ÇALIŞMA EKONOMİSİ - Deneme Sınavı - 5

Demokratik temsil fonksiyonu emeğin işyeri düzeyinde çalışma koşulları ve toplumsal düzeyde de ekonomik ve sosyal politikalar üzerine söz hakkını ve kimlik sahipliğini işaret eder. Sosyal fonksiyon ise emeğin dayanışma bilincinin güçlenmesini, ortak değerlerin ve amaçların tanımlanmasını, işgücünün sosyal risklerinin kontrol altına alınmasını, sosyal risklerin olası sonuçlarının yönetilmesini ve sosyal dışlanma ve fakirlikle mücadeleyi ifade etmektedir. Tek doğru yanıt ekonomik fonksiyon tanımlamasıdır.

Hyman, işgücü piyasasının koşullarını şekillendiren makroekonomik politikaları inceler.

Yatay ve düşey olmak üzere başlıca iki tür örgütsel yapı vardır. Yatay yapılar işçileri işgücü piyasasındaki konumuna göre (meslek insanları, diğer beyaz yakalılar, zanaatkârlar, vasıfsız kol işçileri), düşey yapılar ise sektör ya da işverenlere göre (işkolu ya da işyeri sendikacılığı) bir araya getirir.

A, C, D ve E şıkları kolektif ses-kurumsal tepki yaklaşımının özellikleridir.

Özellikle niteliksiz emeğe dönük kısıtlamalar, emek piyasalarının küreselleşmesi ve giderek ulus-devletlerin kontrol alanından çıkma süreci; büyük ölçüde daha çok işsiz, daha büyük ücret farklılığı ve daha çok güvencesiz iş sonucunu vermektedir; artan eşitsizlik ve yoksullukla çalışma hayatının iç içe girmesi; serbestleşmenin herkes için daha çok iş/daha iyi iş getireceğini iddia eden neo-liberal ideolojik dayanağın sorgulanmasına yol açmaktadır.

Sendika hizmetleri fiyatı: Sendika üye aidatı ve bireylerin sendikal faaliyet için harcamayı planladıkları zamanın değeridir. Sendika üyeliğinin net faydası: Sendika üyesi olmanın fayda ve maliyetleri arasındaki farktır. İşçilerin gelirleri: Sendikal hizmetler talep fonksiyonunda yer alan üçüncü değişken işçilerin gelirleridir. İşçilerin tercihleri: İşçilerin sendikalara karşı duydukları olumlu ya da olumsuz düşünceler, sendika üyeliği talebini etkilemektedir. İşçilerin tercihlerini çalıştıkları işyerinin ait olduğu sektörün yapısı, işgücünün demografik özellikleri, yaş, kıdem ve eğitim düzeyi gibi faktörler belirlemektedir.

B,C, D ve E şıkları, toplu pazarlığı tek bir süreç olarak değil, birbirleri ile bütünleşen farklı süreçler olarak ele alan ve Walton-McKersie tarafından geliştirilmiş olan “işçi işveren ilişkilerinde davranışsal teori” modeline ait bilgilerdir.

Chamberlaine, sendikanın pazarlık gücünü, “İşverenin Sendika ile Anlaşmazlığa Düşme Maliyeti” ve “İşverenin Sendika ile Anlaşma Maliyeti” olarak ortaya koyar.

II ve III’de belirtilen ifadeler, sendikanın işçi gözünde zayıf görülmesi ve işçilerin güven kaybı yaşadığını işaret eder.

Uluslararası Çalışma Örgütü’nün kısaltma adı ILO’dur.

TÜİK’in işsizlik ölçümünde kullandığı üç kriter bulunmaktadır. Bunlar; işi yok, iş arıyor ve işe başlamaya hazır kriterleridir.

İşsizlik türleri, gizli işsizlik, yapısal işsizlik, mevsimlik işsizlik, konjonktürel işsizlik,açık işsizlik, geçici işsizliktir.

İşsizlik türleri arasında çözümü en güç işsizlik türü yapısal işsizliktir.

Yapısal işsizliğin nedenleri; mesleki ve coğrafi dengesizlikler, teknolojik gelişmeler, okul eğitiminin yetersiz oluşu ya da kamu politikalarıdır.

İşsizlik sorunuyla mücadelede izlenen emek piyasası politikaları geleneksel olarak, işsizlik sigortası, işsizlik yardımı gibi işsizlere gelir desteği sağlamaya yönelik pasif politikalardır.

Aktif istihdam programları işsizlik sürelerini kısaltarak işsiz bireylerin daha verimli iş aramalarını sağlar. Özellikle gençler, uzun dönemli işsizler ve kadın işsizler gibi işverenlerin ayırımcı tutumuna maruz kalan dezavantajlı grupların emek piyasası dışında kalmalarını önler. Aktif politikalarla bireyler işsizlikten kurtularak istihdamın ve dolayısıyla da vergi tabanının genişlemesi sağlanacak, aynı zamanda da işsizlik sigortası ve işsizlik yardımı üzerindeki yük hafifleyecektir.

24 Ocak 1980 kararlarıyla birlikte, o ana kadar izlenen ithal ikamesine dayanan sanayileşme stratejisinden ihracata dayalı sanayileşme modeline geçilmiştir. Ekonomi politikasındaki bu önemli değişim, kuşkusuz istihdam politikalarını da derinden etkilemiştir.

1980 sonrası kalkınma planlarında ağırlıklı olarak vurgulanan girişimciliğin teşviki ve küçük işletmeciliğin geliştirilmesi görüşü, işsizliğin önlenmesi ve istihdamın geliştirilmesinde önemli yaklaşımlar olarak göze çarpmaktadır.

4904 sayılı Türkiye İş Kurumu Yasası’na göre İŞKUR, istihdamın korunmasına, geliştirilmesine, yaygınlaştırılmasına ve işsizliğin önlenmesi faaliyetlerine yardımcı olmak ve işsizlik sigortası hizmetlerini yürütmek üzere kurulmuştur.

İşsizlik türleri içinde diğerlerinden oldukça farklı görünen gizli işsizlik, işsizliğin bir türü olmasına rağmen, nitelik itibarıyla “özel” bir durumu açıklamaktadır. Çünkü gizli işsizlikte açık işsizlikten farklı olarak kişinin bir işi vardır. Yani, kişi teknik anlamda “işsiz” değildir.