ÇALIŞMA HAYATINDA BİLİŞİM, BELGE YÖNETİMİ

Bilgi sistemi (Information System), bir kuruluştaki bilgileri depolayan, sorgulayan, dönüştüren ve yayılmasını sağlayan insan, donanım, yazılım, iletişim ağları, veri kaynakları, politika ve prosedürlerin organize edilmiş birleşimi olarak tanımlanabilir. Doğru cevap A'dır.

Doğru cevap E'dir.

Microsoft Office, Lotus Smart Suite, iWork, OpenOffice ve benzeri birçok farklı işletim sisteminde çalışan genel amaçlı yazılım paketleri yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu paketler içerisinde yer alan programlar şunlardır:

-İşlem tabloları

-Kelime işlemciler

-Masaüstü yayıncılık

-Sunum programları

-Masaüstü veritabanı yönetimi

-Web tarayıcılar

-Proje yönetim araçları

Doğru cevap C'dir.

Merkezî İşlem Birimi: Bilgisayarların en önemli bileşenleridir. Hızı ve kapasitesi bilgisayarın kabiliyetini belirleyen temel unsur olan merkezi işlem birimi diyot, transistör gibi elektronik elemanlarla bunların birbirine bağlandığı karmaşık devrelerden oluşan elektronik yongalardır. Doğru cevap D'dir.

İki veya daha fazla bilgisayarın birbirine bağlanarak veri alışverişini sağlayan donanım ve yazılımlardan oluşan yapıya bilgisayar ağı adı verilir. İlk zamanlarda sadece kurumlar içerisinde bilgisayarların veri alışverişini sağlaması için oluşturulan ağ yapıları daha sonraları tüm dünyayı saran devasa ağın yani internetin oluşturulmasına kadar ilerlemiştir. Günümüzde özel amaçlı olmadıkça ağa bağlı olmayan bilgisayar, mobil cihaz neredeyse bulunmamaktadır. Akıllı ev uygulamalarında beyaz eşyaların, güvenlik sistemlerinin, aydınlanmayı sağlayan ampullerin bile kablosuz ağlara bağlanarak yönetildiği bir dönemde yaşamaktayız. Doğru cevap A'dır.

Bulut bilişimde aşağıdaki hizmet sunum modelleri ile karşılaşmak mümkündür.
• Altyapı hizmeti (IaaS - Infrastructure as a Service)
• Platform hizmeti (PaaS-Platform as a Service)
• Yazılım hizmeti (SaaS - Software as a Service)
• Depolama hizmeti (STaaS - Storage as a Service)
• Veritabanı hizmeti (DBaaS - Database as a Service)
• Tümleştirme hizmeti (IaaS - Integration as a Service)
• Güvenlik hizmeti (SECaaS- Security as a Service)
• İş Süreci hizmeti (BPaaS - Business Process as a Service)
• Test hizmeti (TaaS - Testing as a Service)

Doğru cevap E'dir.

İnsanlar çeşitli fiziksel aygıtlar (donanım), bilgi işlem talimatları ve prosedürleri (yazılım), iletişim kanalları (ağlar) ve depolanan verileri (veri kaynakları) kullanarak birbirleriyle iletişim kurmak için modern bilgi sistemlerini kullanırlar. Bilgi sistemlerinin temel bileşenleri incelendiğinde ilk bileşen olarak insan kaynaklarının olduğu görülmektedir. Bu nedenle doğru cevap B seçeneğidir.

Elektronik posta ve sunum yazılımı genel amaçlı uygulama programlarına örnektir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Masaüstü yayıncılık gazete, broşür, el kitabı ve benzeri belgelerin tasarlanması için geliştirilmiş yazılımlardır. Önceden tasarlanmış sayfa düzenleri sayesinde kolay ve hızlı belge sayfa tasarımı sağlayan masaüstü yayımcılık yazılımları, grafik ve fotoğraf kütüphaneleri ile amatör kullanıcıların hızlı belge hazırlamasına olanak sağlarlar. Doğru cevap E seçeneğidir.

