ÇALIŞMA EKONOMİSİ I - Deneme Sınavı - 14

İçeridekiler- Dışarıdakiler Teorisi işçi devri maliyetinin yüksekliğine dayanan ve ücretlerin azalma yö-nünde katılığını açıklayan ücret teorisidir. Teori Assar Lindbeck ve Dennis Snower’ in 1984 yılında başlayan seri çalışmaları ile ortaya konulmuştur.

Ücretin Tunç Kanunu Ücret düzeyinin asgari geçim düzeyinin
üstüne çıkmayacağını savunan klasik ücret teorisidir.

Kötümser bir demografi teorisi olan Malthus’un Nüfus Teorisi insanlardaki üreme içgüsünün insan iradesinden ve menfaat duygusundan daha kuvvetli
olduğunu ileri sürer. Malthus, 18. Yüzyıl sonlarına doğru yapılmış gözlemleri dikkate alarak, nüfusun kaydedeceği uzun dönemli gelişmenin, gıda maddeleri üretimindeki artıştan daha hızlı olacağını savunmuştur. Malthus’a göre nüfus artışının 1. 2. 4. 8, 16, 32, 64, 128 ve 256 şeklinde geometrik bir
dizi izleyerek çoğalmasına karşılık, tarım ürünleri üretim artışının en iyimser tahminlerle 1, 2. 3. 4, 5, 6, 7, 8 ve 9 gibi aritmetik bir dizi temposu izleyecektir. Bu durum doğal olarak zaman içinde ciddi bir beslenme sorunu doğuracaktır.

Emeğin doğal değeri veya fiyatı (doğal ücret) işçilerin geçimlerini sağlamaya ve hayatlarını devam ettirmeye yetecek olan fiyattır. Emeğin piyasa değeri ise
diğer mallarda olduğu gibi arz ve talebin kesişmesi ile ortaya çıkan fiyatıdır (piyasa ücreti). Buna göre emek kıt olduğu zaman ücret yüksek, bol olduğu
zaman ise düşük olacaktır. Kısa dönemde emeğin piyasa fiyatı emek arz ve talebindeki değişmelere bağlı olarak doğal fiyatından farklılaşabilir. Ancak
bu durum orta vadede giderilmek ve piyasa ücreti doğal ücrete yaklaşmak zorundadır.

Klasik iktisatçılardan D. Ricardo 1823 yılında kaleme aldığı ‘Ekonomi Politiğin İlkeleri’ adlı kitabında emeğin piyasa ücretinin doğal ücrete eşitlenme sürecini Malthus’un yukarıda kısaca açıklanan teorisine dayandırır. Ona göre emeğin piyasa ücreti doğal ücreti geçerse işçilerin refah düzeyleri artacaktır. Bu durum onların daha iyi koşullarda yaşamalarını sağlamanın yanı sıra nüfus artışını da
teşvik edecektir. İşçilerin sayısı arttığı zaman ise ‘kıtlık (nedret) kanunu’ devreye girecek ve piyasa ücretinin azalmasını sağlayacaktır. Bu azalma piyasa ücretlerini doğal ücret düzeyine -hatta kimi durumda onun da altına- indirecektir.

Emeğin piyasa ücreti doğal ücretinin altında olduğunda ise işçiler sefalete düşecekler ve özellikle çocuk ölümleri artacaktır. Düşük ücretler aynı zamanda insanların evliliklerini ertelemelerine sebep olacaktır. Bu faktörler orta vadede emek arzının azalmasına, bu ise emeğin piyasa ücretinin doğal ücret düzeyine yükselmesine yol açacaktır. Bu nedenle klasik iktisatçılara göre uzun dönem emek arz eğrisi doğal ücret düzeyinde sonsuz esneklikte bir eğridir .

Marx’a göre bir malın değerini belirleyen husus onun üretimi için harcanılan emek miktarıdır. Bunagöre bütün serveti meydana getiren tek unsur ‘emek’ tir. Bununla birlikte Marx işverenlerin emek sahiplerine ancak kendileri ve ailelerinin günlük geçimlerini sağlamaya yetecek düzeyde ücret vereceklerini ileri sürer. Bu açıdan Marx’ın söylediği şey klasiklerin tunç kanunu ile söylediklerinden farklı değildir.

