ÇAĞDAŞ TÜRK EDEBİYATLARI I - Deneme Sınavı - 19

Aşağıdakilerden hangisi Neriman Nerimanov'a ait değildir?

"Piyesteki üç kardeş, üç ayrı memlekette okumuştur: Biri Türkiye’de, biri Rusya’da ve biri de İran’da. Bacıları ise Azerbaycan’da annelerinin yanında terbiye görmüştür. Kardeşler tahsillerini tamamlayıp ana ocağına dönünce geçinemezler, ne yapacaklarını şaşırırlar. Üç ayrı insan, üç ayrı dünya görüşü karşı karşıyadır. Kızkardeşleri doğru olan yolu bulur; yani Azerbaycan’ın yolunu." Metinde sözü edilen eserin adı nedir?

"Yazar, gazeteci ve bestekârdır. Bu üç mesleği de olağanüstü bir başarıyla sürdürmüş olması, onun üstün yeteneğinin kanıtıdır." Sözü edilen sanatçı kimdir?

"Romantik bir şairdir. Çocuklar için yazdığı şiir, hikâye, roman ve piyeslerle tanınmıştır. Halk masallarını işleyerek yazdığı didaktik piyeslerle de dikkati çeker. İlk piyesi Gözel Bahar  manzumdur. Bunu Çoban, İdéal ve İnsanlıġ  adlı romantik-sembolik eseri takip etti. Araz adlı romanı en tanınmış eserleri arasındadır. "

Yukarıdaki metinde sözü edilen sanatçı kimdir?

"İstanbul Darülfünunu’nun edebiyat şubesinden mezun olmuş, Türkiye’de bulunduğu 1906-1909 yılları arasında özellikle Rıza Tevfik’le yakınlık kurmuştur. Azerbaycan’a döndükten sonra öğretmenlik yaptı.  Türkçü edebiyat görüşünü benimseyen Cavid’in Batı ve Doğu medeniyetleri arasında bir sentez yapmaya çalıştığı görülür. N. Kemal, A. Hamit, T. Fikret ve R. Tevfik’i özellikle yaratıcılığının ilk yıllarında örnek alır. Ölünceye kadar, Azerbaycan medeniyetinin kökü olarak kabul ettiği Türk-İslam dünyasının manevî değerlerinden ve kültüründen uzaklaşmaz. 1920’den sonra Sovyet devletinin bütün baskılarına rağmen  “güdümlü edebiyat” örneği sayılacak eserler yazmadı; sanat anlayışından, dünya görüşünden taviz vermedi, rejimin baskılarına boyun eğmedi, ölümü göze aldı, sürüldüğü Sibirya’daki bir çalışma kampında vefat etti."

Yukarıdaki metinde sözü edilen sanatçı kimdir?

Ey Türk éli! Ey milyonlar ülkesi!

Sakın, duyma nedir bu hâl, bu dehşet;

Titretmesin, seni bu kardaş sesi,

Körlük, sağırlık, o da bir saadet!...

Yukarıdaki dörtlük hangi şaire aittir?

"Bakû’de yayımlanan bazı gazete ve dergiler özellikle Hüséyinzade Ali Bey’in etkisiyle Türkiye’ye yakınlık hususunda o kadar ileri gitmişlerdi ki bazı gazete ve dergiler tamamen Türkiye Türkçesiyle yayımlanıyordu. Daha sonra M. E. Resulzade’nin yönetimindeki Açıksöz gazetesi de bu “ortak dil” idealine, sade bir Türkçe kullanarak önemli ölçüde katkıda bulunuyordu. Azerbaycan’da her bakımdan Türkiye siyasî ve kültürel muhitiyle paralellik görülüyordu. Azerbaycan Türkçesi, bu yaklaşma döneminde edebî, siyasî, felsefî terimler bakımından zenginleşmiş, olgunlaşmıştır. Bugün dahi aramızda ortak olan birçok kavram, terim, o zaman Azerî Türkçesine geçmiştir."

Aşağıdakilerden hangisi metinde sözü edilen gazete ve dergilerden biri değildir?

