ÇALIŞMA EKONOMİSİ II

Emek mobilitesi (işgücünün hareketliliği); sadece işyeri değişimi, aynı yerleşim bölgesinde meslek değişimi, aynı meslekte coğrafi emek hareketliliği ve hem mesleki hem de coğrafi değişim olmak üzere dört farklı şekilde ortaya çıkmaktadır. I.’de aynı meslekte ve aynı yerleşim yerinde olmakla birlikte sadece işveren ya da firmanın değişmesi söz konusu olmaktadır. Marangoz olarak çalışan bir kişinin aynı yerde yaşamaya devam ederken çalıştığı firmayı değiştirmesidir

Emek mobilitesi (işgücünün hareketliliği); sadece işyeri değişimi, aynı yerleşim bölgesinde meslek değişimi, aynı meslekte coğrafi emek hareketliliği ve hem mesleki hem de coğrafi değişim olmak üzere dört farklı şekilde ortaya çıkmaktadır. II.’de kişi aynı yerleşim alanında yaşamaya devam etmekte ancak mesleğini değiştirmektedir. İşler arasında mobilite olarak tanımlanan bu durumda çalışanların niteliklerinin artması, eğitim düzeylerinin yükselmesi, terfi almaları örnek gösterilebilir

Emek mobilitesi (işgücünün hareketliliği); sadece işyeri değişimi, aynı yerleşim bölgesinde meslek değişimi, aynı meslekte coğrafi emek hareketliliği ve hem mesleki hem de coğrafi değişim olmak üzere dört farklı şekilde ortaya çıkmaktadır. III.’te çalışan aynı işte çalışmakta ancak çalıştığı bölgeyi değiştirmektedir. Bu mobilite coğrafi değişim içermektedir. Bu coğrafi değişim ülke içinde olabileceği gibi ülkeler arasında da olabilmektedir. Çalışan kişinin eğitimi ve nitelikleri gittiği ülkede kabul edilirse aynı meslekte farklı bir coğrafi bölgede çalışmasını sürdürecektir. Eğitim düzeyi yüksek profesyonel ve teknik alanlarda bu mobilite durumu görülebilmektedir.

Emek mobilitesi (işgücünün hareketliliği); sadece işyeri değişimi, aynı yerleşim bölgesinde meslek değişimi, aynı meslekte coğrafi emek hareketliliği ve hem mesleki hem de coğrafi değişim olmak üzere dört farklı şekilde ortaya çıkmaktadır. IV.’te çalışanın hem yaptığı iş hem de yaşadığı bölge değişmektedir. Gerçekleşmesi zor olan bir mobilite türüdür.

Göç, bireyler ya da grupların yerleşmek amacıyla bulundukları yerden bir başka yere hareketi olarak tanımlanmaktadır. Göç, geçici yer değiştirme olabileceği gibi
süreklilik de içerebilir. Ekonomik, sosyal, siyasi nedenlerle bireylerin yaşadıkları yerden kayda değer bir uzaklığa gitmeleri göç kapsamında ele alınmaktadır. Bazı
yazarlar ve uluslararası kuruluşlar bireylerin iradelerine dayanmayan yer değiştirmeleri göç olarak kabul etmektedir. Tarihin her döneminde nüfus hareketleri görülebildiğinden göçün başlangıç noktası olarak herhangi bir olay ya da zaman dilimi belirtilmesi mümkün değildir.

Ülkeler arasındaki farklı demografik özellikler, kapitalizmin devresel krizleri, bölgeler arası gelir farklılıkları ve küresel olarak ekonomilerin yeniden yapılanması gibi temel nedenler göçe yol açmaktadır.

Göçün, savaşlar, dinsel, kültürel, ekonomik, siyasi, ailevi faktörler gibi çoğunlukla ekonomik bakımdan itici ve çekici faktörleri bulunmaktadır. Yüksek ücretler, ucuz işgücü talebi, mesleki çalışma için istikrar, demokratik hak ve hürriyetlerde ilerilik, yabancı eşle evlilik gibi faktörler çekici faktörler olarak sayılmaktadır. Düşük ücret, hızlı nüfus artışı, işsizlik, beklentiler, siyasal haklara yapılan baskılar, iş ve aile ortamındaki bozukluklar da itici faktörler olarak sıralanmaktadır. Bireyler itici ve çekici faktörler arasındaki nispi farka göre göçe karar vermektedirler. İtici ve çekici faktörler arasında karar verirken iradi mi gayri iradi yönün mü yön ağır bastığı diğer bir ifadeyle göçün zorunlu bir göç mü yoksa gönüllü bir göç mü olduğu ayrımı önem kazanmaktadır. Bu bağlamda "Siyasal Haklara Yapılan Baskılar" itici faktörlerdendir.

