ÇALIŞMA HAYATINDA BİLİŞİM, BELGE YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 14

Kullanılabilirlik kavramı, bilgilerin ihtiyaç duyulduğunda yetkisi olan kişiler tarafından erişilebilir.

Hizmete Özel yukarıdaki seçenekler arasında gizilik seviyesi açısından en düşük gizlilik seviyesidir.

Beyaz Şapkalı Bilgisayar Korsanları (White Hat Hacker): Bu gruptaki bilgisayar korsanları aynı
zamanda etik bilgisayar korsanları olarak ta bilinirler. Amaçları sadece bilgi sistemlerinin açıklarını tespit etmektir ve bilgi sistemlerinin içerdiği bilgilere zarar verme eğiliminde değillerdir.

Kaspersky bir antivirüs programı örneğidir>

İngilizce “trojan horse” olarak adlandırılan bu kötü amaçlı yazılımlar bilgisayarların yetkisiz kişilerce uzaktan kullanılabilmesine imkân sağlayan programlardır.

Paroların aynı olması bilgisayar korsanları veya diğer kötü yazılımlı programlar için en uygun koşullardan birisidir. Bu yüzden parolaların aynı değil sürekli değiştirmek gerekir.

Sistem Bir eylemi gerçekleştirmek, bir amaca varmak için bir takım işleri yapmak üzere birbirine bağımlı, biraraya getirilmiş öğeler ve bunlara ilişkin talimatnameler bütünüdür.. Doğru cevap A.

bir yapının sistem olabilmesi için bir takım özelliklere sahip olması gerekmektedir. Bunlar; • Girdi-Süreçleme-Çıktı akışına sahip olması, • Geribildirim mekanizmasına sahip olması, • Sınırlara sahip olması, • Öğeleri arasında etkileşimin olması, • Sistemin en az bir amacının olması. Doğru cevap C.

Sistemin geribildirim mekanizması olmalıdır: Geribildirim, kontrol standartları ile çıktılar arasındaki sapmalara ilişkin bilgileri sağlama ve bu bilgilere göre düzeltici, geliştirici veya devam ettirici amaçla sisteme tekrar girdi verme işlemidir. Doğru cevap E.

Alt bilgi sistemleri arasında da ilişki bulunmaktadır. Örneğin, insan kaynakları bilgi sistemi üretimde çalışan işçilerin bordrolarını oluşturmak için üretim bilgi sisteminden gelecek olan “işçilik zaman kartları” bilgisine ihtiyaç duyacaktır. Doğru cevap B.

ORTA YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ:

Satış işlemi muhasebe bilgi sisteminin faaliyeti kapsamında yer alan bir işlemdir. Üretim faaliyeti üretim departmanın sorumluluğudur. İnsan kaynakları faaliyeti sırasında ortaya çıkan verilerin toplanması, kaydedilmesi ve saklanması; insan kaynakları faaliyetlerine ilişkin farklı belge ve dokümanların hazırlanması, insan kaynakları yöneticileri için yönetsel raporların hazırlanması ve devlet kurumlarına sunulacak belge, beyanname ve raporların hazırlanması genel hatlarıyla insan kaynakları bilgi sisteminin faaliyetleri kapsamında yer almaktadır. Doğru cevap A.

İnsan kaynakları yönetiminde geçmişten günümüze bilgi teknolojileri kullanımını 4 temel aşamada ele almaktayız. Bu aşamalar basılı belge esaslı sistemler, kişisel bilgisayarların ilk sürümlerinin kullanımı, veritabanı yönetim sistemlerinin gelişimi ve web tabanlı teknolojilerin ortaya çıkışıdır.

Doğru cevap D‘dir. Sayfa: 25

Web Tabanlı Teknolojilerin Ortaya Çıkışı: Son dönemde ise insan kaynakları bölümleri ile ilgili olarak web tabanlı teknolojiler ortaya çıkmıştır. Bu altyapıyı barındıran bilgi sistemleri internet tarayıcıları vasıtasıyla kullanılabilir. Web tabanlı teknolojilerin kullanılmasının en önemli avantajı fiziksel olarak herhangi bir yerde bulunan bilgisayarlardan istenilen bilgilere ulaşılabilmesidir. Bu durumda, kullanıcı adı ve şifre girilen bir web arayüzü sayesinde belirli yetkiler dâhilinde çeşitli bilgiler görüntülenebilir ve raporlanabilir. Bu tip teknolojilere internet üzerinden erişilmesi sebebiyle güvenlik konusundaki kaygıların daha da fazla olması beklenebilir. Buna bağlı olarak ta gerekli güvenlik önlemlerinin alınması gerekmektedir.

