ÇALIŞMA İLİŞKİLERİ - Deneme Sınavı - 19

Türk Borçlar Kanunu’na göre aksine bir adet olmadıkça işçiye ücreti her ayın sonunda ödenir.

İş Kanunu’nun 32/f.1 uyarınca temel ücretin para ile ödenmesi gerekir.

Ücret kural olarak iş ifa edildikten sonra ödenir. İş Kanunu’na göre işçi ücreti en geç ayda bir ödenir. İş sözleşmeleri veya toplu iş sözleşmeleriyle ödeme süresi bir haftaya kadar indirilebilir. (Md.32/f.4)

Saat, gün, hafta, ay gibi işin görüldüğü zaman dilimi esas alınarak hesaplanan ücrete zaman göre ücret denilmektedir

Yer altı maden işlerinde çalışan işçilerin çalışma süresi; günde en çok yedi buçuk, haftada en çok otuz yedi buçuk saattir (6645 sy. K. md.36).

Genel sebeplerle yapılan fazla çalışma için işçiye verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde elli (%50) yükseltilmesi suretiyle ödenir.

İş Kanunu ara dinlenme sürelerini günlük çalışma sürelerine göre tespit etmiş bulunmaktadır. Buna göre;

Dört saat veya daha kısa süreli işlerde on beş dakika,

Dmrt saatten fazla ve yedibuçuk saate kadar (yedibuçuk dahil) yarımsaat,

Yedibuçuk saatten fazla süreli işlerde bir saat ara dinlenmesi verilir.

Fazla çalışma genel sebeplerle (normal) fazla çalışma, zorunlu sebeplerle fazla çalışma ve olağanüstü sebeplerle fazla çalışma olmak üzere üçe ayrılmaktadır.

“Zorunlu nedenlerle işin durması, ulusal bayram ve genel tatillerden önce veya sonra işyerinin tatil edilmesi veya benzer nedenlerle işyerinde normal çalışma sürelerinin önemli ölçüde altında çalışması veya tamamen tatil edilmesi ya da işçinin isteği ile kendisine izin verilmesi halinde, işveren iki ay içinde çalışılmayan süreler için telafi çalışması yaptırabilir.

Çalışma ilişkilerinin tarihi, insanlık tarihi kadar eskiye dayanmaktadır. Ancak bugünkü anlamıyla çalışma ilişkilerinin temellerinin Sanayi Devrimi ile birlikte atıldığını söylemek mümkündür.

İş Kanunu'na göre "Bir iş sözleşmesine dayanarak çalışan gerçek kişiye (...) işçi denir".

Loncalarda usta, kalfa, çırak ilişkisine ve bir mesleği/zanaati öğretmeye/öğrenmeye dayalı bir çalışma ilişkisi bulunmaktadır

Türkiye’de bireysel çalışma ilişkilerini düzenleyen temel yasal düzenleme 2003 yılında kabul edilen 4857 sayılı İş Kanunu’dur.

İş Kanunu'na göre; "İşveren adına hareket eden, işin ve işyerinin yönetiminde görev alan kimselere işveren vekili" denir

Kanun işveren vekili tanımını çok geniş tutmuştur,  bu nedenle işveren adına hareket eden fabrika müdürü, personel müdürü, atölye şefi veya ustabaşı kendilerine verilen yetki ile sınırlı kalmak koşuluyla işveren vekili sayılmaktadır.

İş Kanunu’na göre “Bir iş sözleşmesine dayanarak çalışan gerçek kişiye (…) işçi denir” (md. 1). Dolayısıyla işçi tanımı, doğrudan iş sözleşmesine bağlanmıştır. Bu nedenle iş sözleşmesi dışında başka sözleşme türlerine dayanarak çalışan kişiler İş Kanunu’na göre işçi sayılmayacaktır. Bir kişinin işçi sayılması için herhangi bir işte çalışması yeterlidir. Bu bakımdan işin bedeni, fikri veya bedeni ve fikri olması, uzun veya kısa süreli bir iş olması, kamu sektörüne veya özel sektöre ait bir iş olması kişinin işçi niteliğini kazanması açısından önem taşımamaktadır.

Çırakların hukuki durumu ve eğitimi 3308 sayılı Mesleki Eğtim Kanunu ile düzenlenmiştir

Çıraklık sözleşmesinin esas unsuru belirli bir sanatın ve mesleğin öğretilmesidir, işin yapılması ve ücertin ödenmesi ikinci derecede öneme sahiptir. Çırakların hukuki durumu 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu ile düzenlenmiştir.3308 sayılı mesleki Eğtim Kanunu'na göre çırak "çıraklık sözleşmesi esaslarına göre bir meslek alanında mesleğin gerektirdiği bilgi, beceri ve iş alışkanlıklarını iş içerisinde geliştiren kişidir...".Çıraklar İş Kanunu'nun kapsamı dışında olmakla birlikte 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu hükümlerinden yararlanmaktadır

İş Kanunu’na göre “İşveren tarafından mal veya hizmet üretmek amacıyla maddi olan ve olmayan unsurlar ile işçinin birlikte örgütlendiği birime işyeri denir” (md. 2). Dolayısıyla arsa, bina, makine, alet, büro araçları, hammadde gibi maddi olan unsurlar; tecrübe, buluş, müşterilerle olan ilişkiler,  teknik bilgi (know-how), patent, alacak hakkı gibi maddi olmayan unsurlar ile beşeri sermaye (emek) işyerinin temel unsurlarını oluşturmaktadır. İşyeri vasfının kazanılması için işyerinde görülmekte olan işin niteliği önem taşımamaktadır. İşyerinde sanayi, ticareti hizmet sektörüne giren, kafa gücüyle veya kol gücüyle yapılan işlerin yürütülmesi mümkündür. Bu nedenlebir fabrika,otel, lokanta, banka, hastane, özel okul veya vakıf işçi çalıştırıldığı takdirde işyeri niteliği taşımaktadır. İş Kanununa göre işyeri dışında "işverenin işyerinde ürettiği mal ve hizmet üretimi ile niteliği yönündenbağlı bulunan yerler ile dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku,yıkanma, muayene ve bakım, beden ve mesleki eğitim yerleride işyerinden sayılmaktadır