ÇALIŞMA YAŞAMININ DENETİMİ

C seçeneği hariç bütün seçenekler çalışanların yükümlülüklerini ifade ederken, C seçeneği işverenin yükümlülüklerini ifade etmektedir.

6331 sayılı kanunun 8/3. maddesi uyarınca hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden dolayı, hizmet sundukları işverene karşı sorumludurlar

İş güvenliği uzmanlarının görev alabilmeleri için; çok tehlikeli sınıfta yer alan
işyerlerinde (A) sınıfı, tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde en az (B) sınıfı, az
tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı
belgesine sahip olmaları şartı aranır. Bakanlık, iş güvenliği uzmanlarının ve işyeri hekimlerinin görevlendirilmesi konusunda sektörel alanda özel düzenleme
yapabilir (mad.8/5).

6331 sayılı Kanun hükümlerine dayalı olarak çok sayıda yönetmelik çıkarılmıştır. Bu yönetmelikler işyerlerinin sosyal taraflarca denetimini ihtiva eden hükümler içermektedir. Bu özelliği gereği 6331 sayılı Kanundan ayrı bir düzenleme
olarak değerlendirilen bu yönetmelikler şunlardır:
• İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği(R.G., T.29.12.2012, S.28512)
• İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulları Hakkında Yönetmelik (R.G., T. 18.01.2013,
S.28532)
• Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik (R.G., T.15.05.2013, S.28648)
• İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve
Eğitimleri Hakkında Yönetmelik
• İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik

İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği, işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği
tedbirlerinin alınmasıyla ilgili olarak çıkarılan ilk yönetmeliklerden biridir. Bu
yönetmeliğin amacı, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütmek üzere kurulacak işyeri sağlık ve güvenlik birimlerinin kuruluşu ile ortak sağlık ve güvenlik
birimlerinin yetkilendirilmeleri, yetki belgelerinin iptali, görev, yetki ve sorumlulukları ile çalışma usul ve esaslarını düzenlemektir .

İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliğinde işyerlerinde İşyeri Sağlık ve
Güvenlik Birimlerinin (İSGB) kurulmasına ilişkin hükümlere de yer verilmiştir
(mad. 10). Buna göre İSGB; en az bir işyeri hekimi ile işyerinin tehlike sınıfına
uygun belgeye sahip en az bir iş güvenliği uzmanının görevlendirilmesi ile oluşturulur. Bu birimde işveren diğer sağlık personeli de görevlendirebilir.
Yine İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliğine göre işyerlerinde Ortak
Sağlık Güvenlik Birimleri (OSGB) kurulmasına yönelik düzenlemelere de yer verilmiştir. Yönetmeliğin 12. maddesine göre, OSGB kurulabilmesi ve hizmet sunabilmesi için tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan en az bir;
• İşyeri hekimi,
• İş güvenliği uzmanı,
• Diğer sağlık personeli,
istihdamı zorunludur

İş Sağlığı ve Güvenliği Hakkında Yönetmeliğin 6. maddesine göre iş sağlığı ve
güvenliği kurulları aşağıda belirtilen kişilerden oluşur:
• İşveren veya işveren vekili,
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• İnsan kaynakları, personel, sosyal işler veya idari ve mali işleri yürütmekle
görevli bir kişi,
• Bulunması halinde sivil savunma uzmanı,
• Bulunması halinde formen, ustabaşı veya usta,
• Çalışan temsilcisi, işyerinde birden çok çalışan temsilcisi olması halinde
baş temsilci

Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin amacı, çalışanlara verilecek iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin usul
ve esaslarını düzenlemektir (mad. 1). Söz konusu Yönetmelik hükümlerine göre
işveren çalışanlarına asgari aşağıda belirtilen konuları içerecek şekilde iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin verilmesini sağlar (mad. 6, Ek-1):
• Genel konular
- Çalışma mevzuatı ile ilgili bilgiler,
- Çalışanların yasal hak ve sorumlulukları,
- İşyeri temizliği ve düzeni,
- İş kazası ve meslek hastalığından doğan hukuki sonuçlar
• Sağlık konuları
- Meslek hastalıklarının sebepleri,
- Hastalıktan korunma prensipleri ve korunma tekniklerinin uygulanması,
- Biyolojik ve psikososyal risk etmenleri,
- İlkyardım

