CBS'DE PROJE TASARIMI VE YÖNETİMİ II - Deneme Sınavı - 9

Konya Kent Bilgi Sisteminin kurulma süreci 2004 yılı içinde Büyükşehir Belediye Başkanlığı'nın girişimi ile şehir genelindeki tüm kurumların yer aldığı Coğrafi Bilgi Sistemi Koordinasyon Kurulu oluşturulması ve bu koordinasyona tüm kurumlardan temsilci istenmesi ile başlamıştır.

Veri dönüşümlerinin gerçekleştirilmesi, sayısal ortamda verilerin toplanması, CBS ortamında tematik haritaların üretilmesi, çalışma alanlarının belirlenmesi için yapılan büro çalışmalarıdır.

Örnek Uygulama-1'de materyal toplama aşamasında elde edilen verilerin dönüşümü, depolanması ve güncellenmesinde ESRI firmasının ürünü olan ArcGIS 10 yazılımı kullanılmıştır.

Örnek Uygulama-2'de katı atık tesisinin kurulacağı maksimum mesafe 20.000 metre ile sınırlandırılmıştır.

Bakı haritası, eğim haritası gibi sayısal yükseklik modelinden elde edilmiştir.

ArcGIS yazılımında ağırlıklı çakıştırma işlemini gerçekleştirmek için "ArcToolbox → Spatial Analyst Tools → Overlay → Weighted Overlay" fonksiyonu çalıştırılır.

Yol katmanına atılan tampon mesafelerine göre 5 puan alan mesafe aralığı 2000-3000 metredir.

Örnek Uygulama-2'de %6-%9 olan eğim oranına verilen puan 3'tür.

Örnek Uygulama-2'ye göre kurulacak katı atık tesisleri bir maden sahasına en az 1000 metre mesafede olmalıdır.

Oluşturulan yerleşim tampon bölgesi ile çalışma alanını gösteren poligonun birleştirilmesi için ArcToolbox → Analysis Tools → Overlay → Union fonksiyonu çalıştırılır.

Bu uygulamada yerleşim ve eğim katmanları için %15 ağırlık değeri tanımlanmıştır.

CBS çevre uygulamalarında çok geniş bir kullanım alanı bulmakla birlikte en yaygın olarak çevresel etki değerlendirmesi (ÇED), katı atık deponi alanlarının yer seçimi çalışmaları, su ve yeraltı suyu yönetimi ve modellenmesi, hava kirliliğinin izlenmesi ve modellenmesi ve gurultu kirliliği çalışmalarında kullanılmaktadır.

Bir şehirde toplu konut projelerinin yer seçimi için uygulanacak ÇED çalışmalarında gerekli olabilecek birincil veriler grafik, grafik olmayan ve raster veriler olarak üçe ayrılabilir. Grafik olmayan veriler; nüfus verileri, yeşil alan verileri, hava kirliliği verileri ve altyapı verileri olarak sıralanabilir. Grafik veriler mahalle sınırları, topoğrafik veriler, toprak verileri, jeolojik veriler, mevcut alan kullanım verileri, ulaşım verileri ve sokak verileridir. Raster veriler ise 1/25000 ekran alıntıları ve uydu görüntüleridir.

Bir şehirde toplu konut projelerinin yer seçimi için uygulanacak ÇED çalışmalarında gerekli olabilecek birincil veriler grafik, grafik olmayan ve raster veriler olarak üçe ayrılabilir. Grafik olmayan veriler; nüfus verileri, yeşil alan verileri, hava kirliliği verileri ve altyapı verileri olarak sıralanabilir. Grafik veriler mahalle sınırları, topoğrafik veriler, toprak verileri, jeolojik veriler, mevcut alan kullanım verileri, ulaşım verileri ve sokak verileridir. Raster veriler ise 1/25000 ekran alıntıları ve uydu görüntüleridir.

Bir şehirde toplu konut projelerinin yer seçimi için uygulanacak ÇED çalışmalarında gerekli olabilecek birincil veriler grafik, grafik olmayan ve raster veriler olarak üçe ayrılabilir. Grafik olmayan veriler; nüfus verileri, yeşil alan verileri, hava kirliliği verileri ve altyapı verileri olarak sıralanabilir. Grafik veriler mahalle sınırları, topoğrafik veriler, toprak verileri, jeolojik veriler, mevcut alan kullanım verileri, ulaşım verileri ve sokak verileridir. Raster veriler ise 1/25000 ekran alıntıları ve uydu görüntüleridir.

Katı atıkların yönetiminde önemli problemlerden biri katı atıkların bertaraf için en uygun yerin seçilmesidir. Bertaraf tekniklerinden birisi de düzenli depolamadır. Düzenli depolama için seçilecek yerin belli kriterlere sahip olması gerekmektedir. Çünkü deponi alanlarında oluşan sızıntı suyu önemli miktarda organik kirleticiler içerir ve bu kirleticiler yeraltı su kaynaklarına karışarak su kalitesinin düşürür ve insan sağlığına ciddi zararlar verebilmektedir. Bir deponi alanı yer seçiminde çok sayıda faktörün bir arada değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu faktörler; çevresel, sosyal, kültürel, ekonomik ve mühendislik faktörleridir. CBS gerekli ekonomik, çevresel ve politik araçları kullanarak depolama alanlarının yer seçiminde karar destek sistemi olarak önemli rol oynamaktadır. Her bir faktör için ayrı tampon bölge analizi ile harita katmanları oluşturulur. Çevresel faktörler acısından oluşturulabilecek harita katmanları, yeraltı suyu koruma alanları, akarsu ağı, doğal hayatı koruma alanları, toprak ve jeolojidir.

Nokta verilerimizin doğru yere konumlandırılıp konumlandırılmadığını anlamak için “Add Data”’dan Basemap eklenir. Böylece koordinatların doğru olup olmadığı anlaşılır

ArcGIS’in IDW (Inverst Distance Weight) fonksiyonu kullanılarak nitrat su kalitesi nokta verileri raster veriye dönüştürülür.