ÇALIŞMA İLİŞKİLERİ

Sosyal politika

Piyasa (pazar) kelime anlamı ile bir malın veya faktörün alıcılarının ve satıcılarının alım-satım konusunda birbirleri ile ilişki kurmalarını sağlayan her imkândır. Semt pazarları alıcı ve satıcıyı karşı karşıya getirmesi bakımından piyasaya bir örnek olarak verilebilir. Benzeri şekilde hububat borsaları da hububat satıcıları ile alıcılarını karşı karşıya getirerek piyasa işlevini görürler.

Çalışma İlişkileri ve İnsan Kaynakları Yönetimi Son yıllarda gelişen bir disiplin olan insan kaynakları yönetimi de çalışma ilişkilerinin yakın ilişki içinde olduğu alanlardan birisidir. İnsan kaynakları yönetimi işletmelerin hedeflerine ulaşabilmeleri için gerekli olan işlevleri gerçekleştirecek yeterli sayıda nitelikli elemanın işe alınması, eğitilmesi, çalışanların işletmeye katkılarının en üst düzeye çıkaracak şekilde geliştirilmesi, motive edilmesi ve değerlendirilmesi ile ilgili bir bilim alanıdır

Ücretli, maaşlı veya yevmiyeli çalışanlar

II. Mevsimlik olarak çalışırlar

III. Geçici olarak çalışırlar

IV. Nitelik gerektirmeyen işlerde çalışırlar

V. Sendikalaşma oranları düşüktür

İşgücüne olan talep artar

Sendikaların ücret taleplerini yükseltir

Kadınların kayıt dışı çalışması

I.Grevler

II. Boykot

IV. Lobicilik faliyetleri

V. Sendika yöneticilerinin politikaya girerek milletvekili seçilmeler

İşgücü içinde kadın işgücünün oranının yükselmesi

Piyasa (pazar) kelime anlamı ile bir malın veya faktörün alıcılarının ve satıcılarının alım-satım konusunda birbirleri ile ilişki kurmalarını sağlayan her imkândır.

Bir ekonomide insanların ihtiyaç duyduğu mal ve hizmetlerin üretimini gerçekleştiren birim “firma” dır.

TÜİK verilerine göre, Türkiye’de yoksulluğun en yüksek olduğu kesim yevmiyeli çalışanlardır.

Aktif nüfus; okul, yurt, çocuk yuvası, huzur evi, hastane, hapishane, kışla ya da ordu evinde ikamet edenlerle yabancı uyruklular dışında kalan 15 yaş ve üzeri nüfustur.

İşgücünün nüfus ile ilgili yapısının değişmesi çalışma ilişkilerini de etkiler. Örneğin, kadınların işgücü içindeki paylarının yükselmesinin sendikalar üzerinde iki şekilde etkisi olabilir. İlk olarak kadın işgücünün sendikalaşma eğilimi düşük olduğu için sendikaların üye sayıları ve pazarlık güçleri azalabilir. İkinci olarak kadın işgücünün sendikalara üye oldukları ve sendika yönetiminde söz sahipleri oldukları durumda ise sendikaların toplu pazarlıklardaki öncelikleri değişir. Önceden ücret pazarlığı üzerine odaklanan sendikalar böylesi bir değişiklik durumunda daha çok kadın işgücünü ilgilendiren cinsiyetler arası ücret farklılıklarının giderilmesi, çalışan kadın işçilere çocuk bakımı (kreş) hizmetlerinin sağlanması, doğum izinleri ve cinsel taciz gibi konulara öncelik vermeye başlayabilirler.

İşçilerin sendikalar aracılığı ile toplu ses oluşturmaları haklarını daha iyi korumalarını sağlar. Çünkü işçilerin bireysel taleplerini dikkate almayabilen işverenler işçilerin sendikalar aracılığı ile dile getirdikleri toplu talepler ve yaptırım tehditleri karşısında (grev, boykot, işi yavaşlatma vb.) duyarsız kalamazlar. İşçi sendikalarının işlevi sadece işverenler ile daha etkili pazarlık yapmak değildir. Sendikalar çalışma ilişkilerinin bir diğer aktörü olan devleti de çeşitli yollarla etkileyerek (lobi faaliyetleri, sendika üyelerinin veya yöneticilerinin milletvekili seçilmeleri vb) çalışma hayatı ile ilgili yasal düzenlemelerin işçiler lehine çıkmasına gayret gösterirler. Bu tek bir işçinin bireysel olarak başarabileceği bir faaliyet değildir.

1980 sonrasında ise hazırlanan yeni Anayasa’da, Sendikalar Kanununda ve Toplu Pazarlık, Grev ve Lokavt Kanununda yapılan düzenlemelerle sendikaların organize olmaları ve faaliyetleri zorlaştırılmıştır. Bunun açık bir sonucu ücretlerin gerilemesi olmuştur.1970’li yıllarda imalat sanayinde ücretlerin yaratılan katma değer içindeki payı %30,7 iken, 1980’li yıllarda %22,1’e, 1990’lı yıllarda%19,6’ya ve içinde bulunduğumuz yıllarda %15,7’ye gerilemiştir.

Firmanın işgücünü kiraladığı ve karşılığında ücretini ödediği yer “emek piyasası” dır. Firmanın üretim için kaç işçi çalıştıracağı, hangi ücreti ödeyeceği, çalışmanın hangi koşullarda yapılacağı emek piyasasında belirlenen hususlardır.

Firma ile tüketiciler arasındaki mal ve hizmet satımı/mal ve hizmet bedelinin ödenmesi işlemleri ise daha önce belirttiğimiz üç temel piyasa arasında olan “ürün piyasaları”nda gerçekleşir.

İstihdam kavramı geniş anlamda üretim faktörlerinin üretim sürecinde kullanılmasını ifade eder.