ÇALIŞMA SOSYOLOJİSİ - Deneme Sınavı - 4

köye dayalı yaşamda çalışma hayatında dayanışma, işbirliği, kanaatkarlık, tevekkül ve yakın çevreye güven ön plana çıkar.

1800'lü yıllar endüstrileşmenin tüm Avrupa'yı etkisi altına aldığı ve büyük değişimler yarattığı dönem olarak kabul edilebilir.

Max Weber, yeni bir işadamı ve çalışan zihniyetinin oluşmasında protestan ahlakını öne çıkarır.

endüstri sonrası toplumda öne çıkan, bilgi ve hizmet işlerinde çalışan beyaz yakalı olarak tanımlanan işçilerin genel özelliklerinden biri bilgidir.

İtaatkar olmak endüstri sonrası toplumda öne çıkan bir kişilik özelliği değildir

Tarım toplumlarında güç daha fazla toprağa ve fiziki kuvvete sahip olmaktan geçmektedir. Dolayısıyla sahip olunan toprak miktarı statünün temel unsurudur.

Makineleşme endüstri toplumlarının en büyük özelliklerinden biridir. Bu dönemde çalışanı makinenin uzantısı gibi görüşler yaygınlık kazanmıştır.

Diğerlerinin yanısıra bilimsel yönetimi oluşturan parametrelerden biri bireycilik değil işbirliğidir.

Teknolojinin gelişmesi ve liberal paradigmalar, insan yaşamı üzerinde insani çalışma koşulları açısından önemli sorunlara yol açmıştır. Üretim miktarlarındaki değişiklik bu sorun kaynakları arasında değildir.

Endüstri sonrası toplumda yetişmiş insanlar "Ben" nesli olarak tanımlanır ve siyasete, protesto gösterilerine ve oy kullanmaya daha az ilgilidir.

Çalışma kültürü merkeze alındığında endüstri dönemi bunlardan biridir.

Tarım toplumlarında, toprak genişliği ve fiziki güç ön planda olduğundan dış tehditleri azaltmak ve daha fazla işgücü elde etmek için geniş aile öne çıkmıştır.

Endüstrileşme sürecinin çerçevesini çizen teknik gelişmeler; * Dokuma endüstrisi dalgası *Demir çelik dalgası * Ulaştırma dalgası * Kimya çağı * Elektrik endüstrisi dalgası * Benzin motoru çağı

Bilimsel yönetimi oluflturan kombinasyon flu flekilde özetlenebilir (Taylor, 1997: 117): • Gelişigüzel yöntemler değil, bilim. • ihtilaf değil, uyum. • Bireycilik değil, iş birliği. • Sınırlı üretim değil, maksimum üretim. • Her işçinin en üst verimlilik ve refah düzeyine geliştirilmesi.

1970’li yıllarda endüstri toplumunun, fabrikaların, kitle örgütlerinin ve sendikaların krize girmesinin önemli nedenleri; • Teknolojide yaşanan gelişmeler, teknolojilerin ucuzlaması ve yaygınlaşması, • Müşteri taleplerinde yaşanan değişmeler ve müşterinin belirleyiciliğinin önem kazanması ve • Liberal paradigmaların öne çıkışıdır.

Profesyonel mesleği karakterize ettiği düşünülen altı nitelik şunlardır: • Genel, sistematik bilgi • Müşteriler üzerinde otorite • Kendi çıkarlarından çok toplumun çıkarlarına yönelme • Dışsal kontrol yerine öz kontrol mekanizması • Mesleğin profesyonel olduğunun toplum ve yasalar tarafından onaylanması • Ayırt edici kültürdür.

On dokuzuncu yüzyıl, çalışmayı/emeği en yetkin yaratıcı faaliyet modeli yaparak bu tasarımı değiştirir ve emek bundan böyle insanın özü olarak görülür (Méda, 2004: 93). Yirminci yüzyılda farklı doktriner akımları oluşturan Hristiyan, Marksist ve hümanist düşüncelerde ortak bir payda söz konusudur, bu da ütopik bir çalışma kavramına olan inançtır.

Profesyonel mesleğin tanımına ilişkin öne çıkan ortak unsurlar şöyle sıralanabilir 1. Anlaşılması ve kullanılması güç, fakat talep edilen bir bilgi, 2. Yüksek eğitim düzeyi ve hayat boyu öğrenim bilinci, 3. Piyasada ayrıcalıklı bir yer ve kontrol olanağı, 4. Bilgiye dayalı mesleki statü ve maddi ödüller, 5. Örgütlenme sayesinde kazanılmış topluluk, üyelik ve kurum kimliği duygusu, 6. Bağlılık, sorumluluk ve meslektaşlık bilincidir

Meslek, Arapça bir kavramdır ve “suluk” kelimesinden gelmektedir.

Ritzer, profesyonel meslek olma yolunda şu süreçlerden geçildiğini ifade etmiştir (Ritzer, 1972’den aktaran Seçer, 2011: 138): • Mesleğin tam zamanlı hâle gelmesi • İsim değişimi ile mesleğin özel olarak seçilmiş bazı kişilere ait bir nüfuz alanına sahip olması • Ulusal bir dernek kurulması • E¤itim alan›n›n açılması • Etik kurallarının belirlenmesi • Popüler ve yasal bir destek kazanmak için politik girişimlerde bulunulmasıdır.