Aşağıdakilerden hangisi II. Dünya Savaşı'nı konu alan piyeslerden değildir?

"Azerbaycan Türk masal ve hikâyelerini derledi. Ayrıca Pare Pare (1963) adlı bir Azerbaycan Türk şiiri antolojisi hazırladı ve bastırdı. Çocuklar için yazdığı masal ve hikâyeler oldukça beğenildi ve şöhreti İran’ın dışına taştı. Küçük Kara Balık hikâyesi birçok ödüle layık görüldü. Hikâyelerinin birçoğu Türkiye’de de yayımlandı. "

Yukarıdaki metinde sözü edilen sanatçı kimdir?

"Sadece Azerbaycan’ın değil, yakın dönem Türk dünyasının en büyük şairlerindendir. Farsça ve Türkçe şiirleri vardır. En büyük özelliği şiirlerindeki eşsiz lirizmdir. Samimiyeti, şahsî duygu ve düşüncelerinin derinliği, hayal dünyasının genişliği ve renkliliğiyle ulaşılması zor bir zirveye erişmiştir. Héydar Babaya Salam adlı iki parçadan oluşan manzumesi, bütün Türk dünyasını ayağa kaldırmış, her yerden bu manzumelere nazireler yazılmıştır.  Şehriyar’a yazdığı manzum mektup, Dede Korkut destanlarından nazma çektiği Sazımın Sözü adlı epik eseri ile Bulud Karaçorlu Sehend (1927-1980) millî şuurun uyanmasında büyük rol oynadı."

Yukarıdaki metinde sözü edilen sanatçı kimdir?

Aşağıdaki gruplardan hangisi Oğuz boylarının günümüzdeki temsilcileri arasında yer almaz?

"Türkler Kimdir ve Kimlerden İbarettir" adlı makalenin yazarı aşağıdakilerden hangisidir?

I. XIX. asrın sonlarına doğru her iki coğrafyada tarih bilgisinin ve millet bilincinin gelişmesi

II. Ismail Gaspıralı, Ahmet Ağaoģlu, Hasan Melikzade Zerdabi gibi aydınlar

III. Türkiye'deki "Milli Edebiyat", dilde sadeleşme hareketleri

Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri Anadolu Türkleri ile Ķafkasya Türklerinin kaynaşmasında rolü olduğu söylenebilir?

Anadolu Türkleri ile Kafkasya Türklerinin kaynaşmasına katkısı olan Rusya Müslümanları Kongreleri hangi yıllar arasında gerçekleşmiştir?

İran'da hangi tarihler arasında Türkçe eğitim ve matbuat tamamen yasaklanmıştır?

I. Kırım Tatarları

II. Karaylar

III. Noğaylar

IV. Kazaklar

V. Başkurtlar

Yukarıdakilerden hangileri Kuzey Batı ve Kuzeydoğu Türkleri'ne dahildir?

I. Tacettin Yalçıkul

II. Ebilmenih Kargalı

III. Hibatulla Salihar

IV. Şemsetdin Zeki

V. İsmail Gaspıralı

Yukarıdakilerden hangileri 19. yüzyılda Çağatay Türkçesine dayanan anlaşılır bir dilde ürünler verip çeşitli Türk halkları tarafından severek okunan sufi şairlerdendir?

Aşağıdaki isimlerden hangisi Kazak mekteplerinde okutulmak üzere Rus-Kiril alfabesini kullanarak 1879'da Kirgizkaya Hrestomatiya (Kazakça Okuma Kitabı) ve Kazaktarga Orıs Tilin Üyretüvdin Bastavış Kuralı ( Kazaklara Rusça'yı Öğretmenin Temel Kuralı) adlı ders kitaplarını yazmıştır?

1880'li yılların başlarından itibaren ortaya çıkan, Rus yönetimindeki Türkler arasında Panslavizme tepki olarak kendisini gösteren Türkçülük hareketine aşağıdakilerden hangisi önderlik etmiştir?

Rus Türklerinin ilk gazetesi aşağıdakilerden hangisidir