• Teknik konular
- Kimyasal, fiziksel ve ergonomik risk etmenleri,
- Elle kaldırma ve taşıma,
- Parlama, patlama, yangın ve yangından korunma,
- İş ekipmanlarının güvenli kullanımı,
- Ekranlı araçlarla çalışma,
- Elektrik, tehlikeleri, riskleri ve önlemleri,
- İş kazalarının sebepleri ve korunma prensipleri ile tekniklerinin uygulanması,
- Güvenlik ve sağlık işaretleri,
- Kişisel koruyucu donanım kullanımı,
- İş sağlığı ve güvenliği genel kuralları ve güvenlik kültürü,
- Tahliye ve kurtarma

Risk Değerlendirmesi: İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre işyeri hekimlerinin risk değerlendirmesi ile ilgili görevleri şunlardır (mad.9/2-c):

- İş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapılmasıyla ilgili çalışmalara ve uygulanmasına katılmak, risk değerlendirmesi sonucunda alınması gereken sağlık ve güvenlik önlemleri konusunda işverene önerilerde bulunmak ve takibini yapmak.

- Gebe veya emziren kadınlar, 18 yaşından küçükler, meslek hastalığı tanısı veya ön tanısı olanlar, kronik hastalığı olanlar, yaşlılar, malul ve engelliler, alkol, ilaç ve uyuşturucu bağımlılığı olanlar, birden fazla iş kazası geçirmiş olanlar gibi özel politika gerektiren grupları yakın takip ve koruma altına almak, bilgilendirmek ve yapılacak risk değerlendirmesinde özel olarak dikkate almak.

İş güvenliği uzmanlarının yetkileri İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmeliğin 10. maddesinde gösterilmiştir. Söz konusu
madde hükmüne göre iş güvenliği uzmanlarının yetkileri şu şekilde sıralanabilir:
• İşverene yazılı olarak bildirilen iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirlerden hayati tehlike arz edenlerin, iş güvenliği uzmanı tarafından belirlenecek makul bir süre içinde işveren tarafından yerine getirilmemesi hâlinde, bu hususu işyerinin bağlı bulunduğu çalışma ve iş kurumu il
müdürlüğüne bildirmek.
• İşyerinde belirlediği hayati tehlikenin ciddi ve önlenemez olması ve bu hususun acil müdahale gerektirmesi halinde işin durdurulması için işverene
başvurmak.

• Görevi gereği işyerinin bütün bölümlerinde iş sağlığı ve güvenliği konusunda inceleme ve araştırma yapmak, gerekli bilgi ve belgelere ulaşmak ve
çalışanlarla görüşmek.
• Görevinin gerektirdiği konularda işverenin bilgisi dâhilinde ilgili kurum ve
kuruluşlarla işyerinin iç düzenlemelerine uygun olarak işbirliği yapmak.

A hariç bütün seçenekler iş güvenliği uzmanının yükümlülüklerini ifade etmektedir.

İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu 6331 sayılı Kanun
mad.22’ye göre elli ve daha fazla çalışanın bulunduğu ve altı aydan fazla süren
sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde işverence iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalarda
bulunmak üzere oluşturulur. Sorunun Doğru Cevabı A Şıkkıdır

İş Sağlığı ve Güvenliği Hakkında Yönetmeliğin 6. maddesine göre iş sağlığı ve
güvenliği kurulları aşağıda belirtilen kişilerden oluşur:
• İşveren veya işveren vekili,
• İş güvenliği uzmanı,
• İşyeri hekimi,
• İnsan kaynakları, personel, sosyal işler veya idari ve mali işleri yürütmekle
görevli bir kişi,
• Bulunması halinde sivil savunma uzmanı,
• Bulunması halinde formen, ustabaşı veya usta,
• Çalışan temsilcisi, işyerinde birden çok çalışan temsilcisi olması halinde
baş temsilci.

