ÇALIŞMA YAŞAMININ DENETİMİ - Deneme Sınavı - 3

Çalışma yaşamının denetiminin etkinliği ve başarısının en somut ölçütlerinden biri, iş müfettişlerinin sayısı ve ülkedeki işyeri başına düşen müfettiş sayısıdır. Buna göre az gelişmiş bir ülke için 1/45.000 oranındadır. Doğru cevap B’dir.

ABD’de de, İş Güvenliği ve Sağlığı Kurumu (OSHA), işverenin güvenlik ve sağlık programının kalitesini belirleyen bir sayısal değerlendirmeye dayanan Program Değerlendirme Programı (PDP) geliştirmiştir. ABD’de, İş Güvenliği ve Sağlığı Kurumu (OSHA), işverenin güvenlik ve sağlık programının kalitesini belirleyen bir sayısal değerlendirmeye dayanan Program Değerlendirme Programı (PDP) geliştirmiştir. PDP’nda, sağlık ve güvenlik programları dört temel alanda değerlendirilir:

Doğru cevap E’dir

İş denetimine ilişkin yüksek performans sergileyen tüm sistemlerde denetime konu olan tüm alanlarda önlemeyi esas alan yaklaşımı geliştirildiği görülmektedir. Önlemeyi esas alan koruma yaklaşımı;

Doğru ceva B’dir.

Üretim ve istihdam biçimlerinin farklılaşması, işgücü piyasalarının parçalanması, olumsuz koşullarda çalışan göçmen, çocuk işgücünün artması, kayıt dışı istihdamın genişlemesi gibi küresel sorunlar nedeniyle, iş denetimin önündeki sorunlar artırmıştır.

1980’lerde belirginleşen küreselleşmeyle birlikte üretim süreçlerinde değişim başlamış ve fordist üretim süreci yerini “üretim süreçlerinin parçalandığı, ulus devletlerin sınırlarını aşacak şekilde küresel bir örgütlenmenin geliştiği” post-fordist olarak ifade edilen üretim yapısının egemen olduğu bir üretim sürecine bırakmıştır.

Post-fordist üretim biçimlerinin yaygınlaşmasıyla istihdam biçimlerinin farklılaşması, işgücü piyasalarının parçalanması, olumsuz koşullarda çalışan göçmen, çocuk işgücünün artması, kayıt dışı istihdamın genişlemesi gibi sorunlar ortaya çıkmıştır.

Çalışma barışı, rekabet gücünü artıran; iş uyuşmazlıkları ise rekabet gücünü azaltan etkenler arasındadır

Üretim ve istihdam biçimlerinin farklılaşması, işgücü piyasalarının parçalanması, olumsuz koşullarda çalışan göçmen, çocuk işgücünün artması, kayıt dışı istihdamın genişlemesi gibi küresel sorunlar nedeniyle, iş denetimin önündeki sorunlar artırmıştır.

1980’lerde belirginleşen küreselleşmeyle birlikte üretim süreçlerinde değişim başlamış ve fordist üretim süreci yerini “üretim süreçlerinin parçalandığı, ulus devletlerin sınırlarını aşacak şekilde küresel bir örgütlenmenin geliştiği” post-fordist olarak ifade edilen üretim yapısının egemen olduğu bir üretim sürecine bırakmıştır.

İş denetiminin güçlendirilmesinde, yine ILO tarafından ortaya çıkarılan ve işlevsel
bir iş denetimi sisteminin nasıl oluşturulacağı ve geliştirileceği konusunda rehber
niteliği taşıyan 10 stratejik adım tanımlanmaktadır.

Bu on adım; iş denetimi için ILO standartlarını içerecek şekilde uygun yapı ve örgütlenmenin oluşturulmasını; özellikle denetim elemanı anlamında kaynakların daha iyi kullanımını; önlemeye yönelik denetim anlayışını içselleştirmek adına etkin eğitimlerin yapılmasını; müfettişlere, gözetim, tavsiye ve yasaları uygulatma düzlemlerinde daha etkin rol verilmesini; tümleşik/bütünleşik denetim anlayışının yaygınlaştırılmasını; denetimlerin sıklığı ve önleme stratejilerine ilişkin plan oluşturulmasını; yönetim sistemleri ve denetim elemanları için gerekli araçların sağlanmasını (bilgi, veri akışı sağlanması); sosyal diyaloğun geliştirilmesini; iş denetimi ile ilgili çalışan uluslararası örgütler ve ulusal düzeyde işçi ve işveren örgütleri, sigorta kuruluşları ve acil yardım bölümleri ile ağ yapı oluşumuna önem verilmesini; yolsuzluk ve alanda sorun yaratan diğer unsurların ortadan kaldırılmasını içermektedir.