Melez Bulut: Kamu ve özel bulut karmasından oluşan bulut sistemidir. İki farklı özellikte bulutun kendi sınır ve özelliklerini koruyarak bağlanması ile oluşturulur. İşletme ya da organizasyonun kritik verileri ve uygulamaları güvenlik duvarının ardındaki özel bulutta, genel erişime sunulan veri ve uygulamalar dış bulutta konumlandırılır. Doğru cevap B'dir.

Altyapı hizmeti (IaaS - Infrastructure as a Service) kullanıcının talep ettiği oranda işlem gücü, depolama alanı, bant genişliği ve hafıza kaynaklarının hizmet olarak sunulmasıdır. Bir diğer deyişle bulut üzerinde sanal olarak çalışan ve kaynak miktarı kullanıcının talebine göre ayarlanmış bir sunucu, kullanıcının hizmetine sunulur. Doğru cevap A seçeneğidir.

Topluluk bulutu Grid Bilişim ve Gönüllü Bilişim paradigmalardan türemiş bir bulut
bilişim uygulamasıdır. Ortak noktaları olan bireylerin altyapılarını belirli bir amaç için bir araya getirmeleri prensibine dayanır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Bulut bilişimin sağladığı üstünlükler şunlardır:
Düşük donanım maliyeti: Bulut tabanlı uygulamaların kullanılması güçlü donanım kullanmayı gerektirmez. Bulut bilişim uygulamaları kullanıcı donanımında çalıştırılmadığı için işlemci gücü ve depolama alanı tüketmez. Basit ve uygun fiyatlı donanımlar ile kullanılabilirler.

Yüksek performans: Bulut uygulamalarının kullanıldığı son kullanıcı donanımlarının performansı daha yüksektir. Bellek ve işlemciyi meşgul edecek daha az yazılım söz konusudur.

Düşük yazılım maliyeti: Uygulama yazılımlarını satın almak yerine bulut bilişim üzerinde ücretsiz sunulan yazılımlar maliyetleri düşürür.

Anlık yazılım güncellemeleri: Bulut üzerinden kullanılan uygulamaların güncellenmesi merkezi sistem üzerinde gerçekleştirildiğinden son kullanıcıların bu konu ile ilgili efor harcamalarına gerek kalmaz.

Limitsiz depolama alanı: Bulut bilişim sistemleri sınırsız sanal depolama alanları sunarlar. Bu sayede yeni donanım satın almak yerine kullanıcının ihtiyacı olduğu kadar depolama alanı kiralaması sağlanır.

Belge format uyumu: Bulut sistemi üzerinde oluşturulan belgeler aynı sistemi kullanan kullanıcılar arasında belge format uyumu sorununu ortadan kaldırır. Böylece tüm kullanıcılar birbiri ile belgelerini kolayca paylaşabilir.

Yüksek veri güvenirliliği: Sabit disklerdeki arızalar, elektrik kesilmeleri, uygulama çökmeleri gibi bilgisayarlarda yaşanan veri kayıpları bulut bilişim sistemlerinde yaşanmaz. Dolayısıyla veri güvenliği daha yüksektir.

Belgelere evrensel erişim: Bulut bilişimde internet bağlantısı olduğu sürece dünyanın her yerinden depolanan belgelere erişmek mümkündür. İş seyahatlerinde belgelere ulaşmak, düzenlemek mümkün olabilmektedir. Ayrıca belgelerin her zaman en son güncel versiyonlarına ulaşmayı sağlar.

Birlikte çalışmayı destekler: Çok sayıda kullanıcının aynı belge üzerinde aynı anda çalışmasına olanak sunan bulut uygulamaları birlikte çalışma, takım çalışması süreçlerini verimli hale getirmektedir.

