Aof Panel

Soru 1

Aşağıdakilerden hangisi Türk lehçelerinden Göktürk Türkçesini Oğuz/Batı boyunda kullanılır?

Soru 2

Türk dili ve lehçelerinin gelişiminde Karaim dili aşağıdaki boy ya da bölgelerin hangisinde yer alır?

Soru 3

Kâşgârlı Mahmûd’un yazdığı Dîvânü Lügâti’t-Türk’de, aşağıdakilerden hangisi Kâşgârlı’ya göre Batı grubu dillerinden biridir?

Soru 4

Kâşgârlı Mahmûd’un yazdığı Dîvânü Lügâti’t-Türk’de, aşağıdakilerden hangisi Kâşgârlı’ya göre Doğu grubu dillerinden biridir?

Soru 5

Talat Tekin tarafından yapılmış dil tasniflerinden Hakasça, Orta Çulım, Mrass, Taştıp, Matur ve Yukarı Tom diyalektleri; Sarı Uygurca, aşağıdakilerden hangi grupta yer alır?

Soru 6

Türk lehçeleri yönlere göre şöyle tasnifte aşağıdakilerden hangisi, Anadolu ve civarındaki, Kafkasya, Azerbaycan, Türkmenistan ve Güney Kırım’da konuşulan lehçelerin bulunduğu gruptur?

Soru 7

Türk lehçeleri üzerine yapılan tasnif .alışmalarından biri olan Wilhelm Radloff’un Tasnifine göre aşağıdakilerden hangisi, İrtiş şivelerinden biridir?

Soru 8

Türk lehçeleri üzerine yapılan tasnif Çalışmalarına göre Samoyloviç’in Tasnifinde, aşağıdakilerden hangisi Moğol devrinden önceki şiveler biridir?

Soru 9

Aşağıdakilerden hangisi N. A. Baskakov’un Tasnifinde Türk dillerinin Batı Hun dallarından biri olan Kıpçak Grubu bölümlerinden biridir?

Soru 10

Türk Lehçeleri üzerine yapılan tasnif çalışmalarına göre aşağıdakilerden hangisi Wilhelm Radloff’un, Doğu Şivelerinden biridir?

Soru 11

I. Çuvaş ve Yakut lehçeleri dışında kalan Türk dili, VII. yüzyıldan XIII. yüzyıla kadar tek yazı dili hâlinde yaşamıştır.

II. Bu tek yazı dili, farklı ağızların oluşmamasına yol açmıştır.

III. Dîvânü Lügâti’t-Türk’te Kâşgârlı Mahmûd değişik boyların ağız özelliklerini kaydetmiştir.

Türk lehçelerinin oluşumu ve gelişimi ile ilgili yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri söylenebilir?

Soru 12

I. XIX-XX. yüzyıla kadar, kendi tabiî çizgisinde oluşup gelişen üç temel yazı dili kolu vardır.

II. Sovyet yönetimi politikaları boyların ağızlarını yazı dili durumuna getirmiştir.

III. Dildeki bu parçalanma, bugün Türk dünyasının önündeki en büyük sorundur.

Türk lehçelerinin oluşumu ve gelişimi ile ilgili yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri söylenebilir?

Soru 13

Türk ağız ve lehçelerini yazı dili durumuna getirme düşüncesinin teorisyeni kimdir?

Soru 14

Türk lehçeleri ile ilgili ilk eser kimin tarafından yazılmıştır?

Soru 15

I. t ve d sesleri ile d sesinin z veya y şeklinde gelişmesi.

II. Tek heceli sözlerin sonundaki-v (-u) sesinin korunması veya -g/-ġ olması.

III. Birden fazla heceli sözlerin sonundaki -g/-ġ sesinin korunması veya sedasızlaşarak -k/-k olması yahut düşmesi.

IV. Çekim eklerinin başındaki g-/ġ- sesinin korunması veya düşürülmesi.

V. Kelime sonundaki y-/s- seslerinin durumu.

Yukarıdakilerden hangileri tasniflere esas alınan belli başlı ses özelliklerindendir?

Soru 16

Wilhelm Radloff'un tasnifine göre aşağıdakilerden hangisi doğu şiveleri sınıfındadır?

Soru 17

Aşağıdakilerden hangisi yakın lehçe gruplarına girmez?

Soru 18

I.Radloff, Korş, Samoyloviç, Räsänen ve Baskakov gibi birçok Avrupalı ve Rus Türkolog, Türk lehçelerini tasnif etmeye çalışmıştır.

II. Berezin zamanında lehçe araştırmaları henüz başlangıç devrini yaşadığı için asıl tasnif çalışmalarını Radloff ile başlatmak daha doğru olur.

III. Korş, Radloff ’un tasnifini geliştirmiş, Samoyloviç ise bu iki görüşü birleştirmiş ve lehçe gruplarına, onların tarihî malzemesini ekleyerek, tarihî-kavmîcoğrafî adlar ile adlandırmıştır.

IV. Reşit Rahmeti Arat, bütün bu tasnif denemelerini incelemiş ve 1953 yılında, Türkiyat Mecmuası’nda yazdığı “Türk Şivelerinin Tasnifi” adlı uzun makalesinde önemli bir tasnif ortaya koymuştur.

Türk lehçelerini tasnif çalışmalarıyla ilgili yukarıdakilerden hangileri söylenebilir?

Soru 19

Samoyloviç’in Tasnifi'ne göre aşağıdaki lehçelerden hangisi Tav- Grubunda (Kıpçak, Kuzeybatı) yer alır?

Soru 20

Aşağıdakilerden hangi lehçe Türk dillerinin Doğu Hun dalının Uygur grubuna girmez?

ÇAĞDAŞ TÜRK YAZI DİLLERİ I