ÇAĞDAŞ TÜRK YAZI DİLLERİ II - Deneme Sınavı - 4

1940

1993

jır

qalammen

eşitlik

öğrenilen geçmiş zamanın hikâyesi

Doğru yanıt B'dir. Kırgız adı Çin kaynaklarında, Hakas veya Keges olarak geçmektedir.

Doğru yanıt A'dır. Kırgız Türkçesi, Kıpçak grubu lehçeleri arasında yer alır. En çok Kazak Türkçesine yakındır.

Doğru yanıt A'dır. Kırgız edebiyatının en büyük ismi, Cengiz Aytmatov’dur. Aytmatov, dünyanın en bü­yük romancılarından birisi olarak kabul edilmektedir. Aytmatov’un eserleri yetmiş ülke di­line çevrilmiştir. Cemile adlı hikâyesiyle ünlenen Aytmatov’un; Yüzyüze, Selvi Boylum, İlk Öğretmen, Deve Gözü, Toprak Ana, Gülsarı, Beyaz Gemi, Gün Olur Asra Bedel, Dişi Kur­dun Rüyaları gibi hepsi şaheser niteliğinde olan birçok roman ve hikâyesi bulunmaktadır. Cetilgen Kurak adlı eser, Cengiz Aytmatov’un eserlerinde biri değildir, T. Kasımbekov’a aittir.

Doğru yanıt D'dir. Manas Destanı Kırgız sözlü edebiyatının şaheseri ve aynı zamanda dünya edebiyatının en uzun destanıdır.

Doğru yanıt C'dir. Kırgızistan’ın Azerbaycan ile sınırı bulunmamaktadır.

Kırgız sözlü edebiya­tında musikiyle iç içe girmiş bir şiir geleneği vardır. Kırgız halk şairlerine “akın” denir. Bu şiirlerden, defin törenlerinde okunanlara “koşok”; hasret ve şikâyet konulu olanlara “koş­toşu”; medhiyelere “moktoo”; taşlamalara “korgoo” denir. Doğru yanıt C'dir.

Doğru yanıt C'dir. Cayşılık ( huzur) , eşikteştik ( kapı komşuluğu ), ökünüç ( pişmanlık ), camandık (kötülük) Kırgız Türkçesine ait sözcüklerdir. Mahabat ( muhabbet) alıntı sözcüktür ve büyük ünlü uyumuna sokularak kullanılmaktadır.

Doğru yanıt B'dir. kezekke ( sıraya ), avtobuska ( otobüse ) , cıgaçka ( ağaca ), üygö ( eve ) yönelme durumunda olan sözcüklerdir. Üñkürdö ( mağarada ) bulunma hâlindedir.

Doğru yanıt E'dir. tutpaymın ( gelecek zamanın olumsuz şekli  - tutmayacağım) , baştoboodomun ( şimdiki zamanın olumsuz şekli – başlamamaktayım ) , okubagay elem ( istek kipinin olumsuz biçimi – okumasam ) , albay oturamın ( şimdiki zamanın olumsuz biçimi – almıyorum ) , aytpaspın ( geniş zamanın olumsuz biçimi – söylemem )

Maga karaganda sen cakşı bilesiñ ( sen- kişi zamiri ) , Maga karaganda sen cakşı bilesiñ ( bundan, şey – işaret zamiri, belirsizlik zamiri ) , Enesinin başına salar kaygıdan ulam keçirip surap, oşonu estedi.( bunu – işaret zamiri ) , Özdörün közdöy çakırganday boluşat. ( kendi – dönüşlülük zamiri    )

Üydün çıgış tarabındagı döñ sımal tüzgö köp kişi çogulgan. ( zamir yok ) Doğru yanıt B'dir.

İsmail Gaspıralı, 19. yüzyılda eserler vermiş bir sanatçı, düşünürdür.  Diğerleri ise 1960 sonrası Tatar edebiyatının temsilcileridir. 1960’lı yıllardan itibaren sosyal hayatta ve edebiyatta rejimin yumuşaması nedeniyle kişisel anlamda bir edebiyat anlayışı egemendir. Son yıllarda ise tam olarak milli konulara ağırlık verilmiştir. Yasaklı olan eserlerin tamamı basılmış, özellikle tarihi ve milli kahramanları işleyen eserler verilmiştir.

Doğru yanıt D'dir.

Doğru yanıt C'dir.

Doğru yanıt A'dır.