Sorunun Doğru Cevabı E Şıkkıdır

İş Sağlığı ve Güvenliği Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre iş sağlığı ve
güvenliği kurulunun görev ve yetkileri şu şekilde sıralanabilir (mad.8):
• İşyerinin niteliğine uygun bir iş sağlığı ve güvenliği iç yönerge taslağı hazırlamak,
işverenin veya işveren vekilinin onayına sunmak ve yönergenin
uygulanmasını izlemek, izleme sonuçlarını rapor haline getirip alınması
gereken tedbirleri belirlemek ve kurul gündemine almak,

• İş sağlığı ve güvenliği konularında o işyerinde çalışanlara yol göstermek,
• İşyerinde iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin tehlikeleri ve önlemleri değerlendirmek,
tedbirleri belirlemek, işveren veya işveren vekiline bildirimde bulunmak,
• İşyerinde meydana gelen her iş kazası ve işyerinde meydana gelen ancak iş
kazası olarak değerlendirilmeyen işyeri ya da iş ekipmanının zarara uğratma
potansiyeli olan olayları veya meslek hastalığında yahut iş sağlığı ve güvenliği
ile ilgili bir tehlike halinde gerekli araştırma ve incelemeyi yapmak,
alınması gereken tedbirleri bir raporla tespit ederek işveren veya işveren
vekiline vermek,
• İşyerinde iş sağlığı ve güvenliği eğitim ve öğretimini planlamak, bu konu
ve kurallarla ilgili programları hazırlamak, işveren veya işveren vekilinin
onayına sunmak ve bu programların uygulanmasını izlemek ve eksiklik görülmesi
halinde geri bildirimde bulunmak,
• İşyerinde yapılacak bakım ve onarım çalışmalarında gerekli güvenlik tedbirlerini
planlamak ve bu tedbirlerin uygulamalarını kontrol etmek,
• İşyerinde yangın, doğal afet, sabotaj ve benzeri tehlikeler için alınan tedbirlerin
yeterliliğini ve ekiplerin çalışmalarını izlemek,
• İşyerinin iş sağlığı ve güvenliği durumuyla ilgili yıllık bir rapor hazırlamak,
o yılki çalışmaları değerlendirmek, elde edilen tecrübeye göre ertesi yılın
çalışma programında yer alacak hususları değerlendirerek belirlemek ve
işverene teklifte bulunmak,
• 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 13. maddesinde belirtilen çalışmaktan
kaçınma hakkı talepleri ile ilgili acilen toplanarak karar vermek,
• İşyerinde teknoloji, iş organizasyonu, çalışma şartları, sosyal ilişkiler ve
çalışma ortamı ile ilgili faktörlerin etkilerini kapsayan tutarlı ve genel bir
önleme politikası geliştirmeye yönelik çalışmalar yapmak.

Sorunun Doğru Cevabı C Şıkkıdır

İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki,
Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre işyeri
hekimlerinin sağlık gözetimi ile ilgili görevleri şunlardır (mad.9/2-c):
- Sağlık gözetimi kapsamında yapılacak işe giriş ve periyodik muayeneler ve
tetkikler ile ilgili olarak çalışanları bilgilendirmek ve onların rızasını almak.
- Gece postaları da dâhil olmak üzere çalışanların sağlık gözetimini yapmak.
- Çalışanın kişisel özellikleri, işyerinin tehlike sınıfı ve işin niteliği öncelikli
olarak göz önünde bulundurularak uluslararası standartlar ile işyerinde
yapılan risk değerlendirmesi sonuçları doğrultusunda;
- Az tehlikeli sınıftaki işyerlerinde en geç beş yılda bir,
- Tehlikeli sınıftaki işyerlerinde en geç üç yılda bir,
- Çok tehlikeli sınıftaki işyerlerinde en geç yılda bir defa olmak üzere
periyodik muayene tekrarlanır. Ancak işyeri hekiminin gerek görmesi
halinde bu süreler kısaltılır.

Sorunun Doğru Cevabı A Şıkkıdır.

İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik
hükümlerine göre işverenlerin iş güvenliği uzmanı olarak görevlendirecekleri
kişilerin iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip olmaları gerekmektedir. Bu belgelerden (C) sınıfı belgeye sahip olanlar az tehlikeli sınıfta, (B) sınıfı belgeye
sahip olanlar az tehlikeli ve tehlikeli sınıflarda, (A) sınıfı belgeye sahip olanlar ise
bütün tehlike sınıflarında yer alan işyerlerinde çalışabilirler. Sorunun Doğru Cevabı A Şıkkıdır.

İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri
Hakkında Yönetmeliğin 9. maddesine göre işyeri hekimlerinin görevleri
aşağıdaki şekilde sıralanarak açıklanabilir:
• Rehberlik: İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki, Sorumluluk
ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre işyeri hekimlerinin
rehberlik ile ilgili görevleri şunlardır (mad.9/2-a):
- İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri kapsamında çalışanların sağlık gözetimi
ve çalışma ortamının gözetimi ile ilgili işverene rehberlik yapmak.
- İşyerinde yapılan çalışmalar ve yapılacak değişikliklerle ilgili olarak işyerinin
tasarımı, kullanılan maddeler de dâhil olmak üzere işin planlanması,
organizasyonu ve uygulanması, kişisel koruyucu donanımların seçimi

