ÇATIŞMA VE STRES YÖNETİMİ I - Deneme Sınavı - 10

Yasal Güç: Yasal güç, bireyin formel pozisyonundan, statüsünden veya derecesinden kaynaklanır. Bireyler, kendilerinden daha yüksek bir statüye sahip kişilerin istediklerini yapma eğilimi içerisindedirler.

Özdeşlik Gücü: Bu gücün kaynağı kişilik özellikleridir. Bir bireyde, diğer kişinin beğendiği, çekici bulduğu özellikler varsa ve onun gibi olmaya çalışıyor, ona saygı duyuyorsa, söz konusu bireyin taşıdığı güç özdeşlik gücüdür.

Bir işyerinde çalışanlar arasında çok az çatışma yaşanıyor ve çok çabuk uzlaşılıyorsa performansları artırmak için çatışmanın belli bir düzeyde teşvik edilmesi gerekmektedir. Bu kapsamda örgüt yapısını değiştirmek yoluyla çatışma teşvik edilebilir. Doğru cevap A'dır.

Çatışma yönetiminde ortamın özellikleri dikkate alınarak bir çatışma analizi yapılır. Duygusal çatışmalar azaltılarak bilişsel çatışmaların orta düzeyde olmasına çalışılır. Çatışma analize göre çatışmanın teşvik mi yoksa çözülmesi mi gerektiğine karar verilerek uygun yöntemler seçilir. Doğru cevap A'dır.

Bir yönetici bilinçli ve sistemli bir şekilde çatışma yaratmak istediğinde, bir kararı eleştirip yeniden tartışmaya açmasına şeytanın avukatlığını yapmak adı verilmektedir. Doğru cevap B'dir.

Bireyler arasında rekabet yerine işbirliğini artırarak çatışmayı çözmek isteyen bir yöneticinin üst hedefler oluşturmak yöntemini kullanması uygundur. Çünkü üst hedefler oluşturmak yönteminde birbirleriyle çatışma yaşayan tarafların kendi kaynak ve enerjilerini kullanarak gerçekleştirmeleri mümkün olmayan problemlere dayalı üst hedefler oluşturmak, taraflar arasındaki etkileşimi ve işbirliğini artıracaktır. Doğru cevap E'dir.

Öğretmenlerin sınıflarındaki öğrenciler arasındaki çatışmaları çözmek için grup ödevleri vermeleri iletişimi artırmak yöntemine yöneliktir. Öğretmenler takım/gruplar oluşturarak öğrencilerin birbirlerini daha yakından tanımalarını sağlamakta, rol belirsizliklerini ortadan kaldırmakta böylece olumsuz tutum ve duyguların oluşmasını engelleyebilmektedirler. Doğru cevap D'dir.

Bir işyerinde proje kamplarının yapılması, çalışanlar ve yöneticiler arasında işbirliğinin, karşılıklı yardımlaşma ve güven ilişkisinin yerleşmesini sağlayabilir. Böylece destekleyici ilişkilerin oluşturulmasını ve bilişsel çatışmaların duygusal çatışmalara dönüşmesi engellenebilir. Doğru cevap C'dir.

Örgütlerde yöneticiler genellikle statülerinin verdiği güç ve otoriteyi kullanarak çalışanların kaybetmesi pahasına kendi çıkar ve isteklerine ulaşmak için rekabet stilini kullanırlar. Doğru cevap D'dir.

Çatışmaya neden olan konunun uzun dönemli, stratejik yada karmaşık olduğunda kazan-kazan yaklaşımı çerçevesinde her iki tarafında memnun olacağı bir çözüme ulaşmak için işbirliği stilini kullanmak daha doğru olacaktır. Zira uzun dönemde ilişkiler iyileştiği gibi performansta artabilecektir. Doğru cevap A'dır.

Çatışma yaşayan taraflardan biri diğerine göre daha güçlü ise uzlaşma stilinin kullanılması uygun değildir. Çünkü Bu stil her iki tarafta aynı güçte olduğunda kullanılması uygundur. Her iki tarafta bazı fedakarlıklarda bulunmakta, al-ver ilişkisi ile orta noktada buluşulmaktadır.

Özdeşlik gücünü daha çok işbirliği stilinin kullanılmasına yol açmaktadır. Çünkü kişilik özellikleri ile karşı tarafı etkileyebilmek, sorun çözme yaklaşımının benimsenmesine neden olmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Müzakere için öncelikle çatışmanın varlığı ve taraflarca çatışmanın algılanması gereklidir. Çatışma meydana geldiğinde müzakere, çatışmanın çözümünde kullanılan oldukça etkili bir yöntem olarak karşımıza çıkar. Müzakere sürecinde çıkarları veya amaçları birbirinden farklı olan taraflar, etkileşim süreci içerisinde olasılıklar üzerinde anlaşmaya çalışırlar. Doğru yanıt A'dır.

Müzakerenin tanımında dikkat edilmesi gereken bir diğer durum ise pazarlık kavramıyla müzakere kavramının birbiriyle karıştırılmaması ve birbirinin yerine kullanılmamasıdır. Pazarlık, müzakere sürecinin bir parçasıdır; bir çeşididir. Pazarlık, müzakereye göre daha rekabetçi ve kısa dönemlidir. Pazarlıkta, örneğin bir araba satışında, iki tarafın da amacı bellidir. B una göre I ve III numaralı önermeler doğru bilgi içermektedir. Doğru yanıt B'dir.

