ÇALIŞMA EKONOMİSİ II

İşverenler de işletmelerine has nedenler ya da genel ekonomik, sosyal, siyasal ve teknolojik değişmelerden kaynaklanan nedenlerle çalıştırdıkları işçilerin sayısını değiştirebilmektedirler.

Ülkeler arasındaki farklı demografik özellikler, kapitalizmin devresel krizleri, bölgelerarası gelir farklılıkları ve küresel olarak ekonomilerin yeniden yapılanması gibi temel nedenler göçe yol açmaktadır.

Nüfus artış hızı, işgücü artış hızını belirleyen temel değişkendir.

Ekolojik göçün altında yatan önemli nedenler: Seller, depremler ve volkanik patlamalar gibi anlık olarak gerçekleşen doğa olayları yanında çölleşme, kuraklık, küresel ısınma ve iklim değişikliği gibi yavaş bir hızla gerçekleşen doğa olayları da bulunmaktadır.

Türkiye’nin göç tarihinde kırdan kente göçler yoğun olarak 1945-1980 yılları arasında gerçekleşmiştir.

Göç alan bölgeler bakımından ortaya çıkan olumlu etkiler;
• Milli gelir artışı,
• Artan üretime dayalı olarak refah artışı,
• Göç alan ülkelerde işverenlerin daha ucuza işçi çalıştırma imkânına sahip
olmaları,
• Yerli işçilerin çalışmayı istemediği ağır koşullarda çalışacak emek gücü sağlanması.
Göç alan ülkelerde ortaya çıkan olumuz sonuçlar;
• Ücretlerin azalması,
• Kamu harcamalarında artış,
• Sosyal tepkiler.

Her göç hareketinin kendinden sonraki göç hareketlerini kümülatif biçimde etkilediğini savunan görüşe, "Kümülatif Nedensellik Teorisi" adı verilir

Sanayi toplumlarında yaşanan göçün yapısal enflasyon, çalışma güdüleri, işgücü
arzının sınırsız olması ve göç akımının tükenmezliği gibi dört temel özelliği
bulunmaktadır.

Dünya Sistemi Teorisi'ne göre göçün temel nedeni; 16. yüzyıldan itibaren gelişen ve genişleyen dünya piyasalarındaki merkez, yarı-çevre ve çevre bölünmüşlüğü içindeki mesleksel hiyerarşidir.

Emek Göçünün Belirleyicileri: Birey ya da aile olarak göçe karar vermeye çalışan rasyonel birey belli karar alma ölçütlerinden hareket etmektedir. Göçün belirleyicileri; yaş, medeni durum ve aile büyüklüğü, eğitim, işsizlik oranları, uzaklık, siyasal ve sosyal gelişmelerdir.

Demografi nüfus ile ilgili konuları kapsayan bir kavramdır. Az gelişmiş ülkelerin demografik özelliklerinin en belirgin olanı nüfus artışının sürekli ve fazla olmasıdır. Bu durum işsizlik yaratmaktadır. Aksine gelişmiş ülkelerde nüfus artış hızı düşüktür. Buna bağlı olarak da istihdam için yeterli işgücü bulunamamaktadır. Böylelikle az gelişmiş ülkelerden gelişmiş ülkelere göçler yaşanmaktadır. Dolayısıyla nüfus artış hızının yüksek olması göçün demografik nedenlerinden biridir. Doğru cevap A'dır.

 

Rekreasyon, tatil, akraba ve arkadaş ziyareti, iş tıbbi tedavi, dini vecibelerini yerine getirmek hariç 3 aydan fazla ve 1 yıldan az süreyle yaşadığı ülkeden başka bir ülkeye giden kişiler BM'e göre kısa dönemli göçmen sayılmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Belirsizlik ve eksik bilgilenme göçün göç eden kişi bakımından sonuçlarından biridir. Şöyle ki, göç kararı beklenen net getirilere dayanmaktadır. Bu karar genellikle belirsizlik ve eksik bilgilenme durumunda alınmaktadır. Çoğu zaman kişiler göçten bekledikleri kazançları elde edemezler. Göç edilen bölgede/ülkede iş bulunamaması, bulunan işin beklenenden daha az ücrete ve uygun olmayan çalışma koşullarına sahip olması, göç edilen bölgenin yaşam maliyetlerinin beklenenden yüksek olması gibi önceden öngörülemeyen pek çok durum ortaya çıkabilir. Doğru cevap D'dir.

