ÇALIŞMA YAŞAMININ DENETİMİ - Deneme Sınavı - 2

Çalışma yaşamının denetiminin etkinliği ve başarısının en somut ölçütlerinden biri, iş müfettişlerinin sayısı ve ülkedeki işyeri başına düşen müfettiş sayısıdır. Uluslararası
Çalışma Örgütünün bu konuda koyduğu ölçütler;
• Gelişmiş bir ülke için 1/10.000
• Gelişmekte olan bir ülke için 1/20.000
• Az gelişmiş bir ülke için 1/45.000’dir

Çalışma yaşamının denetiminin etkinliği ve başarısının en somut ölçütlerinden biri, iş müfettişlerinin sayısı ve ülkedeki işyeri başına düşen müfettiş sayısıdır. Uluslararası
Çalışma Örgütünün bu konuda koyduğu ölçütler;
• Gelişmiş bir ülke için 1/10.000
• Gelişmekte olan bir ülke için 1/20.000
• Az gelişmiş bir ülke için 1/45.000’dir.

Çalışma yaşamının denetiminin etkinliği ve başarısının en somut ölçütlerinden biri, iş müfettişlerinin sayısı ve ülkedeki işyeri başına düşen müfettiş sayısıdır. Uluslararası
Çalışma Örgütünün bu konuda koyduğu ölçütler;
• Gelişmiş bir ülke için 1/10.000
• Gelişmekte olan bir ülke için 1/20.000
• Az gelişmiş bir ülke için 1/45.000’dir.

Post-fordist üretim biçimlerinin yaygınlaşmasıyla istihdam biçimlerinin farklılaşması,
işgücü piyasalarının parçalanması, olumsuz koşullarda çalışan göçmen, çocuk
işgücünün artması, kayıt dışı istihdamın genişlemesi gibi sorunlar ortaya çıkmıştır.
Post-fordist esnek uzmanlaşma sistemi, üretimin farklı mekanlara dağıtılarak
parçalanmasını gündeme getirmektedir. Özellikle kısmi süreli çalışma ve diğer esnek çalışma biçimlerinin yaygınlaşmasıylakadınların işgücüne katılım oranlarının artmıştır. Özellikle informel sektörün
büyümesiyle, bu sektörde çalıştırılan çocukların sayısında artışlar gözlemlenmektedir.
Yasal çalışma yaşının altındaki çocuklar, yasadışı istihdamın bir parçasını oluştururlar.
Risk grupları (kadın /çocuk/ özürlü) korunması gerekli işgücü kesiminin başında
gelmekte, iş denetiminin de öncelikli hedef grupları arasında bulunmaktadır.İşgücü piyasasının güvenceli işlerde istihdam edilen çekirdek işgücü ve güvencesiz,
düzensiz işlerde istihdam edilen çevre işgücü olarak ayrışması ve çevre işgücünün
örgütlenmesindeki zorluklar, sendikaların, değişen üretim ve istihdam
biçimlerine yanıt vermede yetersiz kalmasıyla, sendikalar güç kaybetmiştir. Sendikal
hareket, fordist dönemin aksine gücünü kaybetmiş ve kolektif iş ilişkileri
yerine bireysel iş ilişkileri yaygınlaşmıştır. Sorunun Doğru Cevabı A şıkkıdır.

Önlemeyi esas alan koruma yaklaşımı;
• İşyerlerinde işgücünü koruyucu politikaların gelişimini,
• Sorunların ortaya çıkmadan önlenmesini,
• Sosyal diyalog yolu ile daha sağlıklı işleyen endüstri ilişkilerinin sağlanmasını,
• Özellikle iş sağlığı ve güvenliği yönetiminde, kendi kendini düzenleyen ve
işletme yönetiminin bir parçası hâline gelen sistemlerin tanıtımın içerir. Sorunun Doğru Cevabı E Şıkkıdır

Avustralya’da Victoria İşçi Sigortaları Kurumu tarafından Güvenlik Yönetimi
Gerçekleştirme Programı oluşturulmuş, bu programla işverenlere kalite ile güvenliği
bütünleştiren bir yönetim sistemi çerçevesi ve iş sağlığı ve güvenliği sisteminin
etkinliğini ölçmesi için ayrıntılı bir denetim aracı sunulur.

İş denetiminin güçlendirilmesinde, yine ILO tarafından ortaya çıkarılan ve işlevsel
bir iş denetimi sisteminin nasıl oluşturulacağı ve geliştirileceği konusunda rehber
niteliği taşıyan 10 stratejik adım tanımlanmaktadır. Bu adımlar, iş denetimi pratikleri,
politika soruları, meslek içi eğitim ve denetim aktiviteleri hakkında, politikacılara
ve denetim elemanlarına rehber sunmaktadır. Bu on adım; iş denetimi için ILO
standartlarını içerecek şekilde uygun yapı ve örgütlenmenin oluşturulmasını; özellikle
denetim elemanı anlamında kaynakların daha iyi kullanımını; önlemeye yönelik
denetim anlayışını içselleştirmek adına etkin eğitimlerin yapılmasını; müfettişlere,
gözetim, tavsiye ve yasaları uygulatma düzlemlerinde daha etkin rol verilmesini;
tümleşik/bütünleşik denetim anlayışının yaygınlaştırılmasını; denetimlerin sıklığı
ve önleme stratejilerine ilişkin plan oluşturulmasını; yönetim sistemleri ve denetim
elemanları için gerekli araçların sağlanmasını (bilgi, veri akışı sağlanması); sosyal
diyaloğun geliştirilmesini; iş denetimi ile ilgili çalışan uluslararası örgütler ve ulusal
düzeyde işçi ve işveren örgütleri, sigorta kuruluşları ve acil yardım bölümleri ile ağ
yapı oluşumuna önem verilmesini; yolsuzluk ve alanda sorun yaratan diğer unsurların
ortadan kaldırılmasını içermektedir. Sorunun Doğru Cevabı E Şıkkıdır.