Aygıt bağımsızlığı: Kullanıcıların donanım bağımlılığını ortadan kaldırır. Kullanıcılar istedikleri donanımı çok kısa süre içerisinde oturum açmak suretiyle kendi bilgisayarları hâline getirebilirler.

Doğru cevap B'dir.

Bulut bilişimin üstünlüklerinin yanı sıra sınırlılıkları da bulunmaktadır. Bu sınırlılıklar işletme ve bireylerin bulut teknolojilerini kullanmadan göz önünde bulundurmaları gereken durumlarıdır. Bu sınırlılıklar aşağıdaki gibi özetlenebilir:
• Ağ bağlantısı bağımlılığı: İnternet, bulut bilişimle çalışacak birey ve organizasyonlar
için hayati öneme sahiptir. İnternet hızının azalması bile iş süreçlerinin aksamasına neden olabilmektedir.
• Güvenlik: Kişisel ve kurumsal bilgilerin veri merkezlerinde depolanması, güvenlik
açıklıkları ve hacker olarak isimlendirilen sanal ortam korsanlarının bulut bilişimdeki
verileri ele geçirme olasılığı bir risk oluşturmaktadır. Dünyadaki bazı büyük şirketlerin
müşteri bilgilerinin çalındığını açıklaması son yıllarda güvenlik önlemlerinin artmasını sağlasa da endişe verici düzeydedir.
• Maliyet: Küçük hacimli bilişim faaliyetlerinin bulut ortamında yürütülmesi maliyet açısından uygulanabilir olmamaktadır. Girişimcilerin bilişim platformlarını seçerlerken ölçeklenebilir ve kendilerine uygun seçenekler maliyet açısından önemlidir.
• Sağlayıcıya bağımlılık: Bulut hizmeti sağlayıcılarının yetersiz olması kurumların bulut bilişim sürecine entegre olmalarını zorlaştırmakta hatta başarısız olmalarına neden
olabilmektedir.
• Yasal sorunlar: Bulut bilişimde depolanan veriler dünyanın farklı ülkelerinde bulunan
veri merkezlerinde depolanmakta ve veri sahibinin kim olduğuna ilişkin net yasal düzenlemeler bulunmamaktadır.

Doğru cevap E'dir.

Kişisel ve kurumsal bilgilerin veri merkezlerinde depolanması, güvenlik açıklıkları ve hacker olarak isimlendirilen sanal ortam korsanlarının bulut bilişimdeki
verileri ele geçirme olasılığı bir risk oluşturmaktadır. Dünyadaki bazı büyük şirketlerin müşteri bilgilerinin çalındığını açıklaması son yıllarda güvenlik önlemlerinin artmasını sağlasa da endişe verici düzeydedir. Bu nedenle doğru cevap D seçeneğidir.

Bilgi güvenliğinin bütünlük (integrity) boyutu bilginin bir kısmı veya tümünün yetkili olmayan kişiler tarafından düzenlenmesinin engellenmesi anlamına gelir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Bilgi Güvenliği Yönetim Sisteminin (BGYS) temel ilkeleri arasında yönetim taahhüdünü ve paydaşların çıkarlarını dahil etmek yer alır. Bu nedenle doğru cevap E seçeneğidir.

What if analizi mevcut bir problemin çözümünde karar değişkenlerinin farklı
değerleri için hızlı bir şekilde sonucu hesaplayarak karar vericiye alternatifler hakkında bilgi sunan analiz tekniğidir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Kamu ya da dışsal bulut en yaygın kullanıma sahip bulut yayılım türüdür.
Erişmek isteyen tüm son kullanıcıların hizmetine sunulan bulut bilişim türüdür. Doğru cevap A seçeneğidir.

Web tarayıcılar, kelime işlemci ve sunum yazılımları uygulama yazılımları sınıfında yer alır. Doğru yanıt C şıkkıdır.