ÇALIŞMA EKONOMİSİ II

Bireylerin taleplerinin belirlenmesi aşaması

sendika üyeleri-sendika liderleri-firma

1965

Richard E. Walton

Cartter ve Marshall’ın Modeli

Chamberlain’in Modeli

sendika üyeliğinin net faydası

sabit maliyetler

bireyselliğin ve iş esnekliğinin kaybı

Pozitif Eğilimli Pazarlık

Sendika hizmetleri talep grafiği düşey eksende "sendika hizmet fiyatı" ve yatay eksende "sendika hizmet miktarı" nın yer aldığı bir grafiktir.

Diğer şeyler eşitken sendikal hizmetlerin fiyatı yükseldikçe sendika üyesi olmak isteyen işçi miktarı azalır

Sendikal hizmetler talebini etkileyen faktörler üç faktör vardır. Bunlar; sendikal hizmetlerin fiyatı; sendika üyeliğinin net faydası ve işçilerin tercihleridir.

Sendika üyeliğinin bireylere sağlayacağı faydaları dört başlık altında toplamak mümkündür. Bunlar: pazarlık gücünün artması, daha adil bir ücret yapısının sağlanması, iş ve gelir güvenliği ve işyerinde kamusal mallar’dır.

Sendikal hizmetler arzını etkileyen unsurlar dört alt başlık toplanabilir. Bunlar: sendika hizmetleri fiyatı, sendikal hizmetlerin maliyeti, sendikaların amaçları ve kurumsal yapıdır.

Sendikal hizmet maliyetleri ise sendikaların işverenle toplu pazarlık yürütmek, bunun için gerekli bilgileri toplamak, yorumlamak, tercihlerin belirlenmesi ve grevin organizasyonu gibi faaliyetleri yürütmek için yaptığı harcamalardır.

Genellikle rekabetçi piyasalarda işverenler sendikalaşmaya karşı daha şiddetli direnç gösterirlerken eksik rekabetçi piyasalarda daha toleranslı olabilmektedirler. Bu durumun nedeni rekabetçi piyasalarda kârların zaten normal düzeyde olması ve sendika ile paylaşacak düzeyde olmamasıdır.

Ekonominin genişleme dönemlerinde mal ve hizmetler arttığı ve piyasada yeterince açık iş olduğu için işveren için sendikalaşmanın getireceği maliyet artışlarını fiyatlara yansıtmak daha kolay olacak, bu nedenle sendikalaşmaya karşı direnç daha zayıf olacaktır. Duraklama dönemleri için bunun tersi söylenebilir.

Toplu sözleşme işçi işveren ilişkilerinin bireysel değil toplu olarak düzenlenmenmesini sağlayan mekanizmadır. Bu tanıma göre toplu pazarlık sisteminde dört özellik olması gerekir. Bunlar; en az işçiler yönünden toplu hareket edilmesi, tarafların pazarlık gücüne sahip olmaları, kurumsal bir özellik taşıması ve çeşitli aşamalardan oluşan dinamik bir süreç olmasıdır

Toplu pazarlık birbirini takip eden ve kimi zaman iç içe girmiş alt aşamadan oluşur. Bu aşamalar şunlardır.
1. Tarafların belirlenmesi aşaması (yasal aşama)
2. Taleplerin belirlenmesi aşaması (ekonomik aşama)
3. Toplu görüşme aşaması (psiko-sosyolojik aşama)
4. Toplu sözleşmenin düzenlenmesi ve imzalanması aşaması (seramoni aşaması)
5. Toplu sözleşmenin uygulanması aşaması (uygulama aşaması)
6. Sözleşmenin uygulanması sırasında çıkan uyuşmazlıkların çözülmesi aşaması (tahkim ve arabulma aşaması)