İş denetiminin güçlendirilmesinde, ILO tarafından ortaya çıkarılan ve işlevsel
bir iş denetimi sisteminin nasıl oluşturulacağı ve geliştirileceği konusunda rehber
niteliği taşıyan 10 adet stratejik adım bulunmaktadır. Sorunun doğru Cevabı E Şıkkıdır.

ILO’nun işlevsel bir iş denetimi için tavsiye ettiği stratejik adımlara uygun
olarak bir çok ülkede çalışma yaşamının denetiminde karşılaşılan sorunların çözümünde
benimsenen stratejiler “üretim teknolojilerindeki hızlı değişimi izleme
kapasitesini güçlendirme, korunmasızlaşan işgücü kesimlerine yönelik denetim
stratejileri geliştirilmesi, sosyal diyaloğun ve katılımcı denetim anlayışının güçlendirilmesi,
kamu kaynakları azaltma girişimleri karşısında etkinlik ve verimliliği
artırma, denetimde önleme odaklı koruma yaklaşımının benimsenmesi” ne
yönelik stratejiler şeklinde sıralanabilir. Sorunun Doğru Cevabı E Şıkkıdır.

ABD’de, İş Güvenliği ve
Sağlığı Kurumu (OSHA), işverenin güvenlik ve sağlık programının kalitesini belirleyen
bir sayısal değerlendirmeye dayanan Program Değerlendirme Programı
(PDP) geliştirmiştir. PDP’nda, sağlık ve güvenlik programları dört temel alanda
değerlendirilir (Richthofen, Benadon, Lurvey, 2003, s.57):
• Yönetimin önderliği ve işçilerin katılımı,
• Amaca yönelik işyeri çözümlemesi,
• Kaza ve kayıt çözümlemeleri,
• Tehlikelerin önlenmesi ve denetim altına alınması: tehlike denetimi.

Sorunun Cevabı C Şıkkıdır

Tümleşik/bütünleşik iş denetimi sisteminde, bütüncül bir yaklaşımla sistem
içerisindeki temel aktörler ilgili bakanlıklar, işverenler ve örgütleri, işçi sendikaları,
birlikler ve diğer paydaşlar arasında sinerji yaratılmak istenmekmektedir. Sorunun Doğru Cevabı A Şıkkıdır.

Üretim ve istihdam biçimlerinin farklılaşması, işgücü piyasalarının parçalanması, olumsuz koşullarda çalışan göçmen, çocuk işgücünün artması, kayıt dışı istihdamın genişlemesi gibi küresel sorunlar nedeniyle, iş denetimin önündeki sorunlar artırmıştır. Diğer yandan, çalışma standartlarının gelişiminde geleneksel olarak oldukça önemli roller üstlenen sendikaların, değişen üretim ve istihdam biçimlerine yanıt vermede yetersiz kalmasıyla, sendikalar güç kaybetmiş, kolektif iş ilişkileri yerine bireysel iş ilişkileri yaygınlaşmıştır. Değişen koşullar karşısında iş denetiminin stratejik ortağı olan sendikaların güç kaybetmesi, iş denetimi kurumlarının farklı stratejik ortaklıklar kurması gereksinimini ortaya çıkarmıştır.
Değişen koşullar nedeniyle iş denetimi kurumları açısından kurumsal kapasite genişlemesine olan gereksinim artmış, ancak diğer yandan aynı süreçte kamunun rolünün daraltılması, kamu kesimi kaynaklarının azalması gibi etkenler, denetim sistemlerini var olan koşullara yanıt bulma açısından baskı altına sokan diğer unsurlar olarak ortaya çıkmıştır. Kamu kesimi kaynaklarının azalmasının ilk etkisi, denetim elemanlarının sayısında yaşanan azalışta kendini göstermektedir .
Yukarıda değinilen sorunlar nedeniyle iş denetim sistemleri, 2000’li yılların başlarından itibaren değişen üretim ve istihdam biçimleri karşısında gerek gelişmiş ve gerekse de gelişmekte olan ülkelerde var olan yapılanmaları ile yetersiz kalmışlardır. Sorunun Doğru Cevabı E şıkkıdır.

Çalışma yaşamının denetiminin etkinliği ve başarısının en somut ölçütlerinden biri,
iş müfettişlerinin sayısı ve ülkedeki işyeri başına düşen müfettiş sayısıdır. Uluslararası
Çalışma Örgütünün bu konuda koyduğu ölçütler ();
• Gelişmiş bir ülke için 1/10.000
• Gelişmekte olan bir ülke için 1/20.000
• Az gelişmiş bir ülke için 1/45.000’dir.

Sorunun Doğru Cevabı E Şıkkıdır.

kayıt dışı istihdamın daralması

üretim yapısının

iş uyuşmazlıkları

Çağdaş sosyal koruma sistemleri

önleme

bağımlı çalışanlar kitlesi

birbirinden bağımsız denetim anlayışının yaygınlaştırılmasını