ÇALIŞMA EKONOMİSİ II - Deneme Sınavı - 8

Özel istihdam büroları Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından “bir sözleşmeyle ve bir bedel karşılığında, özel ya da tüzel kişiler adına bir istihdam boşluğunun doldurulmasını veya mesleki ilerlemeyi ya da istihdama girişi kolaylaştırmak ya da hızlandırmak amacıyla faaliyet göstermeyi üstlenen, özel hukuk hükümlerine tabi hizmet kuruluşları” olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap c şıkkıdır.

Ortodoks iktisat teorisinde, özel sektör azalan verimler kanununa göre kısa dönemde üretimini gerçekleştirirken kamu sektörü tüm bireyler tarafından tüketilen kamu malı üretir.

 Doğru cevap d şıkkıdır.

Daha genel olarak, kamu istihdamının özel sektör istihdamını dışlama (crow­ding out etkisi) etkisinin artması, bu işlerin yarattığı rantların artışına bağlıdır. Özel sektöre göre, daha yüksek ücret, yan ödemeler ve daha iyi çalışma koşulları sunan “iyi” kamu işleri, özel sektör istihdamını, daha düşük ücretli, düşük yan ödemeli ve kötü çalışma koşullarına sahip “kötü” kamu işlerinden daha fazla dışlar. Dışlama etkisi, özel sektör istihdamında azalmayı işaret eder; bu durumda özel sektörde çalışanların marjinal verimliliği yükselir (sabit göreli ücret oranı olduğunda).

Kamu harcamalarının etkisi, Ortodoks iktisat teorisinde genel olarak genişletici
yani talep artıcı etkileri yönünden analiz edilir. İlk kategoride, kaynak tüketen kamu harcamaları olarak kamu istihdamı ve kamunun mal ve hizmet üretimi irdelenir. Daha önce incelendiği gibi bu noktada Liberal felsefe, kamu istihdamı ve kamunun mal ve hizmet üretiminin özel sektörünkine rakip olduğunu ve bu nedenle özel sektör istihdamını ve özel sektör üretimini azaltacağını vurgular

I. Ucuz işgücü arzı

II. Yüksek ücretler

III. Hızlı nüfus artışı

Soruda ekonomik bakımdan çekici faktörler sorulmuştur. seçenekleri arasından doğru olan "Yalnız II" olmalıdır. Ucuz işgücü talebi çekicidir, burada I'de ucuz işgücü arzı yer almakta olduğundan doğru değildir. III'te yer alan faktör ise itici faktörlerdendir.

Göçün, savaşlar, dinsel, kültürel, ekonomik, siyasi, ailevi faktörler gibi çoğunlukla ekonomik bakımdan itici ve çekici faktörleri bulunmaktadır. Yüksek ücretler, ucuz işgücü talebi, mesleki çalışma için istikrar, demokratik hak ve hürriyetlerde ilerilik, yabancı eşle evlilik gibi faktörler çekici faktörler olarak sayılmaktadır. Düşük ücret, hızlı nüfus artışı, işsizlik, beklentiler, siyasal haklara yapılan baskılar, iş ve aile ortamındaki bozukluklar da itici faktörler olarak sıralanmaktadır. Bireyler itici ve çekici faktörler arasındaki nispi farka göre göçe karar vermektedirler. İtici ve çekici faktörler arasında karar verirken iradi mi gayri iradi yönün mü yön ağır bastığı diğer bir ifadeyle göçün zorunlu bir göç mü yoksa gönüllü bir göç mü olduğu ayrımı önem kazanmaktadır.

İşverenler de işletmelerine has nedenler ya da genel ekonomik, sosyal, siyasal ve teknolojik değişmelerden kaynaklanan nedenlerle çalıştırdıkları işçilerin sayısını değiştirebilmektedirler.

Ülkeler arasındaki farklı demografik özellikler, kapitalizmin devresel krizleri, bölgelerarası gelir farklılıkları ve küresel olarak ekonomilerin yeniden yapılanması gibi temel nedenler göçe yol açmaktadır.

Nüfus artış hızı, işgücü artış hızını belirleyen temel değişkendir.

