ÇALIŞMA EKONOMİSİ - Deneme Sınavı - 10

İstihdam edilenler hâlihazırda bir işte çalışmaları nedeniyle işgücüne dâhildir. Diğer seçenekler iş gücüne dâhil olmayanlar kapsamında değerlendirilmektedir.

“Çalışma süresinin yetersizliği nedeniyle ilave bir iş arayan ve bu işte çalışmaya müsait olanların” durumunu ifade eden kavram zamana dayalı eksik istihdamdır. Normal çalışma süresinden az çalışma ve çalışma süresinin azlığı bu noktada önemli bir kriterdir.

“Üretim sürecine katılan üretim faktörleriyle elde edilen üretim arasın­daki ilişki”yi ifade eden kavram verimliliktir. Verimlilik, toplumların ekonomik refah düzeylerinin temel belirleyicisi olarak kabul edilen bir kavramdır.

Toplam üretimin çalışılan süreye bölünmesiyle elde edilen verimlilik türü emek verimliliğidir. Emek verimliliği, belirli bir dönemde bir firmanın, iş kolunun veya ülkenin ürettiği toplam reel üretim miktarının, bu üretimin elde edilmesi için kullanılan toplam emek-saat miktarına bölünmesiyle elde edilir.

İşçinin kapasitesini tam olarak kullanamaması durumu niteliğe dayalı yetersiz istihdam durumunda ortaya çıkmaktadır. Niteliğe dayalı yetersiz istihdam, işçinin sahip olduğu niteliğin, işin gerektirdiğinden çok daha fazla olmasıdır.

Bir işe bağımlılıkları esas sorumlulukları olarak görülmeyen kişiler ikincil iş gücü kavramıyla ifade edilir. Evli kadınlar, okul çağındaki çocuklar ve gençler ikincil iş gücü olarak nitelendirilir.

Doğurganlık oranlarının yüksek olduğu az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler­de çocuk bağımlılık oranı daha yüksektir. Örneğin, çocuk bağımlılık oranı 1997 yılında gelişmiş ülkelerde %30'larda iken bu oran Afrika'da %80'in üzerinde, Güney Asya'da %60'larda ve gelişmekte olan ülkelerde %50'nin üzerindedir.

Zamana dayalı eksik istihdam, çalışma süresinin yetersizliği nedeniyle ilave bir iş arayan ve bu işte çalışmaya müsait olanların durumunu ifade eder.

Kurumsallaşmamış (aktif) nüfus, Türkiye İstatistik Kurumuna göre; okul, yurt, otel, çocuk yuvası, huzur evi, özel nitelikli hastane, hapishane, kışla ve ordu evi gibi yerlerde ikamet edenlere yabancı uyruklular dışındaki nüfustur.

Gelire dayalı yetersiz istihdam durumuna daha çok gelişmekte olan ülkelerde kendi hesabına ve informel ekonomik faaliyetlerde çalışanlar arasında yoğun olarak rastlanmaktadır.

Uluslararası işsizlik istatistiklerinin veri tabanı, hanehalkı anketleri, işsizlik sigortası ve istihdam ofisleri kayıtları gibi çeflitli kaynaklara dayanmaktır. Ancak bunlardan hanehalkı anketlerinin uluslararası istatistikler için en uygun kaynağı oluşturduğu kabul edilmektedir. Çünkü hanehalkı anketleri işgücü çatısı yaklaşımına göre, işsizlik ve istihdamın birlikte ölçülmesini olanaklı kılan tek very kaynağı olarak nitelendirilmektedir.

Zvonkovic eksik istihdam tanımında, son gelirin bir önceki işten elde edilecek gelirden %20 daha az olması gerektiğini söyler.

Emek verimliliğini belirleyen unsurların başında, üretimde kullanılan emeğin kalitesi gelmektedir. Emeğin kalitesi ile eğitim düzeyi arasında doğru orantılı bir ilişki bulunmaktadır. İyi eğitilmiş, vasıf düzeyi yüksek işçilerin verimlilik düzeyi de yüksek olacaktır. Eğitimin yanında, sağlık ve beslenme koşulları gibi yaşam şartları da emeğin kalitesi üzerinde etkili olmaktadır.

Aşırı çalışmaya dayalı yetersiz istihdam kişilerin gelirlerinin azalmasına rağmen referans dönemindekinden daha az sürelerle çalışmak istemelerinin söz konusu olduğu durumu ifade eder.

Görülemeyen eksik istihdam, işgücü kaynağının yanlış kullanımını veya işgücü ce diğer üretim faktörleri arasında temel dengesizliği yansıtan analitik bir kavramdır.

İstihdamın sektörel dağılımı içinde tanımın ağırlıkta olduğu ülkelerde eksik istihdam önemli bir sorundur. Teknolojik istihdamın ağırlıkta olduğu ülkelerde ise eksik istihdam sorunu göreli olarak daha düşük yaşanır.

3 ay içinde işlerinin başına dönerlerse ücretli çalışan ve çeşitli nedenlerle işlerinin başında bulunmayan fertler istihdama kabul edilirler.

İstihdam ve işsizlik emeğin mikro-ekonomik boyutu arasında yer almaz çünkü emeğin makro-ekonomik yönüdür.

Emek piyasası, ürün ve sermaye piyasasıyla birlikte firmaların faaliyet göstermesi zorunlu olan üç piyasadan biridir.

Arz edilen emekler heterojendir çünkü emek piyasasında arz edilen emek türleri genelde birbirinden çok farklı olup heterojendir. Diğer şıklarda sunulan bilgilerin neredeyse tam tersi emek piyasası için geçerlidir.