ÇALIŞMA SOSYOLOJİSİ

Profesyonel mesleği karakterize ettiği düşünülen altı nitelik şunlardır: • Genel, sistematik bilgi • Müşteriler üzerinde otorite • Kendi çıkarlarından çok toplumun çıkarlarına yönelme • Dışsal kontrol yerine öz kontrol mekanizması • Mesleğin profesyonel olduğunun toplum ve yasalar tarafından onaylanması • Ayırt edici kültürdür.

On dokuzuncu yüzyıl, çalışmayı/emeği en yetkin yaratıcı faaliyet modeli yaparak bu tasarımı değiştirir ve emek bundan böyle insanın özü olarak görülür (Méda, 2004: 93). Yirminci yüzyılda farklı doktriner akımları oluşturan Hristiyan, Marksist ve hümanist düşüncelerde ortak bir payda söz konusudur, bu da ütopik bir çalışma kavramına olan inançtır.

Profesyonel mesleğin tanımına ilişkin öne çıkan ortak unsurlar şöyle sıralanabilir 1. Anlaşılması ve kullanılması güç, fakat talep edilen bir bilgi, 2. Yüksek eğitim düzeyi ve hayat boyu öğrenim bilinci, 3. Piyasada ayrıcalıklı bir yer ve kontrol olanağı, 4. Bilgiye dayalı mesleki statü ve maddi ödüller, 5. Örgütlenme sayesinde kazanılmış topluluk, üyelik ve kurum kimliği duygusu, 6. Bağlılık, sorumluluk ve meslektaşlık bilincidir

Meslek, Arapça bir kavramdır ve “suluk” kelimesinden gelmektedir.

Ritzer, profesyonel meslek olma yolunda şu süreçlerden geçildiğini ifade etmiştir (Ritzer, 1972’den aktaran Seçer, 2011: 138): • Mesleğin tam zamanlı hâle gelmesi • İsim değişimi ile mesleğin özel olarak seçilmiş bazı kişilere ait bir nüfuz alanına sahip olması • Ulusal bir dernek kurulması • E¤itim alan›n›n açılması • Etik kurallarının belirlenmesi • Popüler ve yasal bir destek kazanmak için politik girişimlerde bulunulmasıdır.

Modern toplumda mesleğin önemi şu noktalarda toplanabilir: 1. Meslek, aile ve boş zaman yanında genel yaşamın yalnızca bir alanını oluşturur. 2. Sosyal yaşam ve onu belirleyen gelir, yaşam stilinin belirlenmesinde en önemli faktördür. 3. İnsanların yaşamda başarılar, genelde meslek başarılarıyla ölçülür ve mesleki nitelik, sınıflandırma, sosyal statü yükselmeleri için bir araçtır. 4. Mesleki niteliklerin artırılması, uzmanlaşma ve yönelimlerle yakından ilgilidir. 5. İş ortamı, bir sosyal ilişkiler ortamıdır. Bundan kişinin özel yaşamı ve aile yaşamı da etkilenir. 6. Meslek insana kişiliğini geliştirme şansı veren en önemli alandır. 7. Kişinin mesleki rollerine göre belirlenen kazanç, sosyal durumun istikrarını belirler. 8. İnsanların meslekleriyle olan ilişkileri problemsiz değildir. Kadınların çifte yükü, meslekte yükselme şansı olmayan işçiler vb. gibi çeşitli sorunlar söz konusudur.

2. Etkinlik düzeyi: Çalışma çokluk, beceri ve yeteneklerin elde edilmesi ve kullanılması için bir temel oluşturur. Çalışmanın rutin olduğu bir durumda dahi çalışmak, bir kişinin içinde enerjilerini kullanabildiği, yapısal bir çevre sağlar. O olmadan, bu tür beceri ve yetenekleri kullanma fırsatları azalabilir.

İmalat sanayinde; bedensel çabalarıyla mal ve hizmet üreten çalışanlar mavi yakalılardır ve onlara yapılan ödemeler “ücret” olarak adlandırılır.

Süreç yaklaşımı bir mesleğin profesyonel statüye ulaşmak için geçirdiği tarihsel aşamalara ve profesyonel bir mesleği karakterize eden içsel süreçlere odaklanan bir yaklaşımdır.

Birleşmiş Milletler Çevre Programı’nda ifade edilen tanıma göre yeşil yakalı meslekler imalat, tarım, hizmet ve Ar-Ge sektörlerinde insanlığın karşı karşıya olduğu çevresel tehditleri gidermeyi amaçlayan işler/ mesleklerdir.

Meslek, Arapça bir kavramdır ve “suluk” kelimesinden gelmektedir

9. Hizmet ve satış elemanları a. Kişisel hizmetler veren elemanlar b. Satışlar ile ilgili elemanlar c. Kişisel bakım hizmetleri veren elemanlar d. Koruma hizmetleri veren elemanlar

ABD’de en fazla hayranlık duyulan meslekler olarak itfaiyecilik, doktorluk, hemşirelik, bilim adamlığı, öğretmenlik, askerlik, polislik, rahiplik, çiftçilik ve mühendislik sayılabilir.

Ülke : Hızla büyüyenler Gerileyenler veya yavaş büyüyenler Japonya Madenler ve tarım işçileri

Profesyonel mesleği karakterize ettiği düşünülen altı nitelik şunlardır: • Genel, sistematik bilgi • Müşteriler üzerinde otorite • Kendi çıkarlarından çok toplumun çıkarlarına yönelme • Dışsal kontrol yerine öz kontrol mekanizması • Mesleğin profesyonel olduğunun toplum ve yasalar tarafından onaylanması • Ayırt edici kültürdür.

A.B.D. Hızlı büyüyen ve gelişen meslekler Tıp asistanlığı, fizik terapisti bilgisayar programcısı gibi t›bbi ve cop. alanlarında profesyoneller ve teknik eleman.

Toplumsal temaslar: Çalışma ortamı genellikle arkadaşlık ve ötekilerle paylaşı lan etkinliklere katılma fırsatı sunar. Çalışma ortamından ayrılan bir insanın olası arkadaş ve tanıdık çevresinin küçülmesi olasıdır.

İmalat sanayi şlçileri, maden işçileri, tamir, bakım ve onarım alanlarında çaışlan işçiler ile inşaat ve bayındırlık sektörlerinde devamlı çalışan işçiler buna örnek olarak verilebilir. Bu sayılan örneklerden de anlaşılacağı üzere mavi yakalı işler vasıf gerektiren (nitelikli) işler olabileceği gibi vasıf gerektirmeyen (niteliksiz) işler de olabilmektedir.

Arendt ise emek ile çalışma arasında yaptığı ayrımda çalışma kavramının “dünyaya nedensellik sağlayan, ellerimizle üstlendiğimiz aktivite” olduğunu belirtir.

Profesyonel mesleği karakterize ettiği düşünülen altı nitelik şunlardır: • Genel, sistematik bilgi • Müşteriler üzerinde otorite • Kendi ç›karlarından çok toplumun çıkarlarına yönelme • Dışsal kontrol yerine öz kontrol mekanizması • Mesleğin profesyonel olduğunun toplum ve yasalar tarafından onaylanması • Ayırt edici kültürdür.