konularının iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına ve genel iş sağlığı kurallarına
uygun olarak sürdürülmesini sağlamak için işverene önerilerde bulunmak.
- İşyerinde çalışanların sağlığının geliştirilmesi amacıyla gerekli aktiviteler
konusunda işverene tavsiyelerde bulunmak.
- İş sağlığı ve güvenliği alanında yapılacak araştırmalara katılmak, ayrıca
işin yürütümünde ergonomik ve psikososyal riskler açısından çalışanların
fiziksel ve zihinsel kapasitelerini dikkate alarak iş ile çalışanın uyumunun
sağlanması ve çalışma ortamındaki stres faktörlerinden korunmaları
için araştırmalar yapmak ve bu araştırma sonuçlarını rehberlik
faaliyetlerinde dikkate almak.
- Kantin, yemekhane, yatakhane, kreş ve emzirme odaları ile soyunma
odaları, duş ve tuvaletler dahil olmak üzere işyeri bina ve eklentilerinin
genel hijyen şartlarını sürekli izleyip denetleyerek, çalışanlara yürütülen
işin gerektirdiği beslenme ihtiyacının ve uygun içme suyunun sağlanması
konularında tavsiyelerde bulunmak.
- İşyerinde meydana gelen iş kazası ve meslek hastalıklarının nedenlerinin
araştırılması ve tekrarlanmaması için alınacak önlemler konusunda
çalışmalar yaparak işverene önerilerde bulunmak.
- İşyerinde meydana gelen ancak ölüm ya da yaralanmaya neden olmadığı
halde çalışana, ekipmana veya işyerine zarar verme potansiyeli olan
olayların nedenlerinin araştırılması konusunda çalışma yapmak ve işverene
önerilerde bulunmak.
- İş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri işverene yazılı
olarak bildirmek.
• Risk Değerlendirmesi: İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personelinin Görev,
Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik hükümlerine
göre işyeri hekimlerinin risk değerlendirmesi ile ilgili görevleri şunlardır
(mad.9/2-c):
- İş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapılmasıyla ilgili
çalışmalara ve uygulanmasına katılmak, risk değerlendirmesi sonucunda
alınması gereken sağlık ve güvenlik önlemleri konusunda işverene
önerilerde bulunmak ve takibini yapmak.
- Gebe veya emziren kadınlar, 18 yaşından küçükler, meslek hastalığı
tanısı veya ön tanısı olanlar, kronik hastalığı olanlar, yaşlılar, malul ve
engelliler, alkol, ilaç ve uyuşturucu bağımlılığı olanlar, birden fazla iş
kazası geçirmiş olanlar gibi özel politika gerektiren grupları yakın takip
ve koruma altına almak, bilgilendirmek ve yapılacak risk değerlendirmesinde
özel olarak dikkate almak.
• Sağlık Gözetimi: İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki,
Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre işyeri
hekimlerinin sağlık gözetimi ile ilgili görevleri şunlardır (mad.9/2-c):
- Sağlık gözetimi kapsamında yapılacak işe giriş ve periyodik muayeneler ve
tetkikler ile ilgili olarak çalışanları bilgilendirmek ve onların rızasını almak.
- Gece postaları da dâhil olmak üzere çalışanların sağlık gözetimini yapmak.
- Çalışanın kişisel özellikleri, işyerinin tehlike sınıfı ve işin niteliği öncelikli
olarak göz önünde bulundurularak uluslararası standartlar ile işyerinde
yapılan risk değerlendirmesi sonuçları doğrultusunda;
- Az tehlikeli sınıftaki işyerlerinde en geç beş yılda bir,
- Tehlikeli sınıftaki işyerlerinde en geç üç yılda bir,
- Çok tehlikeli sınıftaki işyerlerinde en geç yılda bir defa olmak üzere
periyodik muayene tekrarlanır. Ancak işyeri hekiminin gerek görmesi
halinde bu süreler kısaltılır.
- Çalışanların yapacakları işe uygun olduklarını belirten işe giriş ve periyodik
sağlık muayenesi ile gerekli tetkiklerin sonuçlarını Yönetmelikte
gösterilen (EK-2) örneğe uygun olarak düzenlemek ve işyerinde muhafaza
etmek.
- Özel politika gerektiren gruplar, meslek hastalığı tanısı veya ön tanısı
alanlar, kronik hastalığı, madde bağımlılığı, birden fazla iş kazası geçirmiş
olanlar gibi çalışanların, uygun işe yerleştirilmeleri için gerekli
sağlık muayenelerini yaparak rapor düzenlemek, meslek hastalığı tanısı
veya ön tanısı almış çalışanın olması durumunda kişinin çalıştığı ortamdaki
diğer çalışanların sağlık muayenelerini tekrarlamak.
- Sağlık sorunları nedeniyle işe devamsızlık durumları ile işyerinde olabilecek
sağlık tehlikeleri arasında bir ilişkinin olup olmadığını tespit
etmek, gerektiğinde çalışma ortamı ile ilgili ölçümler yapılmasını planlayarak
işverenin onayına sunmak ve alınan sonuçların çalışanların sağlığı
yönünden değerlendirmesini yapmak.
- Çalışanların sağlık nedeniyle tekrarlanan işten uzaklaşmalarından sonra
işe dönüşlerinde talep etmeleri halinde işe dönüş muayenesi yaparak eski
görevinde çalışması sakıncalı bulunanlara mevcut sağlık durumlarına uygun
bir görev verilmesini tavsiye ederek işverenin onayına sunmak.
- Bulaşıcı hastalıkların kontrolü için yayılmayı önleme ve bağışıklama
çalışmalarının yanı sıra gerekli hijyen eğitimlerini vermek, gerekli muayene
ve tetkiklerinin yapılmasını sağlamak.
- İşyerindeki sağlık gözetimi ile ilgili çalışmaları kaydetmek, iş güvenliği
uzmanı ile işbirliği yaparak iş kazaları ve meslek hastalıkları ile ilgili değerlendirme
yapmak, tehlikeli olayın tekrarlanmaması için inceleme ve
araştırma yaparak gerekli önleyici faaliyet planlarını hazırlamak ve bu
konuları da içerecek şekilde yıllık çalışma planını hazırlayarak işverenin
onayına sunmak, uygulamaların takibini yapmak ve Yönetmelikte gösterilen
(EK-3) örneğine uygun yıllık değerlendirme raporunu hazırlamak.
• Eğitim, Bilgilendirme ve Kayıt: İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personelinin
Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik hükümlerine
göre işyeri hekimlerinin eğitim, bilgilendirme ve kayıt ile ilgili görevleri
şunlardır (mad.9/2-ç):
- Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin ilgili mevzuata uygun
olarak planlanması konusunda çalışma yaparak işverenin onayına sunmak
ve uygulamalarını yapmak veya kontrol etmek.
- İşyerinde ilkyardım ve acil müdahale hizmetlerinin organizasyonu ve
personelin eğitiminin sağlanması çalışmalarını ilgili mevzuat doğrultusunda
yürütmek.
- Yöneticilere, bulunması halinde iş sağlığı ve güvenliği kurulu üyelerine
ve çalışanlara genel sağlık, iş sağlığı ve güvenliği, hijyen, bağımlılık yapan
maddelerin kullanımının zararları, kişisel koruyucu donanımlar ve
toplu korunma yöntemleri konularında eğitim vermek, eğitimin sürekliliğini
sağlamak.
- Çalışanları işyerindeki riskler, sağlık gözetimi, yapılan işe giriş ve periyodik
muayeneler konusunda bilgilendirmek.