Neo-klasik ekonominin mikro yaklaşımında bireyler; rasyonel düşünce sistemlerini kullanarak maliyet/kâr hesabı yaparak daha yüksek bir net kazanç elde edeceklerini düşündüklerinde göç etmeye karar vermektedirler. Bu modele göre göçte belirleyici olan, bireyin gitmeyi planladığı ülkenin işgücü piyasalarındaki ücret ve çalışma koşullarıdır.

Neo-klasik ekonominin makro teorisine göre dünya genelinde emek ve sermaye coğrafi olarak eşitsiz dağılmıştır. Emek fazlası olan ülkelerde ücretler düşük düzeydedir. Ülkeler arasındaki ücret farklılıkları ortadan kalktığında göç de son bulmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Kümülatif Nedensellik Teorisine göre her göç kendisinden sonraki göçleri kümülatif olarak etkiler. Buna göre her göç, onu izleyen göç etme kararının verileceği toplumsal çevreyi değiştirmektedir. Örneğin, Bir iş kolunda çok sayıda göçmen işçinin çalıştırılması, o işin “göçmen işi” olarak nitelendirilmesine neden olur. Teoriye göre “göçmen” etiketi kazanmış bir iş kolunun itibarı da düşük olur ve yerli işçiler bu iş kolunda çalışmayı istemezler. Dolayısıyla bu işler için bir emek arzı eksikliği ortaya çıkar ve zorunlu olarak yeniden göçmen emeğine başvurmak gerekir. Doğru cevap A'dır.

Emek göçünde karar vermeyi etkileyen bir çok faktör bulunmaktadır. Göçün belirleyicileri; yaş, medeni durum ve aile büyüklüğü, eğitim, işsizlik oranları, uzaklık, siyasal ve sosyal gelişmelerdir. Ancak bunların arasında en temel faktör yaş durumudur. Diğer şeyler eşitken bir kişinin yaşı ne kadar büyükse, göç etme kararı vermesi de o oranda zor olmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Dünya Sistemi Teorisine göre göçün temel nedeni; 16. yüzyıldan itibaren gelişen ve genişleyen dünya piyasalarındaki merkez, yarı-çevre ve çevre bölünmüşlüğü içindeki mesleksel hiyerarşidir. Ekonomiler arasındaki eşitsizliklere dayalı olan bu teoride “merkez-çevre” ya da “gelişmiş-az gelişmiş” ülkeler arası sömürüye dayalı bir yaklaşım olan merkez-çevre yaklaşımında göçmen işçi gönderen ülkelerin kaynaklarının gelişmiş ülkeler lehine kullanılması söz konusudur. Doğru cevap B'dir.

Orta düzeydeki teoriler mikro ve makro teoriler arasındaki teorilerdir. Seçenekler arasındaki İkili işgücü Teorisi makro düzeydeki teorilerden biridir. Doğru cevap E'dir.

Todaro ve Borjas tarafından geliştirilen ve neo-klasik ekonominin mikro modelinde rasyonel olduğu kabul edilen bireyler, fayda-maliyet hesapları sonucunda göçten parasal olarak net kazanç elde edeceklerini düşündüklerinde göç etmeye karar vermektedirler. Bu çerçevede göç “Beşeri Sermaye Yatırımı” olarak kavramsallaştırılmaktadır. Bireyler bu yatırımdan en yüksek getiriyi elde edeceklerini düşündükleri bölgeye göç etmektedirler. Doğru cevap A'dır.