ÇAĞDAŞ TÜRK ROMANI

Edward Hallett Carr, "Tarih nedir?" sorusunu şöyle cevaplandırır: "Tarihçi ile olguları arasında kesintisiz bir karşılıklı etkileşim süreci, bugün ile geçmiş arasında bitmez bir diyalog olarak tanımalmıştır.

Edebiyat’ta, tarihi roman bağlamında tarihle ilişki içerisindedir. İlk tarihi roman örneğini Walter Scott'un kaleme aldığı kabul edilir. Scott, İskoç halkına ait efsane ve halk hikayelerini toplayarak kendi tarih bilgisiyle yoğurarak roman haline getirmiştir.

Scott, İskoç halkına ait efsane ve halk hikayelerini toplayarak kendi tarih bilgisiyle yoğurarak roman haline getir miştir. İlk tarihi roman örneği sayılan Waverleyde (1814) Walter Scott, gerçek bir olayın içersine fictif yapıda bir metin yerleştirmiştir. Romanın konusu, İskoçya ta­ rihindeki 1745 jakoben Ayaklanması'dır.

Tarihi roman alanında ilk örnekleri Ahmet Mithat verir. Onun Yeniçeriler, Hasan Mellah Yahut Sır İçinde Esrar adlı eserleri ile, Musullu Süleyman, Ahmet Metin ve Şirzad romanları konu ve kahramanları bakımından bu türün ilk örnekleri olarak gösterilir.

1960 sonrasında da tarihsel romanın varlığı daha çok popüler tarih romanları çevresinde yürür. Bu dönemin tarihsel romanlarıyla en etkin ismi şüphesiz Mustafa Necati Sepetçioğlu'dur (Kilit-1971, Anahtar-1973, Kapı-1973, Konak-1974, çatı-1974, Üçler-Yediler-Kırklar-1975, Bu Atlı Geçide Gider-1977, Karanlıkta Mum Işığı-1978, Darağacı-1979, Sabır-1980, Ebem Kuşağı-1989, Cevahir ile Sadık Çavuş'un Buğday Kamyonu-1980, Gece Vaktinde Gündönümü-İstanbul'un Fethi-1980; Geçitteki Ülke-1980. Ve Çanakkale/Geldiler-1989, Ve Çanakkale/Gördüler-1989, Ve Çanakkale/Döndüler-1989/TYB 1980 Yılın Romanı Ödülü, Kutsal Mah­ pus-1990 Sabır Ağacı-1992, Benim Adım Yunus Emre-1994). Sepetçioğlu, eser lis­ tesinden de görülebileceği gibi, Türk tarihinin başlangıcından 20. yüzyılın başına kadar gelen süreci bir görev bilinciyle romanlaştırrnıştır.

Kemal Tahir romancı olarak Türk tarihinin geçirdiği sosyal değişimleri işler. Bu çerçevede de tarihi kullanır. Osmanlı Devletinin kuruluş sürecini Devlet Ana romanında, Ankara Savaşı (1402) dönemini da yarım kalmış Topal Kasırga'da işler. Kemal Tahir, Türk tarihi ve toplum düzenine ilişkin düşüncelerini Devlet Ana'da sistemli bir şekilde aktarır.

II. Abdülhamit döneminin son yılları ile İttihat ve Terakki'nin ilk yıllarını konu edinen Abdülhamit Düşerken romanında Nahit Sırrı Örik, çocukluk yıllarında tanığı olduğu tarih kapsamında değerlendirilebilecek olayları kurgulamaktadır.

Tarık Buğra'nın ikinci romanı olan Küçük Ağa, 1963 yılında İstanbul'da yayımlanır. Tarık Buğra, Küçük Ağa'yı çocukluğundan itibaren babasından, babasının arkadaş­ larından dinlediklerinden ve yazılı belgelerden hareketle kaleme aldığını belirtir. Küçük Ağa, Milli Mücadele yıllarının Kuvayı Milliye'nin oluşumundan Çerkez Ethem birliklerinin bozguna uğratılması arasındaki dönemin kurgusu niteliğindedir.

Attila İlhan'ın "Aynanın İçindekiler" serisinin dördüncü kitabı olarak yayımlanan Dersaadet'te Sabah Ezanları'nın basım yılı 1981'dir. (Daha öncekiler Bıçağın Ucu, Sırtlan Payı ve Yaraya Tuz Basmak adlarıyla yayınlandı.

Milli Mücadele dönemini ve Mütareke dönemi İstanbul'unu anı-roman şeklinde tarzında yansıtan eserler ise şunlardır: Hasan İzzettin Dinamo (Kutsal İsyan 11111- 1.-1966-1968 -Milli Kurtuluş Savaşı'nın Gerçek Hikayesi, II, III adıyla, Ateş Yılları/1968, Savaş ve Açlar/1969, Kutsal Barış/ l-Vll, 1972-1976, Öksüz Musa-1973, Musa'nın Mapushanesi-1974, Koyun Baba-1976, Musa'nın Gecekondusu-1976, Açlık-1982, Türk Kelebeği-1981, Adalet Sıtması-1983, Anadolu'da Bir Yunan Askeri-1988), Bekir Büyükarkın (Bozkırda Sabah/1969), Ahmet Hamdi Tanpınar (Sahnenin Dışındakiler/1972), Haydar Berköz (İkinci Ergenekon/1965), Ayşe Kulin (Veda-Esir Şehirde Bir Konakl2002).

İskoç halkına ait efsane ve halk hikâyelerini toplayarak kendi tarih bilgisiyle yoğurarak roman haline getiren Walter Scott’tır.

Waverly (1814), Walter Scott

Cezmi doğru cevaptır ve Namık Kemal tarafından yazılmıştır.

Sahnenin Dışındakiler değildir.

Gürsel Korat- Zaman Yeli doğrudur.