ÇALIŞMA EKONOMİSİ II

İşsizlik oranındaki her yüzde 1' lik artışın GSMH' nın yaklaşık olarak yüzde 2,5 oranında düşmesine yol açacağını öne süren yasa OKUN YASASI' dır.

Bir kişinin istatistiksel olarak işsiz sayılması için üç şart gereklidir. Bunlar: işi olmaması, iş araması ve işe başlamaya hazır olmasıdır. Soruda sayılan seçeneklerden sadece II ve V bu üç özelliği taşımaktadır.

İşsizlik Oranı = ( İşsizler/İşgücü) X 100 olarak hesaplanır.

1929 yılında yaşanan büyük ekonomik bunalıma kadar işsizliği açıklamakta hakim olan Neoklasik Teori, bu yılda yaşanan büyük ekonomik bunalım sonucu ortaya çıkan işsizliği açıklamakta yetersiz kalınca yerini Keynesçi Teoriye'ye bırakmıştır

1929 Büyük Buhranından itibaren işsizliği açıklamakta hakim düşünce olan Keynesçi Teori 1970' lerden  itibaren yetersiz kalmış ve yeni teoriler ortaya çıkmıştır?

Kişinin piyasada çalışmaya razı olacağı en düşük ücret 'Rezervasyon Ücreti' olarak adlandırılır

Üretim teknolojisi sabit kalmak koşuluyla herhangi bir üretim aşamasında bulunan işgücünün üretim dışına alınması durumunda üretim hacminde bir azalma söz konusu olmuyorsa gizli işsizlikten bahsedilebilir

Nalbantlık teknolojik gelişmeler sebebiyle geçerliliğini kaybetmiş bir meslektir. İşsizliğin uzun sürmesi de zaten yapısal işsizliğin bir diğre özelliğidir.

İş arayanlar ile açık işler arasında coğrafi açıdan dengesizliğin olması yapısal işsizliğin özelliklerindendir

Parasal ücretlerle işsizlik oranı arasındaki ilişkiyi 1958 yılında inceleyen ve kendi soyadı ile anılan modeli ortaya koyan Avustralyalı iktisatçı A.W. Philips'tir.

İşsizliğin artması makroekonomik dengelerin bozulmasına da neden olmaktadır. Artan işsizlik sonucu ekonomide satın alma gücünün ve dolayısıyla da harcama düzeyinin düşmesi, üretim kaybına neden olmaktadır. Amerikalı iktisatçı Arthur Okun tarafından ileri sürülen işsizlik ve üretim kaybı arasındaki bu ilişki, “Okun Yasası” olarak bilinmektedir. Buna göre, işsizlik oranındaki her %1’lik artış GSMH’nın yaklaşık olarak %2.5 oranında düşmesine yol açmaktır.

 

Emeğin diğer üretim faktörlerinden farklı özellikler taşıması, daha açık bir ifadeyle doğrudan “insan” unsuru ile ilgili olması, işsizliğin toplumsal açıdan da üzerinde durulması gereken önemli bir sorun olarak ortaya çıkmasına neden olmuştur. William Beveridge, “Full Employment in a Free Society” isimli ünlü eserinde, işsizliğin yarattığı en büyük olumsuzluğun kaybedilen maddi refah ve fiziksel etkileri değil, doğurduğu kin ve korku ortamı olduğunu söylemektedir. Beveridge’e göre, “işsizlik, işsiz bireyde faydasız, işe yaramayan bir insan olduğu hissini yaratır. Aynı zamanda işsizlik, insan hayatına korkuyu getirir ve korkudan da nefret doğar”.

 

İşsizliğin Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından kabul edilen standart tanımı, aynı anda ifade edilebilecek 3 kriterden oluşmaktadır. Bunlar sırasıyla: “işi olmama”, “hâlen çalışmaya hazır olma” ve “iş arama”dır. Referans döneminde bu kriterlere uyan, belirli yaş üzerindeki ekonomik olarak aktif olan nüfusun tümü “işsiz” olarak kabul edilir.

 

Bir ülkedeki işsiz sayısı, o ülkedeki işsizliğin şiddetinin bir göstergesi olarak, tek başına fazlaca bir anlam taşımayabilir. Çünkü işgücüne dâhil olan nüfus ne kadar büyükse işsiz sayısı da o oranda yüksek olabilir. Bu nedenle belli zaman dilimlerindeki ve ülkeler arasındaki işsizliği karşılaştırabilmek için, genellikle işsiz sayısının toplam işgücü içerisindeki oranını bilmemiz gerekir. Buna işsizlik oranı denir. Toplam işgücü içinde işsiz olanların yüzdesi olarak da ifade edilir.

