ÇAĞDAŞ TÜRK YAZI DİLLERİ II - Deneme Sınavı - 8

III. bilginin doğru hali şu şekildedir: Arapça ve Farsçadan giren kelimelerdeki f çoğunlukla p, bazen de b olur: pikir (fikir), paqır (fakir), payda (fayda), pelek (felek), Batima (Fatma), bata (fatiha, dua), beleket (felaket), belan (falan), besin (peşin).

Yönelme hâli eki uyuma bağlı olarak ünlülerden ve tonlu ünsüzlerden sonra +ğa, +ge; tonsuzlardan sonra +qa, +ke şekliyle kullanılır: bizge (bize), adamğa (adama), atağa (ataya), balağa (çocuğa), urısqa (Rusa), beynetke (meşakkate), jalğızdıqqa (yalnızlığa), qazaqqa (Kazak’a).

Gülmira, apaña kömektes nemese sabağındı qara. (Gülmira, ablana yardım et ya da dersine bak)

Hakas

Kazak

Manas

Cetilgen Kurak

Akın

Azerbaycan

Mahabat

üñkürdö

Üydün çıgış tarabındagı döñ sımal tüzgö köp kişi çogulgan.

Kuzey ya da Kıpçak grubu lehçelerinden olan Tatar Türkçesinin oldukça zengin bir edebiyatı vardır. Bu edebiyatı, Tatar edebiyat tarihçileri, iç gelişmesine, yaşadığı döneme, siyasi
ve sosyal sebeplere bağlı olarak, kendi içinde dört ana devreye ayırmaktadırlar:
1. Eski ve Orta Asır Tatar Edebiyatı
2. 19. Asır Edebiyatı
3. 20. Asır Başı Edebiyatı
4. Sovyet Dönemi (1917’den sonra) Edebiyatı

1992 verilerine göre 3.705.000 kişinin yaşadığı Tataristan’da nüfusun etnik dağılımı şöyledir: Tatar Türkleri %48, Ruslar %43.5, Çuvaş Türkleri %3.7. Bunların dışında, çoğunluğu diğer Türk boylarından olmak üzere bazı farklı gruplar da vardır. Diğer Türklerle birlikte cumhuriyetin % 53’ünü Türk unsuru oluşturur. Halk şehirlerde yoğunlaşmıştır. Halkın % 74’ü şehirlerde, % 26’sı da köylerde yaşamaktadır. Ülke nüfusunun % 54’ünü kadınlar oluşturur. Doğru cevap E’dir.

Fiilden isim yapan eklerden –ak genellikle yer, mekân ve nesne adları türetir: kunak (konuk), bülek (hediye), pıçak (bıçak), yatak (yatak), tiyek (tetik), torak (ev, yurt). Doğru cevap D’dir.

Kazak Türkçesi Kiril Alfabesi ile verilen “Б, Ч, Д” harflerinin Latin harfleri ile karşılığı sırasıyla “B, Ç, D” harfleridir. Buna göre cevap “A” seçeneğidir.

Kazak Türkçesi Kiril Alfabesi ile verilen “Э, Ф, Г” harflerinin Latin harfleri ile karşılığı sırasıyla “E, F, G” harfleridir. Buna göre cevap “C” seçeneğidir.

Kazak Türkçesi Kiril Alfabesi ile verilen “Ы, Л, Ә” harflerinin Latin harfleri ile karşılığı sırasıyla “I, L, Ä” harfleridir. Buna göre cevap “D” seçeneğidir.

Kazak Türkçesi Kiril Alfabesi ile verilen “Ж, П, С” harflerinin Latin harfleri ile karşılığı sırasıyla “J, P, S” harfleridir. Buna göre cevap “E” seçeneğidir.