ÇALIŞMA EKONOMİSİ

Yeni Ekonomide Üretici ve Tüketici Farkı Belirsizleşmektedir: Kitle üretiminin yerini büyük miktarlarda müşteri isteklerine göre üretimin almasıyla birlikte, üreticiler bireysel tüketicilerin zevk ve ihtiyaçlarına uygun özel mal ve hizmetler oluşturmak zorunda kalmışlardır. Yeni ekonomide tüketiciler fiilen üretim sürecine katkıda bulunabilmektedirler. Doğru cevap B seçeneğidir.

Schultz’a göre eğitimin faydası üç tanedir. Bunlar, şu anki tüketim bileşeni, örneğin sadece bilgi elde etmenin hazzı, ikinci olarak geleceğe dair bir tüketim bileşeni yani eğitim sayesinde diğer malları tüketebilme olanağının artması-sağlık harcamalarının artması vb. gibi-ve son olarak yatırım bileşeni yani beşerî sermaye yatırımıdır.

Beşerî sermaye modeli, arz yönlü Neo-klasik bir teori olarak, beşerî sermaye yatırımı yapan bireylerin işgücü piyasasında, işyeri eğitimine nasıl yatırım yaptıklarını, bireylerin yaş-kazanç profillerini ve kadın-erkek ücret farklılıklarını analiz eder.

Beşerî sermaye yatırımının iki temel boyutu olduğu kabul edilir: Zorunlu eğitim ve işyerinde eğitim.

Kurumcu iktisat Neo-klasik iktisattan farklı olarak, birey üzerinden analiz yapmaz, yapıya ve kurumlara önem verir. İşgücü piyasasında sendika, büyük ölçekli şirketler gibi kurumların işe alımdan, kariyer ilerlemesine ve ücretlerin belirlenmesine kadar belirleyici etkileri olduklarını kabul eder. Kurumcular, piyasaları veri olarak almazlar, tersine neden piyasanın birbirinden farklı ve birbirleri arasında geçişkenlik olmayan katmanlara ayrıldığını merak ederler. Tabakalaşmış işgücü piyasaları yaklaşımı (SLM), işgücü piyasasının ikili yapısına vurgu yaparak, birincil ve ikincil piyasalar olarak nasıl yapılandığını araştırır.

Kadınların işgücü piyasasındaki ve eğitim alanındaki ikincil konumu, erkek-egemen ideoloji ile kadının aile ve toplumdaki ikincil konumunun bir yansıması olarak ele alınır. Görünmeyen kadın emeğinin özgünlüğünü vurgularlar; kadınların ev içi işler ve bakım emeği şeklindeki katkılarının nasıl göz ardı edildiğine ve bu ücretsiz emeğin makroekonomiye ne gibi katkıları olduğuna işaret ederler. Nasıl “kadın” ve “erkek” olunduğunun toplumsal olarak belirlendiğini ve bu cinsiyetçi rol kalıplarının zaman içinde ve ülkeler göre değiştiğini, dönüştüğünü savunurlar. Sonuçta, eve ekmek getiren erkek ile iyi eş ve anne kadın şeklindeki cinsiyete dayalı işbölümünün eğitim hizmeti taleplerini de belirlediğini söylerler.

Marksistler bilgi toplumunu bilim ve teknolojinin “doğal” gelişiminin bir sonucu olarak algılamazlar; eğitimin sermayeleşmesi süreci olarak adlandırırlar. Bilginin metalaşması, eğitimin ticarileşmesinin ön koşuludur ve bu dönüşüm bilginin üretim ve dağıtım öncelikleri ile bu konudaki devletin işlevini de değiştirmektedir.

Çözüm: Bilgi toplumunda öğrencilerin dönüşümü şu başlıklar altında irdelenmektedir:
• Bilgiyi temel alan eğitim programları izlenecektir.
• Çocuklara daha fazla düşünme, tartışma ve araştırma ortamı hazırlanacak; serbest düşünen, tartışan, araştıran ve bulduklarını değerlendirebilen bir toplum yapısı oluşturulacaktır.
• Yetişkinler eğitim süreci dışında bırakılmayacak; eğitim ve teknolojiye uyumları konusunda sürekli eğitilmeleri gerekecektir.
• Dersler ansiklopedik bilgileri yüklemek yerine, konuları ve olayları derinliğine anlamayı ve eleştirel düşünmeyi esas alacaktır.
• Okullar, öğrencileri gelecek için gerekli bilgiyle yüklemek yerine, okulda verilen bilgilerin yaşam boyu yetmeyeceği görüşünden hareketle öğrenmeyi öğrenmeye geçilecektir.
• Eğitimde sadece sözel ve sayısal zekâyı geliştirmek yerine, görsel, ritmik ve benlik gelişimini de içine alan çok yönlü zihin gelişimi hedeflenecektir”.

