ÇALIŞMA YAŞAMININ DENETİMİ

İşyeri dışındaki uzman kişi ve kuruluşlardan hizmet alınması, işverenin sorumluluklarını ortadan kaldırmaz.

İşyerinde sağlık ve güvenlik hizmetlerini yürütenler arasında iş birliği ve
koordinasyonu sağlanması işverenin yükümlülüğündedir.

İşyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personelinin görevlerini yerine getirebilmeleri için, Bakanlıkça belirlenen sürelerden az
olmamak kaydı ile yeterli çalışma süresini sağlamak, işverenin görevidir.

Yine İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliğine göre işyerlerinde Ortak
Sağlık Güvenlik Birimleri (OSGB) kurulmasına yönelik düzenlemelere de yer verilmiştir. Yönetmeliğin 12. maddesine göre, OSGB kurulabilmesi ve hizmet sunabilmesi için tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan en az bir; işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı,  diğer sağlık personeli.

Tıbbi eğitim kurul üyeleri ve yedeklerinin eğitilmesi gereken asgari konular içinde yer almaz.

İş yeri temizliği ve düzeni eğitimi verilmekle birlikte genel konular içinde sayılmaktadır.

C sınıfı tehlike arz eden yerlerde çalışanlar en az 8 saat eğitim almalıdır.

En az 1 hekim, 1 iş güveliği uzmanı ve en az bir diğer sağlık personelinin çalıştırılması zorunludur.

Çok tehlikeli sınıfında kabul edilen iş yerlerinde çalışanların işe girişlerinde en az 16 saat eğitim almaları gereklidir.

E şıkkı dışındaki maddeler 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 4. maddesine göre işverenlerin çalışanların sağlığı ve güvenliği ile ilgili genel yükümlülüklerinden biridir. E şıkkı çalışanların genel yükümlülükleri ile ilgilidir. Doğru cevap E'dir.

"İşyerinde sağlık ve güvenlik hizmetlerini yürütenler arasında iş birliği ve koordinasyonu sağlamak." işverenlerin genel yükümlülüklerinden biridir. Doğru cevap B'dir.

İş güvenliği uzmanlarının görev alabilmeleri için; çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A) sınıfı, tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde en az (B) sınıfı, az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip olmaları şartı aranır. Doğru cevap B'dir. 

"Yönetmelikte belirtilen görevlerini yaparken, işin normal akışını mümkün olduğu kadar aksatmamak ve verimli bir çalışma ortamının sağlanmasına katkıda bulunmak." iş güvenliği uzmanlarının yetkilerinden değil yükümlülüklerinden biridir. Doğru cevap D'dir.

Eğitim, Bilgilendirme ve Kayıt: İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre iş güvenliği uzmanlarının eğitim, bilgilendirme ve kayıt ile ilgili görevleri şunlardır (mad.9/1-ç): 

- Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin ilgili mevzuata uygun olarak planlanması konusunda çalışma yaparak işverenin onayına sunmak ve uygulamalarını yapmak veya kontrol etmek. 

- Çalışma ortamıyla ilgili iş sağlığı ve güvenliği çalışmaları ve çalışma ortamı gözetim sonuçlarının kaydedildiği yıllık değerlendirme raporunu işyeri hekimi ile işbirliği halinde EK-2’deki örneğine uygun olarak hazırlamak. 

- Çalışanlara yönelik bilgilendirme faaliyetlerini düzenleyerek işverenin onayına sunmak ve uygulamasını kontrol etmek. 

- Gerekli yerlerde kullanılmak amacıyla iş sağlığı ve güvenliği talimatları ile çalışma izin prosedürlerini hazırlayarak işverenin onayına sunmak ve uygulamasını kontrol etmek. 

- Bakanlıkça belirlenecek iş sağlığı ve güvenliğini ilgilendiren konularla ilgili bilgileri, İSG KATİP’e bildirmek. 

Doğru cevap A'dır. 

İlgili Birimlerle İşbirliği: İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre iş güvenliği uzmanlarının ilgili birimlerle işbirliği ile ilgili görevleri şunlardır (mad.9/1-d): 

- İşyeri hekimiyle birlikte iş kazaları ve meslek hastalıklarıyla ilgili değerlendirme yapmak, tehlikeli olayın tekrarlanmaması için inceleme ve araştırma yaparak gerekli önleyici faaliyet planlarını hazırlamak ve uygulamaların takibini yapmak. 

- Bir sonraki yılda gerçekleştirilecek iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili faaliyetlerin yer aldığı yıllık çalışma planını işyeri hekimiyle birlikte hazırlamak. 

- Bulunması halinde üyesi olduğu iş sağlığı ve güvenliği kuruluyla işbirliği içinde çalışmak, 

- Çalışan temsilcisi ve destek elemanlarının çalışmalarına destek sağlamak ve bu kişilerle işbirliği yapmak. 