- İş sağlığı ve güvenliği çalışmaları ve sağlık gözetimi sonuçlarının kaydedildiği
yıllık değerlendirme raporunu iş güvenliği uzmanı ile işbirliği
halinde Yönetmelikteki (EK-3) örneğine uygun olarak hazırlamak.
• İlgili Birimlerle İşbirliği: İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki,
Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre işyeri
hekimlerinin ilgili birimlerle işbirliği ile ilgili görevleri şunlardır (mad.9/2-d):
- Sağlık gözetimi sonuçlarına göre, iş güvenliği uzmanı ile işbirliği içinde
çalışma ortamının gözetimi kapsamında gerekli ölçümlerin yapılmasını
önermek, ölçüm sonuçlarını değerlendirmek.
- Bulunması halinde üyesi olduğu iş sağlığı ve güvenliği kuruluyla işbirliği
içinde çalışmak.
- İşyerinde iş sağlığı ve güvenliği konularında bilgi ve eğitim sağlanması
için ilgili taraflarla işbirliği yapmak.
- İş kazaları ve meslek hastalıklarının analizi, iş uygulamalarının iyileştirilmesine
yönelik programlar ile yeni teknoloji ve donanımın sağlık açısından
değerlendirilmesi ve test edilmesi gibi mevcut uygulamaların iyileştirilmesine
yönelik programların geliştirilmesi çalışmalarına katılmak.
- Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Yönetmeliğine
göre meslek hastalığı ile ilgili sağlık kurulu raporlarını düzenlemeye
yetkili hastaneler ile işbirliği içinde çalışmak, iş kazasına uğrayan veya
meslek hastalığına yakalanan çalışanların rehabilitasyonu konusunda
ilgili birimlerle işbirliği yapmak.
- İş sağlığı ve güvenliği alanında yapılacak araştırmalara katılmak.
- Gerekli yerlerde kullanılmak amacıyla iş sağlığı ve güvenliği talimatları
ile çalışma izin prosedürlerinin hazırlanmasında iş güvenliği uzmanına
katkı vermek.
- Bir sonraki yılda gerçekleştirilecek iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili faaliyetlerin
yer aldığı yıllık çalışma planını iş güvenliği uzmanıyla birlikte hazırlamak.
- İşyerinde görevli çalışan temsilcisi ve destek elemanlarının çalışmalarına
destek sağlamak ve bu kişilerle işbirliği yapmak.

