ÇAĞDAŞ TÜRK ROMANI - Deneme Sınavı - 16

Cumhuriyet Dönemi romanının önemli isimlerinden Tarık Buğra (1918-1994),
ele aldığı konu ve konuları işleyiş tarzı bakımından kendisinden en çok söz ettiren romancılardandır. İlk romanı Siyah Kehribar’da (1955) Mussolini İtalya’sında yönetimin baskılarına direnen aydınların (ama gerçekte kişilikleri, yaşama tarzları ve düşünceleri itibarıyla dönemin Türk aydınının) soylu direnişini; tiyatro çevresi içinde, oyuncu Naşid’in hayatından ilhamla yazdığı İbişin Rüyası’nda geçmiş-şimdi çatışması içinde roman kahramanı Nahit ile Hatice’nin kirlenmemiş aşklarını; Gençliğim Eyvah’ta (1979), aydın problemi çevresinde 1970 sonrası gençlik hareketlerini, toplumdaki sosyal dalgalanmaları, çelişkileri, yanlış yapılanmaları, ahlaki kirlenmeyi, sosyal yapıda yerleşmiş birtakım kavramların yıkılışını; Küçük Ağa’nın devamı niteliğindeki Firavun İmanı’nda İstiklal Savaşı sonrası Ankara’daki dış kaynaklı entrikaları, yeni yönetimden pay kapmak isteyenlerin siyasal çatışmalarını;Yağmur Beklerken’de (1981) Cumhuriyet tarihinin ilk demokrasi denemesi ya da çok partili hayata geçişin ilk basamağı olan Serbest Fırka çevresinde oluşan olayları ve bu olaylar içinde yeni bir insan tipi olan kökü toprağa bağlı aydın tipinin ilk örneğini verir.
Tarık Buğra, son romanı Osmancık’ta (1983) ise aşiretten koca bir devlet çıkaran iradenin temelinde yatan töreleri, ahlak değerlerini, sağlam idari ve sosyal kurumları vererek altı asır öncesinden günümüz Türkiye’sine aydınlık mesajlar taşır. Doğru cevap E'dir.

Mehmet Seyda’nın TRT Roman Ödülü’nü kazanan ve olumlu olumsuz pek çok
eleştiri alan Yanartaş romanı, kendisinin Zonguldak madenlerinde çalıştığı yıllardaki gözlemlerine dayandığı için bir bakıma otobiyografik hüviyetlidir. Yazarın en tanınmış romanlarından olan Yanartaş’ta (1970)
maden işçilerinin sorunlarını realist gözlemlere dayanarak ele alır. Seyda’nın Köroğlu (1969), Sultan Döşeği (1969) ve Nemrut Mustafa (1970) gibi tarihsel romanları ile Büyük Beyin (1966), 6 Numaralı Rostov Planı (1966), Gezici Ölüm Hücresi(1966) adlarında polisiye romanları da vardır. Bir Gün
Büyüyeceksin (1966), İhtiyar Gençlik (1971), İçe Dönük ve Atak (1973), Cinsel
Oyun (1966), Süeda Hanımın Ortanca Kızı (1970), Gerçek Dışı (1976) gibi romanlar da yazara aittir. Doğru cevap E'dir.

Tarık Dursun K(akınç) (d.1931) ilk romanı Hasangiller ile bir çıkış yapan Tarık Dursun, daha sonra yazacağı Rıza Bey Aile Evi, İnsan Kurdu, Sabah Olmadan, Bağışla Onları gibi romanlarında yoksul mekânlarda yaşayan çeşitli mesleklere mensup kasaba insanlarının, daha çok marksist bir söylemle, sığ çatışmalar içinde aşk ve dostluğa dayalı sıcak ilişkilerini yansıtır. Doğru cevap B'dir.

1990’lı yıllar, postmodern romanın zafer yılları olmuştur. Doğru yanıt B'dir.

"Kavak Yelleri" Reşat Nuri Güntekin tarafından yazılmıştır. Doğru yanıt D'dir.

Güz Şarkıları, Evli Bir Kadının Günlüğünden ve Üç Yirmidört Saat gibi eserleriyle tanınan yazar Peride Celâl Yönsel'dir. Doğru yanıt A'dır.

Abdülhak Şinasi Hisar'ın 1941 yılında yayımlanan ve aynı yıl CHP’nin açmış olduğu yarışmada üçüncülük ödülünü kazanan ilk romanı "Fahim Bey ve Biz"dir. Doğru yanıt D'dir.

Konusunu Firavunlar döneminde geçen ve ilahi aşka ulaşmayı hedefleyen bir menkıbeden alan Samiha Ayverdi romanı "Aşk Bu İmiş"tir. Doğru yanıt C'dir.

Yer yer biyografisiyle örtüşen son romanı İnsan Bir Ormandır’da Akbal, tekdüze bir evliliğin dayanılmaz sıkıcılığı içinde yasak aşka yönelen roman kişisinin ödev ve sorumlulukları ile yasak aşkı arasında gidip gelişini romanlaştırmıştır. Doğru yanıt E'dir.

Bir şairin estetik dünyasından derin izler taşıyan ve ününü genişleten Huzur romanı 1949’da yayımlanır. Doğru yanıt D'dir.