Gizlilik kavramını mahremiyet (privacy) ile özdeşleştirmemiz mümkündür. Gizlilikle ilgili kavramlar temel olarak önemli bilgilerin yanlış kişilerin eline geçmesini engellemek amacını güder. Bilgiye erişim, ilgili konudaki yetkili kişiler ile sınırlı tutulmalıdır. Gizlilik kavramı açısından gerekli şartların sağlandığı çeşitli örnekler verebiliriz. İnternet bankacılığı kullanımı sırasında hesap numaralarının gizliliğinin korunması ve yetkisiz kişilerin eline geçmemesi bu konuda bir örnek olabilir.

Doğru cevap B‘dir.

Sayfa: 27

Türkiye’de kamu kurum ve kuruluşlarında temelde 4 adet gizlilik seviyeleri ön görülmektedir. Bu gizlilik seviyeleri “Çok Gizli”, ”Gizli”, ”Özel” ve ”Hizmete Özel” olarak adlandırılmaktadır. Bu gizlilik seviyelerinin amaçları ile ilgili tanımlar kanunlarla belirtilebilmekte ve belgelere atanan gizlilik seviyelerine göre erişim yetkileri tanımlanabilmektedir. “Çok Gizli” gizlilik seviyesi, genel olarak sadece bilmesi gerekenlerin ulaşabilmesi istenen ve izinsiz açıklandığı takdirde devletin güvenliğine büyük zararlar verecek belgeler için kullanılır.

Doğru cevap E‘dir. Sayfa: 28

İnsan faktörünü, insan kaynakları yönetiminde bilgi ve belge güvenliği açısından değerlendireceğiz. Örneğin, işe alınma süreçlerinde aday personel için bilgi ve belge güvenliğine yönelik olarak aşağıdaki koşulların sağlanmasına dikkat edilebilir.

Doğru cevap C‘dir.

Sayfa: 29

Aynı şekilde kurumların işten ayrılan personelleri için de bilgi güvenliği açısından yapılması gerekenleri belirlemiş olması gerekmektedir. İşten ayrılma veya görev değişikliği halinde kurum çalışanlarının kuruluşun bilgi işlem araçlarına ve gizlilik içeren belgelerine erişim hakları kaldırılıyor veya gerektiği gibi yeniden düzenleniyor olmalıdır.

Doğru cevap B‘dir.

Sayfa: 30

Beyaz Şapkalı Bilgisayar Korsanları (White Hat Hacker): Bu gruptaki bilgisayar korsanları aynı zamanda etik bilgisayar korsanları olarak ta bilinirler. Amaçları sadece bilgi sistemlerinin açıklarını tespit etmektir ve bilgi sistemlerinin içerdiği bilgilere zarar verme eğiliminde değillerdir. Hatta kimi zaman şirketlerin bilgi sistemlerinin güvenlik düzeyini test etmek amacıyla bu türdeki bilgisayar korsanları ile çalışmaları söz konusu olabilmektedir. Bu sayede bilgi sistemlerinin açıklarını kapatabilmektedirler.

Doğru cevap E‘dir.

Sayfa: 30-31

Truva atı: İngilizce “trojan horse” olarak adlandırılan bu kötü amaçlı yazılımlar bilgisayarların yetkisiz kişilerce uzaktan kullanılabilmesine imkân sağlayan programlardır. Bu tip programlar, mitolojideki Truva savaşındaki hediye görünümlü Truva atının kenti ele geçirmek isteyen askerlere kentin kapılarını açması gibi bir rolü bilgisayar ortamında oynamaktadırlar. Kullanıcıların Truva atını içeren yazılımı çalıştırmasıyla birlikte bilgisayar korsanları bilgisayardaki bir takım kaynaklara erişebilirler.

Doğru cevap C‘dir.

Sayfa: 31