Sorunun Doğru Cevabı A Şıkkıdır

İş sağlığı ve güvenliği bakımından önemli olduğu kadar çalışma yaşamının denetimi
açısından da önemli olan 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 4.
maddesinde işverenlerin çalışanların sağlığı ve güvenliği ile ilgili genel yükümlülükleri
gösterilmiştir. Söz konusu madde hükmüne göre bu yükümlülükler şu
şekilde sıralanabilir:
• İşveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü
olup bu çerçevede;
- Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü
tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin
sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale
getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalar yapar.
- İşyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığını
izler, denetler ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlar.
- Risk değerlendirmesi yapar veya yaptırır.
- Çalışana görev verirken, çalışanın sağlık ve güvenlik yönünden işe uygunluğunu
göz önüne alır.
- Yeterli bilgi ve talimat verilenler dışındaki çalışanların hayati ve özel
tehlike bulunan yerlere girmemesi için gerekli tedbirleri alır.
• İşyeri dışındaki uzman kişi ve kuruluşlardan hizmet alınması, işverenin sorumluluklarını
ortadan kaldırmaz.
• Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği alanındaki yükümlülükleri, işverenin sorumluluklarını
etkilemez.
• İşveren, iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin maliyetini çalışanlara yansıtamaz.
İşverenlerin iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin sunulmasında mesleki risklerin
önlenmesi ve çalışanların bu risklerden korunmasına yönelik tedbirlerin
alınması kapsamında yapması gerekenler şu şekilde sıralanabilir (mad.6):
• Çalışanları arasından iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personeli
görevlendirir. Çalışanları arasında belirlenen niteliklere sahip personel
bulunmaması hâlinde, bu hizmetin tamamını veya bir kısmını ortak sağlık
ve güvenlik birimlerinden hizmet alarak yerine getirebilir. Ayrıca belirlenen
niteliklere ve gerekli belgeye sahip olması hâlinde, tehlike sınıfı ve çalışan
sayısı dikkate alınarak, bu hizmetin yerine getirilmesini kendisi üstlenebilir.
• Görevlendirdikleri kişi veya hizmet aldığı kurum ve kuruluşların görevlerini
yerine getirmeleri amacıyla araç, gereç, mekân ve zaman gibi gerekli
bütün ihtiyaçlarını karşılar.
• İşyerinde sağlık ve güvenlik hizmetlerini yürütenler arasında iş birliği ve
koordinasyonu sağlar.
• Görevlendirdikleri kişi veya hizmet aldığı kurum ve kuruluşlar tarafından
iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili mevzuata uygun olan ve yazılı olarak bildirilen
tedbirleri yerine getirir.
• Çalışanların sağlık ve güvenliğini etkilediği bilinen veya etkilemesi muhtemel
konular hakkında; görevlendirdikleri kişi veya hizmet aldığı kurum
ve kuruluşları, başka işyerlerinden çalışmak üzere kendi işyerine gelen çalışanları
ve bunların işverenlerini bilgilendirir.

İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik
hükümlerine göre işverenlerin iş güvenliği uzmanı olarak görevlendirecekleri
kişilerin iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip olmaları gerekmektedir. Bu
belgelerden (C) sınıfı belgeye sahip olanlar az tehlikeli sınıfta, (B) sınıfı belgeye
sahip olanlar az tehlikeli ve tehlikeli sınıflarda, (A) sınıfı belgeye sahip olanlar ise
bütün tehlike sınıflarında yer alan işyerlerinde çalışabilirler. Sorunun Doğru Cevabı A Şıkkıdır

İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliğine göre işyerlerinde Ortak
Sağlık Güvenlik Birimleri (OSGB) kurulmasına yönelik düzenlemelere de yer verilmiştir.
Yönetmeliğin 12. maddesine göre, OSGB kurulabilmesi ve hizmet sunabilmesi
için tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan en az bir;
• İşyeri hekimi,
• İş güvenliği uzmanı,
• Diğer sağlık personeli,
istihdamı zorunludur.

Sorunun Doğru Cevabı A Şıkkıdır.

Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğine göre Teknik konular
- Kimyasal, fiziksel ve ergonomik risk etmenleri,
- Elle kaldırma ve taşıma,
- Parlama, patlama, yangın ve yangından korunma,
- İş ekipmanlarının güvenli kullanımı,
- Ekranlı araçlarla çalışma,
- Elektrik, tehlikeleri, riskleri ve önlemleri,
- İş kazalarının sebepleri ve korunma prensipleri ile tekniklerinin uygulanması,
- Güvenlik ve sağlık işaretleri,
- Kişisel koruyucu donanım kullanımı,
- İş sağlığı ve güvenliği genel kuralları ve güvenlik kültürü,
- Tahliye ve kurtarma.

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 4. maddesinde işverenlerin çalışanların sağlığı ve güvenliği ile ilgili genel yükümlülükleri gösterilmiştir. Bu yükümlülükler arasında;

Çalışanları arasından iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personeli görevlendirir. Çalışanları arasında belirlenen niteliklere sahip personel bulunmaması hâlinde, bu hizmetin tamamını veya bir kısmını ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden hizmet alarak yerine getirebilir. Ayrıca belirlenen niteliklere ve gerekli belgeye sahip olması hâlinde, tehlike sınıfı ve çalışan sayısı dikkate alınarak, bu hizmetin yerine getirilmesini kendisi üstlenebilir.