EDB406U
ÇAĞDAŞ TÜRK EDEBİYATLARI II
6. Ünite
Soru 1
Uygur hikâyeciliğinin ve tiyatrosunun gelişmesinde çok büyük rol oynamıştır. Sanat çevrelerinde Cahaletniŋ Capasi “Cehaletin Cefası” (1937) adlı üç perdelik oyunu ile tanınmaya başlar ve ardından Ġunçem “Goncam”, Gülnisa “Gülnisa”, Uçraşḳanda “Karşılaşınca” adlı sahne eserlerini ortaya koyar. 1954’te Toy adlı oyunu yazar. Meşhur eserlerinden biri de Gerip-Senem operasıdır. 1981’de Teyipcan Eliyov ve Eli Eziz ile birlikte Gerip-Senem filminin senaryosunu oluşturur. Yukarıda söz edilen Uygur edebiyatı yazarı aşağıdakilerden hangisidir?
Soru 2
Aşağıdakilerden hangisi Ehmed Ziyai'nin eserlerinden biri değildir?
Soru 3
Aşağıdakilerden hangisi 1930-1940’lı yıllar arası Uygur edebiyatı yazar ve şairlerinden biri değildir?
Soru 4
Mayimhan romanında Uygur halkının kahraman kızı Mayimhan tipini, 1930’lu yıllardailk defa Kumul’da başlayıp daha sonra bütün Doğu Türkistan’a yayılan bağımsızlık hareketinin öncüsü Hocaniyaz Hacı ile özdeşleştirir. Yazar, eserinde tarihî olaylara bağlıkalır; ancak, onları basit bir naturalizmle ya da olayı tasvirden ibaret bir şekilde yazmaz.Roman, ayaklananların yenilgiye uğraması ve Mayimhan’ın ölüm cezasına çarptırılması ile son bulmasına rağmen okuyucu, karamsarlığa kapılmaz. Aksine, halkın hiçbir zaman teslim olmayacağı ve hürriyet için daima mücadele edeceği inancıyla güçlenir. Yukarıda söz edilen Uygur edebiyatı roman yazarı aşağıdakilerden hangisidir?
Soru 5
Buharalı olan şair, Allah yolunda yazdığı şiirleriyle Türkistan’da meşhur olmuş ve Türkistanlı şairlerin yetişmesinde önemli rol oynamıştır. Yukarıda söz edilen şair aşağıdakilerden hangisidir?
Soru 6
"1928 yılında Har “Diken”, Gezep ve Zar “Öfke ve Çığlık”, Açil “Açıl”, Üzülmes Ümid “Kesilmez Ümit”, Körüngen Taġ Yiraḳ Emes “Görünen Dağ Uzak Değil”, Köŋül Ḫahişi “Gönül İsteği” gibi şiirlerinde hiç korkmadan halkın hürriyet isteğini dile getirir. 1932’de meydana gelen Turfan çiftçiler ayaklanmasında aktif bir şekilde bu ayaklanmaya destek olmuş ve halkı teşvik etmiştir. Lenet Saŋa Zalimlar “Lanet Sana Zalimler”, Muzlidi “Buzlandı” şiirlerinde galibiyetle sonuçlanan çiftçiler ayaklanmasına katılan halkı över ve bu iradeye ilham vererek destek olur. 1933 yılında Şeng Şisey hükûmeti tarafından tutuklanır ve aynı yıl Turfan’da öldürülür. Boynuna kılıç vurulduğunda Çince ve Uygurca olarak Yaşisun erkinlik, yaşisun azadliḳ “Yaşasın hürriyet, yaşasın azatlık” diyerek halkın hürriyeti için kurban olduğunu açıkça haykırmıştır." Yukarıda söz edilen şair aşağıdakilerden hangisidir?
Soru 7
Aşağıdakilerden hangisi Ziya Semediy'in eserlerinden biri değildir?
Soru 8
------- destanı, Uygur halkının o yıllarda maruz kaldığı bu baskı ve şiddeti anlatan en başarılı örneklerden biridir. Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yeri aşağıdakilerden hangisi doğru olarak tamamlar?
Soru 9
Aşağıdakilerden hangisi XX. yüzyıl Uygur edebiyatının önde gelenlerinden biri değildir?
Soru 10
Aşağıdakilerden hangisi Uygur edebiyatında siyasî şartlar gereği temsilî ifade tarzının hâkim olduğu hürriyet/vatanperverlik, millî birlik ve beraberlik vurgusu yapan şairlerden biri değildir?
Soru 11
Uygurlar Arap esaslı Uygur alfabesini hangi yılda kabul etmişlerdir?
Soru 12
I. Tahir ile Zöhre
II. Yusuf ve Ahmed
III. Oguzname
IV. Nazugum
Yukarıdakilerden hangileri Uygur destanları arasında yer alır?
Soru 13
Şüphe etti bu anam, bu babam,
Kabirlerinin yanında verdi selam.
Öpüp toprağını figan başladı,
Ki mabeyne kendini attı,
Atasının kabrine vurup başını,
Anasının defnedildiği yere döküp yaşını.
Kabirlerinin yanında verdi selam.
Öpüp toprağını figan başladı,
Ki mabeyne kendini attı,
Atasının kabrine vurup başını,
Anasının defnedildiği yere döküp yaşını.
Yukarıda Türkiye Türkçesiyle verilen parça hangi eserden alıntılanmıştır?
Soru 14
Aşağıdaki şairlerden hangisi şiirlerini diğerlerinden daha önce bir dönemde yazmıştır?
Soru 15
Yurt-halk için çekilen dert,
Şahlık tahtına kıyas edilir.
Halk yolunda bir dakikalık kaygı,
Bin yıllık rahatlığa yeter.
Şahlık tahtına kıyas edilir.
Halk yolunda bir dakikalık kaygı,
Bin yıllık rahatlığa yeter.
Yukarıda verilen şiir aşağıdaki şairlerden hangisine aittir?
Soru 16
Kültür devrimi döneminde Türkistan şairleri tarafından gelenek hâline getirilen “temsilî ifade tarzında" esareti temsil eden tema genelde hangisidir?
Soru 17
Aşağıdaki eserlerden hangisi türü bakımından diğerlerinden farklıdır?
Soru 18
Bir Tal Papiros “Bir Dal Sigara” (1970) eseriyle tanınan çağdaş Uygur edebiyatçısı kimdir?
Soru 19
Aşağıdaki şiirlerden hangisi Abdulhalik Uygur'a ait değildir?
Soru 20
Uçkunlar İttifakı'nı (Kıvılcımlar Birliği) kuran Uygur edebiyatçısı hangi şıkta doğru olarak verilmiştir?