ÇALIŞMA EKONOMİSİ - Deneme Sınavı - 8

Eğitim hizmetlerinin toplumsal olarak belirlenmiş en önemli niteliği, temel insan hakları arasında kabul edilmesidir.

Üniversiteye gitmek, bilgisayar kursuna yazılmak hatta çek-up yaptırmak, röntgen çektirmek gibi bireyin gelecekteki gelirini arttıran harcamalar beşeri sermaye yatırımı olarak kabul edilmektedir. Çünkü bu tip harcamalar, bireyin gelecekteki ge­lirini artırır, daha sağlıklı yaşamasına ve daha yetkin bir biçimde hayatını sürmesi­ne yardımcı olur.

Tabakalaşmış işgücü piyasaları yakla­şımı (SLM), işgücü piyasasının ikili yapısına vurgu yaparak, birincil ve ikincil piya­salar olarak nasıl yapılandığını araştırmışlardır. İkincil piyasa; esnek çalışma saatlerinin, sendika­sız, güvencesiz çalışmanın geçerli olduğu "kötü/güvencesiz" işlerin başat olduğu yapılar olarak kabul edilmektedir.

Kalite denetimi, sertifikalar, eğitimciler için performansa dayalı ücret sistemi, akreditasyon vb. uygulamaların yapılmasındaki başlıca amaç standartlaştırmadır. Çünkü piyasa standartlaştırılmış süreç ve ürünlere ihtiyaç du­yar.

Marksistler bilgi toplumunu bilim ve teknolojinin "doğal" gelişiminin bir sonucu olarak algılamazlar; eğitimin sermayeleşmesi süreci olarak adlandırırlar. Bilginin metalaşması, eğitimin ticarileşmesinin ön koşulu ve sebebidir.

Bilgi ekonomisi çocuklara daha fazla düşünme, tartışma ve araştırma ortamı hazırlanacağını öngörür. Böylece serbest düşünen, tartışan, araştıran bir toplum yapısı oluşturulacaktır.

Bilgi ekonomisi bilgi, dijital-teknoloji temellidir ve sürekli yenileşmeyi, güncellenmeyi savunur. Bu bağlamda gelenekçi değildir.

Dünya Bankasının raporlarına göre, bilgi ekonomisi ile ekonomik büyüme ara­sındaki dolaysız bağlantının anahtarı hayat boyu öğrenmedir. Yani insanların okul öncesi yaştan başlayarak emekli olana kadar süren dönemde, global ekonominin ve teknolojinin değişen ihtiyaçlarına uygun biçimde eğitim almasıdır.

Enformel eğitim, doğal olarak günlük hayatı izler ve amaçlanmış bir eğitim olma zorunluluğu taşımaz. Bu nedenle bireylerin kendileri tarafından yönlendirilen, beşeri bir eğitim olarak tanımlanabilir.

Eğitim ve sağlık hizmetlerinin bulundukları piyasa aksak rekabetçi olduğundan; bilginin üretici ve tüketiciler arasındaki dağılımın asimetrik olması nedeniyle ortodoks iktisat teorisi, devletin bu hizmetlerin bir bölümünün üstlenmesi gerektiğini söyler.

Bilgi ekonomisinde hâkim ekonomik sektör; bilgisayar, iletişim ve eğlence sanayilerinin bütünleşmesiyle oluşan medya sektörüdür.

Hayat boyu öğrenme; dünya bankası raporlarına göre, bilgi ekonomisiyle ekonomik büyüme arasındaki dolaysız bağlantının anahtarıdır.

Becker’e göre bir kişinin bilgi, beceri, sağlık ve değerleri birbirinden ayrılamamaktadır.

Bourdieu eğitim sisteminin ve bu sistemin kurumu olan okulun kendisinin eşitsizlik ürettiğini ileri sürmektedir.

Arrow; eğitimle büyüme arasında doğrudan bir ilişki olmadığını, eğitim işverenler tarafından doğru işe doğru insanı yerleştirmede bir filtre görevi üstlendiğini belirtmiştir.

