ÇALIŞMA EKONOMİSİ II

Toplu pazarlık çok aşamalı ve dinamik bir süreçtir. Bu süreçlerden özellikle ikinci(ekonomik aşama) ve üçüncü aşama (psiko-sosyolojik aşama) gerginliğin hakim olduğu, psikolojik faktörlerin ön plana çıktığı aşamalardır

Sendikal Hizmet Talep eğrisi elde edilirken sırasıyla dikey ve yatay eksende sendikal hizmetler fiyatı ve sendikal hizmetler miktarı yer alır.

Sendikalar sayesinde iş yerlerinde sağlıklı havalandırma ve aydınlatma sistemlerinin çalıştırılması sendikalaşmanın 'İşyerinde kamusal malların sağlanması' faydası ile ilgilidir.

Sendikalaşmanın organize olduğu firmada işçilerin işi seçme ve yapma metodu konusunda serbest davranamamaları sendikalaşmanın neden olduğu maliyetlerden 'bireysellik ve iş esnekliğinin kaybı' ile ilgilidir.

Belirtilen seçeneklerden II- Büyük firmalar, IV- Eksik rekabetçi piyasalar ve  V- Ekonominin genişleme dönemleri, sendikaların organize olmaları için uygun durumları göstermektedir.

Emek talebinin esnek olması ücret arttığı zaman istihdam kaybının fazla olması anlamına gelir. Sendikalar emek talebini daha esnek hale getirmeye değil aksine daha inelastik hale getirmeye çaba gösterirler.

Toplu pazarlık bir kurum olarak çalışanlar ve işverenler arasındaki karşılıklı hakları ve çıkarları düzenleyen bir sosyal politika aracıdır

Grev toplu pazarlık sürecinde anlaşma olmadığı takdirde başvurulan bir yöntemdir. Grevin olması toplu pazarlığın başlaması için ön koşul değildir.

Toplu sözleşme sisteminde işverenin bizzat işçi ile değil işçiler adına hareket eden ve tüzel kişiliğe sahip sendika ile muhatap olması toplu pazarlığın kurumsal bir özellik taşıması ile ilgilidir.

Toplu pazarlıkta tarafların belirlenmesi aşaması 'Yasal Aşama' olarak adlandırılır

Toplu pazarlık sürecinin işveren taviz eğrisi ile sendika direnme eğrisi arasındaki ilişkiyi kullanarak açıklayan toplu pazarlık modeli Hicks'in Modelidir

Doğrı cevap "b" şıkkı. Kamusal mal.

İşçilerin işyerinde karşılaştıkları bazı koşullar bölünemezlik ve tüketimden
hariç tutulamama gibi özellikleri taşıdığı için ‘kamusal mal’ gibidir. Örneğin,
işyerinde yeterli aydınlatma ve havalandırma düzeninin sağlanması ve montaj
hattının dönüş hızı gibi unsurlar bu türdendir. Bu tür kamusal malların bireysel
işçiler tarafından sağlanması zordur. Sendikalar tek tek herkesin şikayet ettiği bu
tür sorunları çözerek üyelerine önemli bir fayda sağlarlar.

Doğru cevap c şıkkıdır.

Örneğin eksik rekabetçi piyasalarda çalışan işçilerin tam rekabet piyasasındaki işçilere nazaran daha fazla sendikalaşmayı tercih ettikleri gözlenmektedir. Bunun gibi demografik açıdan erkekler arasında sendikalaşma oranının kadınlara nazaran daha yüksek olduğu görülmektedir.

Sendika hizmetlerinin iki tür maliyeti vardır. Bunlar organize olma ve hizmet ma­liyetleridir.

Son olarak toplu pazarlığın bir başka özelliği çeşitli aşamaları içinde barındıran
dinamik bir süreç olmasıdır. Toplu pazarlık birbirini takip eden ve kimi
zaman iç içe girmiş alt aşamadan oluşur. Bu aşamalar şunlardır.
1. Tarafların belirlenmesi aşaması (yasal aşama)
2. Taleplerin belirlenmesi aşaması (ekonomik aşama)
3. Toplu görüşme aşaması (psiko-sosyolojik aşama)
4. Toplu sözleşmenin düzenlenmesi ve imzalanması aşaması (seramoni aşaması)
5. Toplu sözleşmenin uygulanması aşaması (uygulama aşaması)
6. Sözleşmenin uygulanması sırasında çıkan uyuşmazlıkların çözülmesi aşaması
(tahkim ve arabulma aşaması) (Zaim, 1997: 315).

Ashenfelter ve Johnson’ un (AJ) Pareto Optimal Hata Modellerine bir alternatif
olarak geliştirdikleri pazarlık modeli Arthur Ross’un ‘sendikalar ekonomik ortamda
faaliyet gösteren politik kurumlardır’ görüşünden yararlandığı için “politik”
olarak adlandırılmıştır. AJ modeline göre toplu pazarlık sürecine iki değil üç
taraf dahildir. Bunlar; firma, sendika liderleri ve sendika üyeleridir.
Sendika liderlerinin ve üyelerinin gerek amaçları gerekse elde ettikleri bilgiler
farklılık gösterir. Sendika liderinin kendi amaçlarını gerçekleştirebilmesi toplu
pazarlıkta üyelerini tatmin edecek bir sonuç elde etmesine bağlıdır. Sendika lideri
pazarlıkla ilgili konu ve bilgilere sıradan sendika üyelerinden daha fazla vakıf
olmakla birlikte işçilerin beklentilerinin altında bir anlaşmaya imza atarak kendi
durumunu risk altına sokmak istemez, greve gitmeyi tercih eder.

Richard E. Walton ve Robert B. McKersie’ nin 1965 yılında yazdıkları Emek Müzakerelerinin Davranışsal Teorisi (A Behavioral Theory of Labor Negatiations)
günümüzün toplu müzakere öğretisinin temellerini oluşturur. İkilinin geliştirdikleri
bu model aynı zamanda toplu pazarlık sürecinde davranışsal teorilerin
ilkidir. Walton ve McKersie toplu pazarlığın tek bir süreç değil bütünleşik dört
farklı süreç olduğunu belirtirler. İkilinin geliştirmek için iktisat, psikoloji, grup
dinamikleri ve endüstri ilişkileri alanlarında geniş bir literatür çalışması yaptıkları
bu alt süreçler şunlardır: Dağıtımcı Pazarlık, Bütünleştirici Pazarlık, Davranışsal
Yapılanma ve Örgüt İçi Pazarlık. Modelin işleyişini kavramak için bu süreçleri
kısaca incelememiz gerekmektedir.