Müzakere sürecini başarıyla tamamlayabilmek için bu kavramın içeriği ve özellikleri hakkında daha derin bir bilgiye sahip olmak önemlidir. Bu sürecin içeriğinde karşılıklı bağımlılık, etkileşim, ikna gücü gibi unsurların varlığını bilmek müzakereyi arzu edilen amaçlara ulaşmış bir şekilde yönetmeyi sağlar. Bunlardan karşılıklı bağımlılık, derecesi değişse de sosyal etkileşimlerin önemli bir parçasıdır. Yönetici, sekreterinin randevuları doğru ayarlamasına ve randevular hakkında doğru bilgilendirme yapmasına ihtiyaç duyduğu gibi, sekreter de yöneticisinin maaşını zamanında ödemesine, sigortasını tam yatırmasına ihtiyaç duyar. Karşılıklı bağımlı olmak, tek başına yapılmak zorunda kalınan işler için başkalarına ihtiyaç duyulması anlamına gelmektedir ya da işleri tek başına yapmak, birlikte yapmaktan daha maliyetli olduğu için karşı tarafa ihtiyaç duyulmasıdır. Soru kökündeki örnek olay da müzakere sürecinin bu özelliğine işaret etmektedir. Doğru yanıt C'dir.

Müzakerenin sosyo-psikolojik ve ekonomik olmak üzere iki boyutu vardır. Ekonomik boyut, somut sonuçlardır; bir örgütün elde ettiği kar gibi. Sosyo-psikolojik boyut ise ilişki kalitesi, iletişimden duyulan tatmin, sürecin adilliğine ilişkin algı, karşı tarafın izlenimi gibi ilişki odaklı unsurları içinde barındırır. Doğru yanıt D'dir.

Planlama kapsamlı, yeterli bilginin toplandığı, hedeflerin ve alternatiflerin belirlendiği bir aşama olmalıdır. Bu aşamada yapılacak faaliyetler şu şekilde özetlenebilir:
• Konuları Belirlemek: Planlama aşamasının ilk adımı müzakere konularının tam olarak neler olduğunu belirlemektir. 
• Araştırma Yapmak: Tam ve tutarlı bilgi toplamak, müzakere sürecinde bir avantaj kazandırır. 
• Hedefleri Belirlemek: Müzakere sürecinde bir tarafın pozisyonunu belirleyen en önemli etmen, onun müzakere sonunda ulaşmayı düşündüğü çıkar veya hedefleridir. 
• Alternatiflerin Farkında Olmak: Müzakere başlamadan hedef ve sınırları belirlemenin en iyi
yolu, müzakere başarısızlıkla veya tarafın aleyhine sonuçlandığında, olası alternatiflerin
belirlenmesidir. 

Doğru yanıt A'dır.

Müzakere süreci başlamadan önce yapılan hazırlık aşamasında amaçların çekirdek ve ikincil amaçlar olarak belirlenmesi söz konusudur. Çekirdek amaçlar, müzakerecinin yapacağı anlaşmanın ruhunda olan planlı amaçlardır. Bu amaçlara ulaşılmazsa anlaşma gerçekleşmez. İkincil (Çerçeve) amaçlar ise, gerekli olmasa da elde edilmeye çalışılan ve varılan anlaşmanın ne kadar iyi olduğunu belirleyen amaçlar demetidir. Örnek olayda ustabaşılar arasındaki anlaşmazlığın ortak bir kaynağın paylaşımı konusunda olduğu belirtilmektedir. Bu durum finansal kaynağın dağıtımı örneğinde görülmektedir. Diğer seçenekler ise ikincil amaçlar olarak değerlendirilebilir. Doğru yanıt D'dir.

Bazı kişilik özellikleri, müzakere sürecini etkileyebilmektedir. Örneğin uyumlu ve dışa dönük kişiler, paylaştırıcı müzakere stratejilerini ve taktiklerini kullanmakta başarısız olabilmektedirler. Bunun nedeni dışa dönük kişilerin, daha çok sosyal ortamlarda bulunmaları, daha konuşkan olmaları, daha çok arkadaş çevresine sahip olmaları ve bu özellikler, onların rekabetçi bir müzakerede gerekli bilgileri diğerlerine aktarmalarına neden olabilir. Uyumlu kişiler ise bütünleştirici yaklaşımı tercih etmeye daha yatkındırlar; işbirliğinden yana olmaları, rekabeti sevmemeleri paylaştırıcı müzakere stratejilerini kullanmalarını zorlaştırabilir. Özgüvenleri yüksek olan kişiler, müzakereleri başlatmak ve kendileri için müzakerede elde edilecek yüksek hedefler belirleme konusunda özgüvenleri düşük olan kişilere göre daha başarılıdır. Müge hanım da dışa dönük bir kişiliğe sahip olduğu için rekabetçi müzakere stratejilerinde daha başarılı olacaktır. 

Doğru yanıt C'dir.

Paylaştırıcı müzakerenin özellikleri arasında; bilgilerin saklanması, çıkarların çatışması, bireysel amaçların olması, zorlama içermesi, tartışma odaklı olması, ilişkilerin feda edilmesi ve insanları zorlaması yer almaktadır. I ve III numaralı seçeneklerde yer alan özellikler bunlar arasında yer almaktadır. Doğru yanıt B'dir.