CBS'DE PROJE TASARIMI VE YÖNETİMİ I

Dünyamızın oluşumunda etken olan dinamik süreçlerin fiziksel ve kimyasal yapısını nceleyen bilim dalı jeolojidir. Yerkürenin fiziksel yapısı ile jeofizik ve jeodezi, atmosferdeki su ile meteoroloji, şekil/yüzey değişimleri ile morfoloji/coğrafya, denizlerdeki su ile okyanus bilimi (oşinografi) ilgilenmektedir.

Jeoloji biliminde kayaçlar; magmatik, sedimanter (tortul) ve metamorfik olmak üzere üç gruba ayrılmaktadır.

Genel jeoloji bilim dalı, iç ve dış kuvvetlerin etkisinde yerkürenin genel yapısında meydana gelen değişimleri, değişimlere neden olan tektonik unsurları (fay, deprem, vb.), jeolojik zaman boyunca yerkürenin maruz kaldığı süreçleri, bu süreçlerde yaşaya gelmiş canlılara ait kalıntıları (fosiller) vb. konuları inceleyen bilim dalıdır.

Magmatik ve sedimanter kayaçların oluşum koşullarından farklı özellikteki fiziksel
ve kimyasal koşullar altında, katı durumlarını koruyarak, yapısal/dokusal ve/veya mineralojik yönden değişikliğe uğramalarına denir.

Bölgesel ölçekli jeoloji haritalarının oluşturulması kapsamında yapılan saha çalışmalarında ilgili bölgenin 1/25000 ölçekli topografik haritaları altlık olarak kullanılmaktadır. Haritası çizilecek bölgenin büyüklüğüne göre bir veya birden fazla kişinin farklı alanlar için çizdikleri haritalar, CBS ortamında bütünleştirilerek sonuç
jeoloji haritası elde edilmektedir.

Saha çalışmasını yürüten yerbilimcilerin kullandıkları araçlar; pusula, çekiç, lup, GPS, şerit metre, fotoğraf makinesi ve saha defteridir.

Yerküre üzerinde suların miktar ve kalite açısından dağılımını inceleyen bilim dalı Hidrolojidir.

Hidroloji bilimi, suyun yetersiz olduğu yerde suyun kullanımını, suyun fazla olduğu yerlerde ise suyun kontrolünü ve kirlenme tehlikesi olan bölgelerde ise suyun kirlenmesini önlemek için çözümler üretmek yani eldeki suyun en uygun (optimum)
kullanımını ve kontrolünü kapsamaktadır.

Bir akarsu havzasında meydana gelen yağış, yüzeysel akış, vb. hidrolojik süreçleri etkileyen parametreler, havza karakteristikleri olarak tanımlanmaktadır. Bu parametreler; jeolojik ve hidrojeolojik yapı, havzadaki bitki örtüsü, havza büyüklüğü, havzanın ortalama kotu, havzanın eğimi, havzanın alanı ve şekil parametreleri ile havza alanının, çıkış noktasına olan uzaklığa göre dağılımı şeklinde sıralanmaktadır. Söz konusu havza karakteristikleri, bir havzada meydana gelen hidrolojik süreçlerin etki ve büyüklüğünü kontrol etmektedir.

Dağ ve/veya tepe gibi doğal yapılarla çevrelenmiş, tüm yüzey sularını ve yeryüzüne çıkan yeraltısularını toplayarak daha düşük kotlara ileten, doğal sınırlardan oluşan ve hidrolojik sistemi kontrol eden yeryüzü (kara) parçasına “havza veya drenaj” sınırı denir. Başka bir ifade ile yağışlardan itibaren meydana gelen yüzeysel akışı göllere, denizlere veya okyanuslara ulaştıran alan olarak tanımlanabilir.