Üretim teknolojilerindeki hızlı değişimi izleme kapasitesini güçlendirme stratejileri; “iş müfettişlerinin sürekli eğitimle desteklenmesi ve uzmanlaşmalarının sağlanması, uzman kuruluşlarla ilişkilerin geliştirme ve araştırmalara katılmak, teknolojideki ve çalışma ilişkilerindeki hızlı değişime uyumlu yönetmelik, uygulama kodları
ve rehberler hazırlanması” şeklinde sıralanarak açıklanabilir.

Farklı işgücü kesimlerine ve korumasız işgücü kesimlerine yönelik denetim stratejileri; “işyeri dışına taşan koruma düzenlemeleri geliştirilmesi ve denetim yetkisinin genişletilmesi, iş denetimi kaynaklarının en korunaksız işgücü kesimlerine
yöneltilmesi ve standart koruma politikalarının işkolu ve işyerine özgü koruma politikaları ile tamamlanması” şeklinde sıralanarak açıklanabilir.

Bu gereklilik doğrultusunda kamu kaynakları azaltma girişimleri karşısında etkinlik ve verimliliği artırma stratejileri; “benzer hizmet veren kamu kurumlarıyla işbirliği yoluyla kaynakların birleştirilmesi, tümleşik/bütünleşik iş denetimi sistemlerini yaşama geçirmek ve önceliklerin belirlenmesi ve kaynakların öncelikli sorunlara yönlendirilmesi” şeklinde sıralanarak açıklanabilir.

“Yeni Zelanda’da, 1988’de kurulan İş Sağlığı ve Güvenliği Ajansının (OSHA), Kaza Sigortası Kurumu (ACC) ile ilişkileri mükemmeldir. OSHA, ölümcül iş kazalarını ve ağır meslek hastalıklarını ACC ise tazminatlar için yapılan ödemeleri azaltmak için çalışır. Bu iki kurum 1996’da sağlık zararlarını önleme etkinliklerinin eş güdümünü sağlamak ve etkililiğini artırmak için bir işbirliği protokolü imzalamıştır.

Bu iki kurum 1996’da sağlık zararlarını önleme etkinliklerinin eş güdümünü sağlamak ve etkililiğini artırmak için bir işbirliği protokolü
imzalamıştır. Buna göre iki kurum:
• Stratejik enformasyonları paylaşacaktır,
• Sağlık zararlarını önlemek için öncelikleri saptayacak ve tanımlayacaktır,
• Sağlık zararlarına yönelik temel inisiyatifleri başlatmak için işbirliği yapacaktır,

• Örgütlerin bütün düzeylerinde düzenli ilişki kuracaktır,
• Sağlık zararlarını önlemek için işyerlerine yaptıkları katkıları değerlendirecektir.”

Çalışma yaşamının denetiminin etkinliği ve başarısının en somut ölçütlerinden biri,
iş müfettişlerinin sayısı ve ülkedeki işyeri başına düşen müfettiş sayısıdır. Uluslararası
Çalışma Örgütünün bu konuda koyduğu ölçütler;
• Gelişmiş bir ülke için 1/10.000
• Gelişmekte olan bir ülke için 1/20.000
• Az gelişmiş bir ülke için 1/45.000’dir.

kamu kaynakları azaltma girişimleri karşısında etkinlik ve verimliliği artırma stratejileri; “benzer hizmet veren kamu kurumlarıyla işbirliği yoluyla kaynakların birleştirilmesi, tümleşik/bütünleşik iş denetimi sistemlerini yaşama geçirmek ve önceliklerin belirlenmesi ve kaynakların öncelikli sorunlara yönlendirilmesi” şeklinde sıralanabilir.

İş müfettişleri işlevlerini yerine getirirken; polisle, yargıyla, şehir plancıları veya çevre kurumları gibi diğer kurumlarla etkin ve yapıcı ilişkiler kurmalıdır.

Tümleşik/bütünleşik iş denetimi sisteminde, bütüncül bir yaklaşımla sistem içerisindeki temel aktörler ilgili bakanlıklar, işverenler ve örgütleri, işçi sendikaları, birlikler ve diğer paydaşlar arasında sinerji yaratılmak istenmektedir.