Sanatını Bodrum civarındaki balıkçıların, süngercilerin yaşam serüvenlerini anlatmaya adamış olan ve Halikarnas Balıkçısı lakabı ile ün yapmış yazar Cevat Şakir Kabaağaçlı'dır. Doğru yanıt B'dir.

Bir Gün Büyüyeceksin, İhtiyar Gençlik,ve  İçe Dönük ve Atak gibi eserleriyle tanınan yazar Mehmet Seyda Çeliker'dir. Doğru yanıt D'dir.

70’li yılların siyasal mücadeleleri içinde kan davası için yetiştirilen asli kişinin aldığı eğitim sonucunda, intikam duygusundan, olgunlaşarak yazarlığa yönelmesini işlendiği Tarık Buğra romanı "Dünyanın En Pis Sokağı"dır. Doğru yanıt A'dır.

Sanat yaşamına öykü yazmakla başlayan ve Maupassant tarzı öyküleriyle tanınan Refik Halit Karay (1888-1965), yurt dışında uzun süre sürgün kaldıktan sonra (1922-1938) sürgün yıllarının deneyimi ve birikimiyle soluklu eserler yazmaya yönelir. Artık yaşadıklarını, tanık olduklarını ve düşlediklerini bir araya getiren entrika, aşk ve kadın konularının ağırlıkta olduğu romanlarla kolay para kazanmanın yollarını aramaktadır. Romancılığının olgun bir devresinde yazdığı Sonuncu Kadeh ve özellikle yazarına kısmi bir ün kazandıran Bugünün Saraylısı, İkinci Dünya Savaşı yıllarında kaçakçılık sayesinde zenginleşen kahramanlarıyla aynı dönemde İstanbul’un kenar mahallelerinde yaşayan insanların yaşamlarını, komşuluk ilişkilerini, aile anlayışlarını ve varsıllık karşısındaki tutumlarını anlatır.

Konularını çocukluk ve ilk gençlik yıllarında yakın çevresinde tanık olduğu olaylardan ve bu çevredeki insanların yaşam öykülerinden alan Abdülhak Şinasi Hisar (1888-1963), romanlarında Marcel Proust ve Maurice Barres’ten gelen, biraz da yaşadığı zamanın getirdikleriyle uzlaşamamaktan kaynaklanan geçmişe kaçış düşüncesini işler

Ahmet Hamdi Tanpınar (1901-1962), dönemin dikkatleri üzerinde toplayan sanatçılarındandır. Bir şairin estetik dünyasından derin izler taşıyan ve ününü genişleten Huzur romanı ise 1949’da yayımlanır.

Bu grup içinde incelenebilecek bir ad daha var: Tarık Dursun K(akınç) (d. 1931) ilk romanı Hasangiller ile bir çıkış yapan Tarık Dursun, daha sonra yazacağı Rıza Bey Aile Evi, İnsan Kurdu, Sabah Olmadan, Bağışla Onları gibi romanlarında yoksul mekânlarda yaşayan çeşitli mesleklere mensup kasaba insanlarının, daha çok marksist bir söylemle, sığ çatışmalar içinde aşk ve dostluğa dayalı sıcak ilişkilerini yansıtır. Daha sonra yazdığı Denizin Kanı romanı anlatım tekniği ve özgün yapısıyla yaşamın sert yüzüyle sürekli boğuşmak zorunda kalan ve emekleri Hacı Ağa gibi “süngerci ağaları” tarafından sömürülen Bodrum süngercilerinin yaşam serüvenlerinden canlı sahneler sunar. K

Sanatını Bodrum civarındaki balıkçıların, süngercilerin yaşam serüvenlerini anlatmaya adamış olan Halikarnas Balıkçısı (Cevat Şâkir Kabaağaçlı) (1886- 1973), Uluç Reis (1962), Turgut Reis (1966) gibi köklerini aradığı tarihsel romanları dışında yazdığı yapmacıklıktan uzak, gözleme dayanan eserleriyle konu kısırlığı çeken Türk romanına yeni soluklar kazandırmıştır. Cevat Şâkir, biraz Osmanlı yanlısıdır ama daha çok Anadolucudur. Onun romanlarında Anadolu, farklı din ve kültürlere bağlı milletleri bir araya getirmiş ve aralarında kan bağına yakın bir kaynaşma olmuştur

Cumhuriyet Dönemi romanının önemli isimlerinden Tarık Buğra (1918-1994), ele aldığı konu ve konuları işleyiş tarzı bakımından kendisinden en çok söz ettiren romancılardandır. İlk romanı Siyah Kehribar’da (1955) Mussolini İtalya’sında yönetimin baskılarına direnen aydınların (ama gerçekte kişilikleri, yaşama tarzları ve düşünceleri itibarıyla dönemin Türk aydınının) soylu direnişini anlatır.

Dünyanın En Pis Sokağı’nda (1989) 70’li yılların siyasal mücadeleleri içinde kan davası için yetiştirilen asli kişinin aldığı eğitim sonucunda, intikam duygusundan, olgunlaşarak yazarlığa yönelmesini işler.