Marksist teori ile klasik ücret teorisi arasındaki ikinci nüans (küçük farklılık) ‘ücretlerin neden doğal ücret düzeyinde kilitlendiği’ ne yöneliktir. Klasik teoriler bunu Malthus’un nüfus teorisine dayandırmakta iken, Marx bunu kapitalizmin kalabalık bir işsizler ordusu (yedek işçi ordusu) yaratmasına bağlar. Bu işsizler ordusu piyasa ücretlerinin uzun dönemde geçimlik düzeye düşmesinin
ana nedenidir.

Görüldüğü gibi K. Marx işverenlerin işçilere ücret olarak işgücünün maliyet fiyatını ödediklerinivişçileri sömürdüklerini ileri sürmektedir. Bu görüşe göre artık değeri iki şey arttırır. Bunlardan birincisivçalışma sürelerinin uzamasıdır. İkincisi ise işgücünün veriminin artmasıdır. İşçiye ödenecek ücret her koşulda aynı kalacağı için işçinin verimlilik artışı sebebiyle eskisine nazaran daha fazla mal ve hizmet üretmesi işverenin artık değerini arttıracaktır.

teori işgücünün homojen olduğunu ve emeğin dağılımının fiyat mekanizması tarafından gerçekleştiğini savunur. Teoriye göre hem işçiler, hem de işverenler rasyonel davranırlar. Emek arzı ve emek talebi reel ücret oranları tarafından belirlenir. Çalışanların gelirleri emek arz ve talebi arasındaki ilişkiye bağlıdır. Emek talebi işgücünün marjinal verimliliğine bağlıdır. Bir başka deyişle istihdam emeğin ücretini belirleyen verimlilik ile sınırlıdır. İşçiler bu sınırı oluşturan
verimliliklerini arttırmadan ücretler doğal düzeylerinin (yani marjinal verimliliğin parasal değerinin) üstünde arttırılırsa, işveren istihdam düzeyini son işçinin toplam ürüne yaptığı katkının parasal değerine (MRPL - Emeğin Marjinal Ürün Geliri) eşit oluncaya kadar azaltacağı için, istihdam azalacak ve işsizlik artacaktır

Etkin Ücret Teorisi İçerdekiler-Dışardakiler Teorisi ve Örtülü Anlaşmalar Teorisi ile birlikte Yeni Keynesyen Okulun reel ücret katılığını açıklamaya
yönelik teorilerinden biridir (Kablamacı, 2011: 55). Etkin Ücret Teorisi işçilere denge ücretinin (piyasayı temizleyen ücret) üstünde ücret verildiği
zaman bunun maliyetleri arttırmakla birlikte çeşitli açılardan emek verimliliğini maliyet artışından daha fazla arttıracağını savunur. Dolayısıyla böyle davranmak sonuçta işveren kârlarını arttıracaktır.

Neoklasik Marjinal Verim Teorisinin ücretler ile verimlilik arasında
tek yönlü ilişkiyi kabul ettiği belirtilmişti. Buna göre Marjinal Verim Teorisi açısından sadece verimlilik artışları ücretlerin de artmasına neden olmakta, ancak ücret artışlarının verimlilik üzerinde etkisi olmayacağı varsayılmaktadır. Etkin Ücret Teorisi ücret    artışlarının da verimliliği yükselteceğini kabul ederek Marjinal Verim Teorisinden farklılaşmaktadır.

Emek piyasalarında işlerin, sektörün veya işçi ve işverenlerin yapısından kaynaklanan çok sayıda unsur işleri/firmaları birbirinden farklı hale getirerek ücretlerin de farklılaşmasına neden olabilmektedir. Bu unsurlar yedi alt başlık altında incelenebilir. Doğru cevap D'dir.

Telafi edici ücret farklılığı (TEÜF) uygulamasının çeşitli nedenleri vardır.

Ölüm ve yaralanma riski

Gelir Düzenliliği

İşin statüsü

İşçinin iş hızı üzerinde kontrolünün olup olmadığı

Ücret artış ihtimali

Yan Ödemeler.

Çalışanın yaşı bunların dışında kaldığı için doğru cevap E'dir.

TEÜF uygulamasında iki temel belirleyici söz konusudur. Bunlar ‘emek arzının büyüklüğü’ve ‘işlerin zararlı yönleri hakkında bilgi sahibi olmak’ tır. Doğru cevap B'dir.