Ekonomi tam istihdam düzeyinde olsa bile, emek piyasasında kaçınılmaz olarak belli bir oranda işsizlik olacaktır. “Doğal işsizlik” olarak adlandırılan bu işsizlik, emek piyasasında emek arz ve talep fazlasının olmadığı durumda, yani piyasa dengede iken var olan işsizlik oranıdır. Bir başka tanıma göre, enflasyon oranında bir artış yaratmadan sürdürülebilen en düşük işsizlik oranına doğal işsizlik denir. Bu oran uzun dönemde beklenen ve gerçekleşen işsizlik oranının birbirine eşit olduğu durumdaki işsizliği ifade etmektedir.

İşsizliği tamamen gönüllü bir sorun olarak gören Neoklasik Teori’ye göre, tam rekabet varsayımı altında işgücü piyasasında arz ve talebin karşı karşıya gelmesiyle denge ücret düzeyi belirlenecektir. Bu denge ücret düzeyinde, işgücü arzı işgücü talebine eşit olacağından, geçici ve gönüllü işsizlik dışında bir işsizlikten söz edilemeyecektir. Denge ücret düzeyinde iş arayan herkes iş bulabilecektir. Ancak bu ücret düzeyinin üzerinde iş arayanlar işsiz kalacaklardır ki bunlar gönüllü işsizlerdir. Sonuç olarak, Neoklasik İstihdam Teorisi, bir tam istihdam teorisidir. Bu teori bize neden daima tam istihdam durumuna gelindiğini açıklamaktadır.

Gizli işsizlikte açık işsizlikten farklı olarak kişinin bir işi bulunmaktadır. Yani, kişi teknik anlamda “işsiz” değildir. Üretim teknolojisinin sabit kalması koşuluyla herhangi bir üretim aşamasında bulunan işgücünün, üretim dışına alınması durumunda, üretim hacminde bir azalma söz konusu olmuyorsa gizli işsizlikten bahsedilebilir. Bu durumda, söz konusu yerde çalışan kişiler buradan alınıp başka bir yerde çalıştırılsalar bile önceki çalıştıkları yerde üretimde hiçbir azalma olmamaktadır. Başka bir deyişle bu kişilerin marjinal verimlilikleri sıfır ya da sıfıra çok yakındır. Gizli işsizliğin bulunduğu ekonomilerde bir ya da birkaç kişinin yapabileceği işin, çok daha fazla kişiyle yapıldığı görülmektedir.

Başka bir deyişle bu kişilerin marjinal verimlilikleri sıfır ya da sıfıra çok yakındır. Gizli işsizliğin bulunduğu ekonomilerde bir ya da birkaç kişinin yapabileceği işin, çok daha fazla kişiyle yapıldığı görülmektedir. Gizli işsizlikte açık işsizlikten farklı olarak kişinin bir işi vardır. Yani, kişi teknik anlamda “işsiz” değildir. Üretim teknolojisinin sabit kalması koşuluyla herhangi bir üretim aşamasında bulunan işgücünün, üretim dışına alınması durumunda, üretim hacminde bir azalma söz konusu olmuyorsa gizli işsizlikten bahsedilebilir. Bu durumda, söz konusu yerde çalışan kişiler buradan alınıp başka bir yerde çalıştırılsalar bile önceki çalıştıkları yerde üretimde hiçbir azalma olmamaktadır.

Bir ekonomide emek arz ve talebi arasında genel bir denge olduğu zaman bile, işçilerin kısa süreli yer ve iş değiştirmesi sonucu ortaya çıkan işsizlik türüdür. Geçici işsizlik, aynı zamanda “friksiyonel” ya da “arızi” işsizlik olarak da adlandırılır. Geçici işsizliğin nedeni ya yeni bir işe geçiş sürecidir ya da piyasadaki açık işler konusundaki bilgi eksikliğidir. Bu nedenle geçici işsizliğe bazen “geçiş işsizliği” veya “arama işsizliği” de denilir.

Yapısal işsizlik, bir piyasada talep edilen ve arz edilen beceriler arasında bir uyumsuzluk olması durumunda ortaya çıkan bir işsizlik türüdür. Eğer ücretler tam esnek ve mesleki ve coğrafi mobilitenin maliyetleri düşükse, bu işsizlik türü piyasa güçleri tarafından hızla ortadan kaldırılabilir. Bununla birlikte, uygulamada bu durumun gerçekleşmesi çoğu zaman güç olmaktadır. Yapısal işsizliğin nedenleri; mesleki ve coğrafi dengesizlikler, teknolojik gelişmeler, okul eğitiminin yetersiz olması ya da kamu politikaları olabilir