aofsorular.com
EDB405U

Çağdaş Türk Edebiyatlarında Kullanılan Alfabelerin Tanıtımı

2. Ünite 21 Soru
S

Türk dilini yazmak için tarih boyunca birçok alfabe kullanıldığı bilinse de bunlar arasında şimdiye kadar en uzun ömürlü olanı ve bazı yörelerde hâlen kullanılan alfabe hangisidir?

Arap alfabesi

S

Arap harflerine bazı işaretler (hareke benzeri) ilave ederek, kelimelerin doğru okunmasına önemli ölçüde katkıda bulunan Osmanlı aydınları kimlerdir?

Ahmet Cevdet Paşa (1854’te) ve Şemsettin Sami.

S

Neden Türkiye’de Arap harflerinin Türk dilinin yapısına uygun olmadığı ileri sürülmeye, Arap harflerini ıslah etmek için çareler aranmaya başlanmıştır?

Osmanlı devletinde ilkokullar yaygınlaştırılınca ders kitaplarını, doğal olarak o zamana göre daha yüksek tirajla basmak, kitabı ucuza mal etmek gerekiyordu. Diğer yandan ilkokullarda çocukların anadillerinde (Türkçe) eğitime başlamaları, Arap alfabesindeki okuma-yazma problemlerinin daha belirgin bir şekilde ortaya çıkmasına sebep olmuştu. Böylece Türkiye’de Arap harflerinin Türk dilinin yapısına uygun olmadığı ileri sürülmeye, Arap harflerini ıslah etmek için çareler aranmaya başladı.

S

Kaçlı yıllardan itibaren Türk aydınları açık açık Latin harflerini kabul etmenin gerektiğini öne sürdüler?

1910’lu yıllardan itibaren

S

1910’lı yıllardan itibaren hangi Türk aydınları açık açık Latin harflerini kabul etmenin gerektiğini öne sürdüler?

Hüseyin Cahit Yalçın, Celal Nuri İleri, Abdullah Cevdet, Kılıçzade Hakkı gibi türk aydınları

S

Kim 1879’da “Kirgizkaya Ħrestomatiya” adlı okuma kitabını Kiril alfabesiyle yazıp bastırmıştır?

Kazaklardan Ibıray Altinsarin

S

Kazaklardan Ibıray Altinsarin 1879’da hangi okuma kitabını Kiril alfabesiyle yazıp bastırmıştır?

“Kirgizkaya Ħrestomatiya” adlı okuma kitabını

S

Arap alfabesi, Çarlık Rusyası’ndaki Türk boyları arasında kaçlı yılların sonlarına kadar millî alfabe olarak kullanılmıştır?

1920’li yılların sonlarına kadar

S

İngiltere’de İranlı Mirza Melküm Han, Arap harflerinin aslî biçimlerini koruyarak onları Latin harfleri gibi tek tek yazmayı ve metinleri bu şekilde basmayı teklifi hareketine kim şiddetle karşı çıkmıştır?

Namık Kemal

S

Günümüzde Gagavuzlar hangi alfabeye geçmiştir?

Günümüzde Gagavuzlar da Latin alfabesine geçmiştir.

S

Latin alfabesi Türkmenistan’da ne zaman kabul edilmiştir?

12 Nisan 1993’te

S

Latin alfabeleri Özbekistan’da ne zaman kabul edilmiştir?

2 Eylül 1993’te

S

Azerî Latin alfabesi ne zaman kabul edilmiştir?

1991’den sonra

S

Azerî Latin alfabesinin sırası ne şekildedir?

A a, B b, C c, Ç ç, D d, E e, Ә ə, F f, G g, Ğ ğ, H h, X x, I ı, İ i, J j, K k, Q q, L l, M m,
N n, O o, Ö ö, P p, R r, S s, Ş ş, T t, U u, Ü ü, V v, Y y, Z z.

S

Tatar Kiril alfabesindeki 'У у' harfinin kitapta uygulanan transliterasyonundaki karşılığı nedir?

U u / uv

S

Kırım Tatar Meclisi Latin alfabesini ne zaman onaylamıştır?

1992’de

S

Türkmen Latin alfabesindeki 'Y y' harfinin kitapta uygulanan transliterasyon karşılığı nedir?

I ı

S

Kazak Kiril alfabesindeki 'П п' harfinin bu kitapta kullanılan transliterasyonu nasıldır?

P p

S

Kırgız Kiril alfabesindeki 'Р р' harfinin bu kitapta kullanılan transliterasyonu nasıldır?

R r

S

Kazakistan’da Kullanılan Uygur-Kiril Alfabesi'nde 'Ф ф' olan harfin latin karşılığı nedir? 

F f

S

Özbek Kiril alfabesindeki 'В в' harfinin bu kitapta kullanılan transliterasyonu nasıldır?

V v