Dijital ekonomi ya da Tekonomi olarak da değerlendirilen bilgi ekonomisinin Tapscott tarafından ifade edilen özellikleri şöyle özetlenebilir:
1. Yeni Ekonomi Bilgi Ekonomisidir
2. Yeni Ekonomi Dijital Bir Ekonomidir
3. Yeni Ekonomide Sanallaşma Önemli Rol Oynamaktadır
4. Yeni Ekonomi Moleküler Bir Ekonomidir
5. Yeni Ekonomide Aracılar Büyük Ölçüde Ortadan Kalkacaktır

Hayat boyu eğitimin hayata geçirilmesinde aşağıdaki temel ilkeler çerçevesinde değişim önerilmektedir:
1. herkes için yeni beceri
2. beşerî sermayeye daha fazla yatırım
3. öğretim ve öğrenme yöntemlerinde yenilik
4. öğrenmeye değer verme
5.Rehberlik ve danışmanlık hizmetlerinin yeniden yapılanması
6. Eğitim hizmetlerinin yerel STKlar eliyle mekânsal olarak hane halklarına yakınlaştırılması

“Eleme” yaklaşımı, işverenin işe alma-işten çıkarma ile ilgili maliyetlerini azaltmak için, çalışanın beşerî sermaye donanımını bir tür eleme aracı olarak kullandığını vurgular. Arrow, eğitimle büyüme arasında doğrudan bir ilişki olmadığını, eğitimin işverenler tarafından doğru işe doğru insanı yerleştirmede bir filtre görevi üstlendiğini belirtir.

Bourdieu, eğitim sisteminin ve bu sistemin kurumu olan okulun kendisinin eşitsizlik ürettiğini ileri sürmektedir. Okul ekonomik sermaye tarafından belirlenen kültürel sermayeye göre öğrencileri seçmekte ve elemektedir. Bunu yaparken ay­nı zamanda "toplumsal uzamı yeniden" üretmektedir. Diğer bir ifadeyle okul top­lum içinde var olan farklılıkları dikkate almakta ve bunlara göre bir düzenleme ya­parak eşitsizlikleri devam ettirmekte, yeniden üretmektedir.

Eğitim hizmetlerinin toplumsal olarak belirlenmiş en önemli niteliği, temel insan hakları arasında kabul edilmesidir.

Üniversiteye gitmek, bilgisayar kursuna yazılmak hatta çek-up yaptırmak, röntgen çektirmek gibi bireyin gelecekteki gelirini arttıran harcamalar beşeri sermaye yatırımı olarak kabul edilmektedir. Çünkü bu tip harcamalar, bireyin gelecekteki ge­lirini artırır, daha sağlıklı yaşamasına ve daha yetkin bir biçimde hayatını sürmesi­ne yardımcı olur.

Tabakalaşmış işgücü piyasaları yakla­şımı (SLM), işgücü piyasasının ikili yapısına vurgu yaparak, birincil ve ikincil piya­salar olarak nasıl yapılandığını araştırmışlardır. İkincil piyasa; esnek çalışma saatlerinin, sendika­sız, güvencesiz çalışmanın geçerli olduğu "kötü/güvencesiz" işlerin başat olduğu yapılar olarak kabul edilmektedir.

Kalite denetimi, sertifikalar, eğitimciler için performansa dayalı ücret sistemi, akreditasyon vb. uygulamaların yapılmasındaki başlıca amaç standartlaştırmadır. Çünkü piyasa standartlaştırılmış süreç ve ürünlere ihtiyaç du­yar.

Marksistler bilgi toplumunu bilim ve teknolojinin "doğal" gelişiminin bir sonucu olarak algılamazlar; eğitimin sermayeleşmesi süreci olarak adlandırırlar. Bilginin metalaşması, eğitimin ticarileşmesinin ön koşulu ve sebebidir.

Bilgi ekonomisi çocuklara daha fazla düşünme, tartışma ve araştırma ortamı hazırlanacağını öngörür. Böylece serbest düşünen, tartışan, araştıran bir toplum yapısı oluşturulacaktır.

Bilgi ekonomisi bilgi, dijital-teknoloji temellidir ve sürekli yenileşmeyi, güncellenmeyi savunur. Bu bağlamda gelenekçi değildir.

Dünya Bankasının raporlarına göre, bilgi ekonomisi ile ekonomik büyüme ara­sındaki dolaysız bağlantının anahtarı hayat boyu öğrenmedir. Yani insanların okul öncesi yaştan başlayarak emekli olana kadar süren dönemde, global ekonominin ve teknolojinin değişen ihtiyaçlarına uygun biçimde eğitim almasıdır.