Doğru cevap C'dir. 

Eğitim, Bilgilendirme ve Kayıt: İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre işyeri hekimlerinin eğitim, bilgilendirme ve kayıt ile ilgili görevleri şunlardır (mad.9/2-ç): 

- Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin ilgili mevzuata uygun olarak planlanması konusunda çalışma yaparak işverenin onayına sunmak ve uygulamalarını yapmak veya kontrol etmek. 

- İşyerinde ilkyardım ve acil müdahale hizmetlerinin organizasyonu ve personelin eğitiminin sağlanması çalışmalarını ilgili mevzuat doğrultusunda yürütmek. 

- Yöneticilere, bulunması halinde iş sağlığı ve güvenliği kurulu üyelerine ve çalışanlara genel sağlık, iş sağlığı ve güvenliği, hijyen, bağımlılık yapan maddelerin kullanımının zararları, kişisel koruyucu donanımlar ve toplu korunma yöntemleri konularında eğitim vermek, eğitimin sürekliliğini sağlamak. 

- Çalışanları işyerindeki riskler, sağlık gözetimi, yapılan işe giriş ve periyodik muayeneler konusunda bilgilendirmek.

- İş sağlığı ve güvenliği çalışmaları ve sağlık gözetimi sonuçlarının kaydedildiği yıllık değerlendirme raporunu iş güvenliği uzmanı ile işbirliği halinde Yönetmelikteki (EK-3) örneğine uygun olarak hazırlamak. 

Doğru cevap E'dir. 

Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre işyerleri; 

• Az tehlikeli işyerleri, 

• Tehlikeli işyerleri ve 

• Çok tehlikeli işyerleri 

olarak üç sınıfa ayrılır. 

Doğru cevap B'dir.

İş Sağlığı ve Güvenliği Hakkında Yönetmeliğin 6. maddesine göre iş sağlığı ve güvenliği kurulları aşağıda belirtilen kişilerden oluşur: 

• İşveren veya işveren vekili, 

• İş güvenliği uzmanı, 

• İşyeri hekimi, 

• İnsan kaynakları, personel, sosyal işler veya idari ve mali işleri yürütmekle görevli bir kişi, 

• Bulunması halinde sivil savunma uzmanı, 

• Bulunması halinde formen, ustabaşı veya usta, 

• Çalışan temsilcisi, işyerinde birden çok çalışan temsilcisi olması halinde baş temsilci. 

Doğru cevap D'dir. 

Risk Değerlendirmesi: İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre işyeri hekimlerinin risk değerlendirmesi ile ilgili görevleri şunlardır (mad.9/2-c): 

- İş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapılmasıyla ilgili çalışmalara ve uygulanmasına katılmak, risk değerlendirmesi sonucunda alınması gereken sağlık ve güvenlik önlemleri konusunda işverene önerilerde bulunmak ve takibini yapmak. 

- Gebe veya emziren kadınlar, 18 yaşından küçükler, meslek hastalığı tanısı veya ön tanısı olanlar, kronik hastalığı olanlar, yaşlılar, malul ve engelliler, alkol, ilaç ve uyuşturucu bağımlılığı olanlar, birden fazla iş kazası geçirmiş olanlar gibi özel politika gerektiren grupları yakın takip ve koruma altına almak, bilgilendirmek ve yapılacak risk değerlendirmesinde özel olarak dikkate almak.

Doğru cevap A'dır.

İş Hukuku açısından işçi, çalışan olarak iş sözleşmesinin hem konusu (objesi),
hem de tarafıdır (süjesi). Bu anlamıyla iş sözleşmesi işçinin bizzat şahsına dayanır. Ancak aynı zamanda işçi emeğini ve de zamanla kişiliğini de işverenin otoritesi altına sokar (Güzel, 2003, s.9-10). Bu yönüyle de işverenin emir ve talimatları altında bir çalışma düzeni içerisine sokulmuş olan işçinin hareket kabiliyeti de daralmaktadır. İşçinin işverenin kontrolü ve hareket alanı içerisinde kaldığı ve o alanın riskleriyle her zaman yüz yüze olduğu kabul edilir. Ancak işte bu alanda risklerin meydana gelme ihtimaline karşı işçinin korunması özel bir önem arz etmektedir. Çünkü işverenin kontrolünde emeğini sunan işçi, işverence alınmış önlemler içerisinde çalışmasını sürdürecektir. Eğer önlemler tehlikeleri ortadan kaldırmaya yetecek düzeyde ise sorun yaşanmayabilir. Ancak tedbirler olası tehlikeleri bertaraf edecek ölçekte değilse, bu takdirde zararların doğması kaçınılmazdır.