Ekolojik göçün altında yatan önemli nedenler: Seller, depremler ve volkanik patlamalar gibi anlık olarak gerçekleşen doğa olayları yanında çölleşme, kuraklık, küresel ısınma ve iklim değişikliği gibi yavaş bir hızla gerçekleşen doğa olayları da bulunmaktadır.

Türkiye’nin göç tarihinde kırdan kente göçler yoğun olarak 1945-1980 yılları arasında gerçekleşmiştir.

Göç alan bölgeler bakımından ortaya çıkan olumlu etkiler;
• Milli gelir artışı,
• Artan üretime dayalı olarak refah artışı,
• Göç alan ülkelerde işverenlerin daha ucuza işçi çalıştırma imkânına sahip
olmaları,
• Yerli işçilerin çalışmayı istemediği ağır koşullarda çalışacak emek gücü sağlanması.
Göç alan ülkelerde ortaya çıkan olumuz sonuçlar;
• Ücretlerin azalması,
• Kamu harcamalarında artış,
• Sosyal tepkiler.

Her göç hareketinin kendinden sonraki göç hareketlerini kümülatif biçimde etkilediğini savunan görüşe, "Kümülatif Nedensellik Teorisi" adı verilir

Sanayi toplumlarında yaşanan göçün yapısal enflasyon, çalışma güdüleri, işgücü
arzının sınırsız olması ve göç akımının tükenmezliği gibi dört temel özelliği
bulunmaktadır.

Dünya Sistemi Teorisi'ne göre göçün temel nedeni; 16. yüzyıldan itibaren gelişen ve genişleyen dünya piyasalarındaki merkez, yarı-çevre ve çevre bölünmüşlüğü içindeki mesleksel hiyerarşidir.

Emek Göçünün Belirleyicileri: Birey ya da aile olarak göçe karar vermeye çalışan rasyonel birey belli karar alma ölçütlerinden hareket etmektedir. Göçün belirleyicileri; yaş, medeni durum ve aile büyüklüğü, eğitim, işsizlik oranları, uzaklık, siyasal ve sosyal gelişmelerdir.

Sendika üyeliğinin bireylere sağlayacağı faydaları dört başlık altında toplamak
mümkündür. Bunlar: pazarlık gücünün artması, daha adil bir ücret yapısının sağlanması,
iş ve gelir güvenliği ve işyerinde kamusal mallar’dır.

Sendikaların faaliyetleri aslında beş alt başlık altıda toplanabilir. Bunlar: toplu pazarlık ve grevler, emek arzını kısıtlayıcı faaliyetler, emek talebini arttırıcı faaliyetler, emek talebini
daha az esnek hale getirici faaliyetler ve kısıtlayıcı çalışma kurallarıdır.

Pareto Optimumu: Toplumdaki üretici, tüketici ve faktör sahiplerinden birinin durumunu kötüleştirmeden bunlardan bir başkasınınkinin durumunu iyileştirmenin mümkün olmadığı kaynak tahsisi durumudur.

Walton ve McKersie toplu pazarlığın tek bir süreç değil bütünleşik dört farklı süreç olduğunu belirtirler. İkilinin geliştirmek için iktisat, psikoloji, grup dinamikleri ve endüstri ilişkileri alanlarında geniş bir literatür çalışması yaptıkları bu alt süreçler şunlardır: Dağıtımcı Pazarlık, Bütünleştirici Pazarlık, Davranışsal Yapılanma ve Örgüt İçi Pazarlık.

Sendikal hareket 18. Yüz yılın ikinci yarısından itibaren sanayi devrimi ile birlikte önce İngiltere’de doğan, oradan Avrupa’ya ve dünya geneline yayılan ve günümüzde demokratik toplumların önemli bir dinamiği sayılan bir olgudur. 18. yüzyılın sonunda ilk defa İngiltere’nin fabrikalarında buharın kullanılması, dokuma tezgâhlarının ve benzeri mekanik makinelerin yapılması, üretimin verimliliğini artırırken, büyük fabrikaların kurulmasını beraberin de getirmiştir.