Göçün, savaşlar, dinsel, kültürel, ekonomik, siyasi, ailevi faktörler gibi çoğunlukla ekonomik bakımdan itici ve çekici faktörleri bulunmaktadır. Yüksek ücretler, ucuz işgücü talebi, mesleki çalışma için istikrar, demokratik hak ve hürriyetlerde ilerilik, yabancı eşle evlilik gibi faktörler çekici faktörler olarak sayılmaktadır. Düşük ücret, hızlı nüfus artışı, işsizlik, beklentiler, siyasal haklara yapılan baskılar, iş ve aile ortamındaki bozukluklar da itici faktörler olarak sıralanmaktadır. Bireyler itici ve çekici faktörler arasındaki nispi farka göre göçe karar vermektedirler. İtici ve çekici faktörler arasında karar verirken iradi mi gayri iradi yönün mü yön ağır bastığı diğer bir ifadeyle göçün zorunlu bir göç mü yoksa gönüllü bir göç mü olduğu ayrımı önem kazanmaktadır.

Akademik çalışmalarda yönüne göre göçler iç ve dış göç olmak üzere iki başlık altında incelenmektedir.

Gönüllü göçler, yenilik yapma isteği, macera arama, geleceği garanti altına alma
isteği sonucunda ortaya çıkmaktadır.

Özellikle 1950’li yıllardan bu yana göç kavramı daha iyi yaşama ve çalışma koşullarını elde etmek isteyen insanların sınırları aşması biçimine dönüşmekte, küreselleşme ile yeni boyutlar kazanmaktadır.

Dikey ve yatay sosyal hareketlilik olarak tanımlanan bu türünde statünün zaman içinde farklılaşması dikey hareketliliği oluşturmaktadır.

Emek mobilitesi (işgücünün hareketliliği); sadece işyeri değişimi, aynı yerleşim bölgesinde meslek değişimi, aynı meslekte coğrafi emek hareketliliği ve hem mesleki hem de coğrafi değişim olmak üzere dört farklı şekilde ortaya çıkmaktadır.

Sosyoloji daha geniş bir perspektiften sos- yal ilişkiler, sosyal ağların önemi, kültürel ve ekonomik etkileri inceleme alanına almaktadır

Doğru cevap C şıkkıdır.

Gönüllü göçler, yenilik yapma isteği, macera arama, geleceği garanti altına alma isteği sonucunda ortaya çıkmaktadır. Zorunlu göçler ise kişileri yaşadıkları bölge ya da ülkeyi terk etmeye zorlayan koşular sonucu ortaya çıkan göçlerdir. Zorunlu ve gönüllü göçün belirlenmesinde itici ve çekici faktörlerin önemli rol oynadığı da bilinmektedir. İtici faktörler, insanların içinde yaşadıkları koşulların ya katlanıl- maz olarak görülmesi ya da rahatsızlık vermesidir. Çekici faktörler bir öncekine göre daha iyi koşullara ulaşacağı durumları ifade etmek üzere kullanılmaktadır.

Doğru cevap E şıkkıdır.

Olumsuz etkiler ise;

Nitelikli işgücünün kaybı söz konusu olur. Çünkü gidenlerin hepsi vasıfsız değildir,

Doğuştan itibaren beslenme, eğitim, sağlık, üretken çağa gelinceye kadar yapılan harcamalar açısından ülkeye bir maliyet oluşturur.

Neo-Klasik Ekonominin Makro Teorisi

Dengeli Büyüme Teorisi olarak da adlandırılan bu teoriye göre göçün yapısal be- lirleyicileri üzerine odaklanmaktadır. Dünya genelinde emek ve sermaye coğrafi olarak eşitsiz dağılmıştır. Emek fazlası olan ülkelerde ücretler düşük düzeydedir.

Neo-klasik ekonominin mikro modeline göre;

Ülkeler arası demografik, sosyal ve ekonomik farklılıklar göçe neden olmaktadır.

İşgücü gönderen ve kabul eden ülkelerin işgücü piyasaları hükümetlerce kontrol altına alınmalıdır.

Vasıfsız işçinin göçü ile yüksek vasıflı işgücü arasında büyük farklılıklar bulunmaktadır.

Ülkeler arasındaki ücret farklılıkları ortadan kalktığında göç de son bulmaktadır.

Her göç hareketinin kendinden sonraki göç hareketlerini kümülatif biçimde etki- lediğini savunan görüşe göre göçü etkileyen sekiz faktör söz konusudur. Bunlar;

• Gelir dağılımı,
• Toprak bölüşümü,
• Çalışmanın toplumsal anlamı,
• Üretim yapısı,
• Tarımın örgütlenme biçimi,
• Göç ilişkiler ağının yaygınlık ölçüsü,
• Kültür,
• Beşeri sermaye dağılımı.