ÇAĞDAŞ TÜRK DÜNYASI

Özbekistan toprakları, Türkiye’nin yarısından biraz fazladır (447 bin km2). Ülkenin dörtte üçü çöl, yarı çöl ve bozkırdır; ekilebilir alanlar % 9’dur.

Özbekler aynı zamanda Orta Asya halkları içindeki en kalabalık gruptur. 1959 sayımında ülke nüfusunun % 62’sini oluşturan Özbekler, hızlı bir artış göstererek 1989’da % 71.4’e ulaşmışlardır. Günümüzde Özbeklerin ülke içindeki oranı % 80 olarak tahmin edilmektedir.

Orta Asya etnik esasa göre bölünürken, Karakalpakistan doğrudan Rusya Federasyonu’na bağlı bir özerk bölge haline getirildi. 1932 yılında ise özerk cumhuriyet statüsü kazandı. 1936’da özerkliğini koruyarak Özbek SSC’ne dâhil edildi.

Buhara Halk Cumhuriyeti zamanından beri iş başında bulunan Feyzullah Hocayev Özbek SSC zamanında da bu görevini sürdürdü. Stalin’in talimatıyla tutuklandı ve 1938 Martında öldürüldü.

Stalinci Kuşak Liderler:

Ceditçi kuşağın tasfiye edilmesinden sonra, 1938’de, Osman Yusupov’un başa getirilmesiyle Özbekistan SSC’nde yeni bir dönem başladı.

1939-40 yıllarında Sovyet hükûmetinin aldığı yeni bir kararla Özbekler Kiril alfabesine geçirildiler.

1932’de parti merkez komitesinin aldığı yeni bir kararla Sovyet Yazarlar Birliği’nin oluşturulmasına karar verildi.

Moskova’daki askerî darbenin başarısızlıkla sonuçlanması üzerine, Kerimov ve etrafındakiler, 1 Eylül 1991’de Özbekistan’ın bağımsızlığını ilan ettiler.

Özbekçenin resmî dil olarak ilan edilmesi 1989’da oldu.