ÇALIŞMA İLİŞKİLERİ TARİHİ - Deneme Sınavı - 11

Bu dönemin temel özellikleri, teknolojik Dönüşüm ve Esnekleşme, Sermaye Birikiminin malileşmesi, Özelleştirme, Yeni uluslararası bölümü, Devletin rolünde değişimdir. Yalın üretim ise, esnekleşme kavramın altında yer alan bir kavramdır. Standart ürünlerin kitlesel üretimi yerine, daha kısa üretim sürelerinde daha çeşitli mal üretilmesini olanaklı kılan esnek üretim sistemleri, işin örgütlenmesi ve yönetiminde de esnekleşmeye doğru olan dönüşümü kolaylaştırmış ve hızlandırmıştır.

İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra başla- yan ve 1970’li yılların sonuna kadar olan döneme iktisat yazınında “kapitalizmin altın çağı” veya “Keynes çağı” adı verilir. Buna göre doğru Cevap B’dir.

Fordizmin gelişmekte olan ülkelerdeki biçimine “çevre Fordizmi” adı verilmektedir. Buna göre doğru Cevap E’dir.

Prof. Dr. Cahit Talas Çalışma Bakanlığı’na getirilmiştir. Talas, 1961 yılında Türkiye adına Avrupa Sosyal Şartı’nı imzalamıştır.

1960-80 döneminde çalışma ilişkilerini etkileyen bir diğer siyasal gelişme 1961 yılında 12 sendikacı tarafından Türkiye İşçi Partisi (TİP) adıyla bir işçi partisinin kurulmasıdır.

Geniş toplum kesimlerini tatmin etmeye ve onların desteğini almaya yönelik iktisadi ve sosyal politikalar, popülist politikalar adını almaktadır.

1317 sayılı Yasa ile sendikalara kendi iş kollarındaki sigortalı işçilerin üçte birini temsil etme koşulu
getiriliyordu.

624 sayılı Yasa, 8 Haziran 1965 tarihinde kabul edilmiş ve 17 Haziran 1965 tarihli Resmi Gazete’de
yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

1975 yılında kıdem tazminatı tutarı 30 güne çıkarıldı, hak etme koşulu bir yıla indirildi.

1960-1980 dönemi Türkiye’de sendikaların “yükseliş dönemi” olarak nitelenebilir.

1963 yılında bir işçi konfederasyonu (Türk-İş) söz konusuyken 1970’li yıllarda dördü etkin (Türk-İş, DİSK, Hak-İş ve MİSK) olmak üzere yedi işçi konfederasyonu faaliyet halindedir. Oysa aynı dönemde tek bir işveren sendikası konfederasyonunun (TİSK) varlığı söz konusudur.

Dönem boyunca iki büyük işçi konfederasyonu çalışma ilişkilerinde belirleyici olmuştur: 1952 yılında
kurulan Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş) ve 1967’de Türk-İş’ten kopma sonucu kurulan
Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK).

1977 ve 1980 yıllarında metal sektöründe yaşanan grevler (MESS grevleri) belirgin bir etki yaratmıştır.

Dönemin çalışma ilişkilerine damgasını vuran yasal düzenlemeler 1961 Anayasası ile 274 sayılı Sendikalar Kanunu ve 275 Sayılı Toplu İş Sözleşmesi
Grev ve Lokavt Kanunu (TİSGLK) olmuştur.

27 Mayıs 1960 askeri darbesi ile başlayan ve 1961 Anayasası ile somut bir içeriğe kavuşan dönem, 12 Eylül 1980 askeri darbesine kadar devam
etmiş ve toplumsal yaşamın tüm alanlarında ve ilişkilerinde köklü etkiler ve sonuçlar doğurmuştur.

Çalışma ilişkileri bir dizi toplumsal, iktisadi, yasal ve siyasal gelişme tarafından etkilenir ve koşullanır.

Çalışma ilişkileri bir dizi toplumsal, iktisadi, yasal ve siyasal gelişme tarafından etkilenir ve koşullanır. Bu çevresel koşullar çalışma ilişkilerinin gelişimini, yoğunluğunu, yönünü ve kurumsallaşmasını çok yakından etkiler.

1965 seçimlerinde tek başına iktidara gelen Adalet Partisi (AP) 1969 seçimlerini de tek başına kazanmış ve 12 Mart 1971 askeri muhtırasına kadar tek başına iktidarda kalmıştır.

Ayrıca sendikalaşma hakkının özünü zedeleyen 1317 sayılı Yasa da AP hükümeti döneminde (1970) kabul edilmiştir.