ÇALIŞMA SOSYOLOJİSİ

Ritzer, profesyonel meslek olma yolunda şu süreçlerden geçildiğini ifade etmiştir • Mesleğin tam zamanlı hâle gelmesi • İsim değişimi ile mesleğin özel olarak seçilmiş bazı kişilere ait bir nüfuz alanına sahip olması • Ulusal bir dernek kurulması • Eğitim alanının açılması • Etik kurallarının belirlenmesi • Popüler ve yasal bir destek kazanmak için politik girişimlerde bulunulmasıdır.

Meslek, Arapça bir kavramdır ve “suluk” kelimesinden gelmektedir. “Yol, gidiş, usul, tarz ve tertip” gibi anlamlara da gelmektedir

Meslek olgusuna ilişkin bazı açıklamalar getiren ve meslekleri açıklamaya çalışan iki temel çalışma alanı bulunmaktadır: “meslek sosyolojisi” ve “meslek psikolojisi”.

Çalışmanın birkaç niteliği burada önem kazanmaktadır: 1. Para: 2. Etkinlik düzeyi: 3. Değişiklik: 4. Zamansal yapı: 5. Toplumsal temaslar: 6. Kişisel kimlik:

Birleflmiş Milletler Çevre Programı’nda ifade edilen tanıma göre yeşil yakalı meslekler imalat, tarım, hizmet ve Ar-Ge sektörlerinde insanlığın karşı karşıya olduğu çevresel tehditleri gidermeyi amaçlayan işler/ mesleklerdir.

Küçük Oxford Sözlü¤ü’ne göre “profes” sözcüğünün ilk anlamı dinsel bir kökenden gelmekte ve “dinsel düzen adına yemin etmeyi” dile getirmektedir.

Profesyonel meslek kavramı özellikle üç bilge meslek; din, hukuk, tıp ve bazen de askeriye için kullanılmıştır.

Çalışmanın birkaç niteliği burada önem kazanmaktadır: 1. Para 2. Etkinlik düzeyi 3. Değişiklik 4. Zamansal yapı 5. Toplumsal temaslar 6. Kişisel kimlik

Ülke: Hızla büyüyenler Türkiye Hizmet işçileri, üretim işçileri Tablo 8.1 Hızla Büyüyen ve Gerileyen Meslek Gruplar› Kaynak: Bozkurt, 2006, 182-183; OECD

Ülke: Hızla büyüyenler Gerileyenler veya yavaş büyüyenler Türkiye Hizmet işçileri, üretim işçileri Tarım işçileri Tablo 8.1 Hızla Büyüyen ve Gerileyen Meslek Gruplar› Kaynak: Bozkurt, 2006, 182-183; OECD.

2. Profesyonel meslek mensupları a. Bilim ve mühendislik alanlarındaki profesyonel meslek mensupları b. Sağlıkla ilgili profesyonel meslek mensupları c. E¤itimle ilgili profesyonel meslek mensupları d. İş ve yönetim ile ilgili profesyonel meslek mensupları

İmalat sanayinde bedensel çabalarıyla mal ve hizmet üreten çalışanlar mavi yakalılardır

Bir ücret ya da maaş, pek çok insan için gereksinimlerini karşılamalarını sağlayacak temel bir kaynaktır. Bir gelir sahibi olmadan, gündelik yaşama ayak uydurmaya ilişkin kaygılar artar.

Meslek, endüstrileşme sonucu ortaya çıkan iş bölümü ve uzmanlaşma düzeyiyle de ilişkilidir. şöyle ki iş bölümü ve uzmanlaşmanın gelişmiş olduğu toplumlarda meslek sayısı ve çeşitliliği de fazladır.

En temel düzeyde yapılan mesleki faaliyetler için bile en alt düzeyde bir eğitim gereklidir. Bunun yanında özel uğraşılar da eğitimle kazanılan becerilerle sürdürülür

Profesyonel mesleğin tanımına ilişkin öne çıkan ortak unsurlar şöyle sıralanabilir 1. Anlaşılması ve kullanılması güç, fakat talep edilen bir bilgi, 2. Yüksek eğitim düzeyi ve hayat boyu öğrenim bilinci, 3. Piyasada ayrıcalıklı bir yer ve kontrol olanağı, 4. Bilgiye dayalı mesleki statü ve maddi ödüller, 5. Örgütlenme sayesinde kazanılmış topluluk, üyelik ve kurum kimliği duygusu, 6. Bağlılık, sorumluluk ve meslektaşlık bilincidir

imalat sanayinde bedensel çabalarıyla mal ve hizmet üreten çalışanlar mavi yakalılardır ve onlara yapılan ödemeler “ücret” olarak adlandırılır. Mavi yakalıların ücreti genellikle saat başına ödenir. İmalat sanayi işçileri, maden işçileri, tamir, bakım ve onarım alanlarında çalışan işçiler ile inşaat ve bayındırlık sektörlerinde devamlı çalışan işçiler buna örnek olarak verilebilir.

Birleşmiş Milletler Çevre Programı’nda ifade edilen tanıma göre yeşil yakalı meslekler imalat, tarım, hizmet ve Ar-Ge sektörlerinde insanlığın karşı karşıya olduğu çevresel tehditleri gidermeyi amaçlayan işler/ mesleklerdir

Modern/endüstriyel toplum büyük ölçüde şu özelliklere sahiptir: • Fabrika üretimi ya da endüstrileşme, • ileri düzeyde iş bölümü, • Otoritenin merkezileşmesi, • Bürokratikleşme, • Büyük ölçekli işletmeler, • Mekanik evren/ya da organizasyon anlayışlı ve kişisellikten uzaklaştırma, • Rasyonalite ve püritan etik, • ilerleme ve evrim anlayışı, • Düzen ve homojenleşme, • Yaşamın demistifikasyonu, • Standartlaşma ve kitle üretimi

Diğer taraftan enformasyon/bilgi toplumunun temel özellikleri ise şunlardır: • Enformasyon/bilgi temelli ekonomiye ve topluma yöneliş, • Endüstri toplumunun simgesi olan makine teknolojisinin yerini, enformasyon toplumunda iletişim/enformasyon teknolojilerinin ve ağlarının alması, • Küresel rekabet, • Hızlı değişim, • Dolayısıyla ölçek ekonomisinden zaman ekonomisine yöneliş, • Esneklik ve çeviklik, • Bürokratik yapıların ayak bağı olarak görülmesi, • Her alanda merkeziyetçilikten uzaklaşma, • Farklılaşma, • Siber uzaylar ve ağlar, • Bilgi işleri ve bilgi işçileri, • Yaşam boyu eğitim,