Dolaylı maliyet, üniversiteye gitmenin fırsat maliyetidir. B, C, D ve E seçeneklerindeki maliyetler dolaylı değil, direktirler. A seçeneğini şöyle açıklamak mümkündür: Lise mezunu bir kişi üniversiteye gitmek yerine direk çalışmaya ve para kazanmaya başlayabilir: Fakat bu kişinin üniversiteye gitmesi bu gelirden vazgeçmesi anlamına gelir ve bu da dolaylı bir maliyettir.

Dijital ekonomi ya da Tekonomi olarak da değerlendirilen bilgi ekonomisinin özellikleri Tapscott tarafından 12 madde olarak ifade edilmiştir
1. Yeni Ekonomi Bilgi Ekonomisidir
2. Yeni Ekonomi Dijital Bir Ekonomidir
3. Yeni Ekonomide Sanallaşma Önemli Rol Oynamaktadır
4. Yeni Ekonomi Moleküler Bir Ekonomidir
5. Yeni Ekonomi Bir Ağ Ekonomisidir
6. Yeni Ekonomide Aracılar Büyük Ölçüde Ortadan Kalkacaktır
7. Yeni Ekonominin Hâkim Sektörü Üçlü Bir Oluşumdur
8. Yeni Ekonomi Yenilik Temelli Bir Ekonomidir
9. Yeni Ekonomide Üretici ve Tüketici Farkı Belirsizleşmektedir
10. Yeni Ekonomi Bir Hız Ekonomisidir
11. Yeni Ekonomi Küresel Bir Ekonomidir
12. Yeni Ekonomi Bazı Sosyal Problemleri Beraberinde Getirmiştir
Yukarıda da görüldüğü gibi, yeni ekonominin tek bir hâkim sektörü bulunmamaktadır.

Temel varsayımlar şu şekilde sıralanabilir:
1. İşçiler ve işverenler rasyoneldir ve tam rekabetçi işgücü piyasası etkin çalışır. İşçiler, kendi kişisel donanımlarını (örneğin, eğitim düzeyi ve iş tecrübesi), kısıtlarını (örneğin, bakıma muhtaç küçük çocuk) ve tercihlerini (örneğin düzgün çalışma ortamı) dikkate alarak en yüksek ücretli işleri ararlar. İşverenler ise işgücü verimliliğini artırarak ve üretim maliyetlerini mümkün olduğunca aşağıya çekerek kârını maksimize etmeye çalışır ancak etkin çalışan piyasa ve rekabetten dolayı, işveren işçiye marjinal ürününe (MP) eşit ücret öder.
2. Ücret beşerî sermayenin bir fonksiyonudur:
W = r. H         r = beşerî sermeye yatırımının getirisi,       H = beşerî sermaye stoku
3. Beşerî sermaye yatırımı fiziksel sermaye yatırımı gibidir, yani makine ve teçhizata yapılan yatırıma benzer. Birey, eğitim, işyerinde eğitim ya da tıbbi bakım yoluyla beşerî sermaye yatırımı yapabilir; bireyin üretimi bir ölçüde sahip olduğu beşerî sermaye donanımının getirisine bağlıdır. Yani, beşerî sermaye, ilave yatırımın ilave üretim artışına yol açtığı bir üretim aracıdır. Beşerî sermayenin ikamesi mümkündür ancak, toprak, sabit sermaye ya da emek gibi transfer edilemez.
4. Beşerî sermaye yatırımı, verimlilik ve ücret/kazanç düzeyi arasında, doğru orantılı ve kuvvetli bir ilişki vardır.

A, B, C ve D seçeneklerindeki yaklaşım/teoriler, beşerî sermaye teorisine yöneltilen eleştirel yaklaşımlardır fakat E seçeneği ise beşerî sermaye yaklaşımının çıkış kaynağıdır.

Eğitim ekonomisi iktisadın son yıllarda gelişen bir alt dalıdır ve elbette eğitimle kar, kazanç ve getiri gibi iktisadi konularla ve eğitim politikalarıyla ilgilenir. Ancak öğretmen yetiştirme alanıyla ilgilenmez.