ÇALIŞMA İLİŞKİLERİ TARİHİ

Ayrı ayrı işçilerin kendi hak ve menfaatleri için iş verenle aralarında çıkan anlaşmazlığa tek başlı iş uyuşmazlığı adı verilmektedir. Doğru cevap B'dir. 

Milli Koruma Kanunu Uygulamalarıyla kadın ve çocuk işgücü istihdamına ilişkin koruyucu yasal sınırlamalar kaldırılarak, hem daha uzun sürelerle çalıştırılmaları, hem de yeni kadın ve çocuk işçi istihdamı olanaklı hale getirildi. Doğru cevap E'dir.

Cumhuriyetin başlangıç yıllarında sosyal güvenlik alanına ilişkin düzenlemeler Ereğli Kömür Havzası’nda çalışan maden işçilerinden başlamıştır. Doğru cevap B'dir.

Borçlar Kanunu sosyal güvenliğin temel ilkelerinden biri olan “zorunluluk”a dayalı düzenlemeler olmamakla birlikte, işçiler yararına
bazı koruyucu hükümler içermektedir. Yapılan düzenlemelerle, işçinin yargı yoluyla hak arayabilmesine ve tazminat alabilmesine ilişkin hükümler getirilmiştir. AYIRCA Borçlar Kanunu’nun sosyal güvenliğe ilişkin en önemli hükümleri, işverenin iş kazalarına karşı gerekli önlemleri almaya yöneltilmektedir ve bu önlemleri almadığı takdirde, kazadan kaynaklanan zararları tazmin etmekle yükümlü tutulmuştur. Doğru cevap B'dir.

Kadın ve çocuk işçilerin ücretlendirilmeleriyle ilişkili 1950 yılında yapılan düzenlemede "sadece cinsiyet ayrılığı sebebiyle
kadın ve erkek işçilere farklı ücret verilemeyeceği" ibaresi yer almaktadır. Doğru cevap A'dır

Çalışma yaşı konusu Ereğli Kömür Havzası düzleminde değerlendirildiğinde, 151 sayılı yasanın 18 yaşından küçüklerin
maden ocakları dâhilinde çalışmalarını yasaklamaktadır. Doğru cevap C'dir.

Çalışma saatleri, iş güvenliği, ücretler ve çalışma yaşı çalışma koşulları arasında yer almaktadır. Doğru cevap "E"dir.

Dönemin şartları değerlendirildiğinde küreselleşmenin 1936 İş Kanununun çıkarılması üzerinde etkisi yoktur. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yasanın düzenlemelerinin, UÇÖ’nünkiler de dâhil olmak üzere, dönemin uluslararas normlarına uygun olup olmadığı tartışmalıdır. Değerlendirme bireysel iş ilişkileri açısından yapıldığında, İK’nun “...en azından ferdi iş ilişkileri sahasında, zamanının milletlerarası normlarıyla uyum içinde bulunan ve takdire değer bir liberalizm öngörmüş olduğunu müşahade etmek ilginçtir” (Elbir, 1988: 15). Ancak, yasa, bireysel iş ilişkileri alanında UÇÖ’nün temel ilkelerine uygun düzenlemeler yapmakla birlikte, bunun bazı istisnaları bulunmaktadır. Bu doğrultuda doğru cevap A seçeneğidir.

Kıdem tazminatı kurumu Türk iş hukukuna ilk defa İK ile girmiştir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Dönemin en önemli yasalarından biri, 1938 yılında çıkarılan 3512 sayılı Cemiyetler Kanunu’dur. Yasanın çalışma ilişkileri alanına yönelik en önemli düzenlemesi, derneklere getirdiği diğer sınırlamalar yanında, “sınıf esasına veya adına dayanan” cemiyetleri yasaklamasıydı. Doğru cevap B seçeneğidir.

1940 tarihli Milli Korunma Kanunu uyarınca yapılan uygulamalarla, özellikle kadın ve çocuk işgücü üzerindeki sosyal koruma zayıflatıldı ve Ereğli Kömür Havzası’nda bir zorunlu çalıştırma düzeni kuruldu. Doğru cevap A seçeneğidir.

Cumhuriyet döneminde de, Osmanlı İmparatorluğunda olduğu gibi modern
anlamdaki sosyal güvenlik önlemleri içerisinde asker-sivil bürokratlar öncelikli oldu. Doğru cevap E seçeneğidir.

2. Dünya Savaşı yıllarında Türkiye’de kamu kesiminde çalışanların satın alma güçleri de azalırken işçilerin durumu, memurlara göre daha avantajlı oldu. Doğru cevap C seçeneğidir.

1930 tarihli Umumi Hıfzısıhha Kanunu’nun sosyal güvenlik açısından önemi, belirli sayıda işçi çalıştıran işverenlere; hastalık, kaza ve analık hallerinde işçilere sağlık yardımları yapılması konusunda yükümlülükler getirmiş olmasıydı. Doğru cevap B seçeneğidir.

Çalışma süreleri açısından, İK haftalık çalışma sürelerini istisnalar dışında 48 saat olarak belirlediği için, bu yasa sonrası dönem, önceki döneme göre farklılık taşımaktadır. Ancak, İK’nun yürürlüğe girmesinden sonraki dönemlere ilişkin olarak değişik yöreler ve işkolları itibariyle yapılan gözlemler, yasanın bu konudaki belirlemelerine sıklıkla uyulmadığını ortaya koymaktadır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Küreselleşme İK kapsamına giren işçi sayısının artış göstermesinin nedenleri arasında yer almaz. Bu nedenle doğru cevap D seçeneğidir.