ÇAĞDAŞ TÜRK DÜNYASI - Deneme Sınavı - 9

Tataristan, Rusya Federasyonu’nun ekonomik açıdan en gelişmiş bölgelerinden biri olup üretim açısından da altıncı sırada bulunmaktadır. Tataristan’ın en büyük doğal zenginliği petrol ve doğalgazdır.

Sovyet sonrası ilk yıllarda 89 bölgeden oluşan Rusya Federasyonu, yap›lan değişikliklerle 83 idari birime bölünmüş, bunlar da yeni bir kanunla 7 federal idari bölgeye dâhil edilmişlerdir. Bunlar, Moskova Merkez, Kuzeybatı, Ural, Kuzey Kafkasya, Uzakdoğu, Volga ve Sibirya bölgeleridir. Bunların başına birer Başkan Temsilcisi getirilerek, cumhuriyetlerin devlet başkanları onlara bağlanmıştır. Tataristan Cumhuriyeti, Volga Federal idari Bölgesi’ne dâhil edilmiştir.

Tatarlar tarih boyunca birçok alfabe kullanmışlardır. 1927 yılına kadar Arap harfleri kullanılırken, bu tarihte Latin harflerine, 1939 yılında ise Kiril alfabesine geçirilmişlerdir.

Aralık 1993’te Başkurdistan’da devlet başkanlığı seçimleri yapılmıştır. Seçimleri, Murtaza Rahimov kazanmıştır.

Başkurdistan’ın nüfusu 4 milyondur (2010). Nüfusun % 36’sini Ruslar, % 29’unu Başkurtlar, % 26’sini Tatarlar, % 9’unu diğer etnik gruplar oluşturmaktadır. Nüfusun % 60’i şehirlerde yaşamaktadır.

Vladimir Putin’in başlattığı merkeziyetçi politika çerçevesinde Çuvaş Cumhuri- yeti, İdil-Ural bölgesindeki diğer cumhuriyetlerle birlikte Volga Federal İdari Bölgesi içerisine dâhil edilmiştir. Çuvaş Cumhuriyeti’nin ilk devlet başkanı, 1994’te basa geçen Nikolay Fedorov’du.

1774’te Rusya ile Osmanlı Devleti arasında imzalanan Küçük Kaynarca Anlaşması ile bağımsız hâle getirilen Kırım, 1783’te Rusya’ya dâhil edilmiştir.

Rusya Federasyonu, 83 idari bölgeye ayrılmıştır. Bunlar, 21 özerk cumhuriyet, 4
özerk bölge (avtonomnıy okrug), 1 özerk vilayet (avtonomnaya oblasty), 9 kray
(bölge), 46 il ve Moskova ve St. Petersburg olmak üzere federal öneme sahip 2 şehirdir.

21 özerk cumhuriyetten 7’si Türk cumhuriyetidir: Tataristan, Başkurdistan,
Çuvaş Cumhuriyeti, Saha (Yakutistan), Altay, Hakasya ve Tuva.

Putin daha ilk devlet başkanlığı döneminde “merkeziyetçi politika” adı verilen ve cumhuriyetlerin yetkilerinin sınırlandırılmasını öngören bir siyaset izlemeye başlamıştır. Putin’in merkeziyetçi politikası çerçevesinde aldığı bir sonraki karar ise cumhuriyetlerin liderleri ile bölge valilerinin merkezden atanmasıdır. Putin’in merkeziyetçi politikasının bir başka özelliği de bütün cumhuriyetlerin anayasalarının, Rusya Federasyonu Anayasası ile uyumlu hâle getirilmiş olmasıdır.

Sayım sırasında Tatarların içindeki alt gruplar (Kazan Tatarı, Mişer, Kreşen, Tipter, Sibir Tatarı, Astrahan Tatarı) adeta birer ayrı milliyetmiş gibi sayılarak, Tatarların nüfusunun az gösterilmesi, dolayısıyla haklarının kısıtlanması öngörülmüştür

Tatar ve Başkurtların çok eskiden beri kutladıkları bir bayram olan Sabantuy ismi, sapan ve toy kelimelerinden oluşmaktadır. Başlangıçta Sabantuy, tarım faaliyetleri (Nisan ayında) başlamadan kutlanırken, daha sonra ekim işleri tamamlandıktan (Haziran başı) sonra kutlanmaya başlanmıştır.

Başkurdistan Özerk Cumhuriyeti, 11 Ekim 1990’da egemenliğini ilan etmiş ve Başkurdistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti adını almıştır.

Başkurdistan’ın komşuları, batıda Tataristan Cumhuriyeti, kuzeybatıda Udmurt
Cumhuriyeti, kuzeyde Perm ili, doğuda Çelyabinsk ili ve güneyde Orenburg ilidir

Çuvaş Cumhuriyeti ve Çuvaşların tarihi, bölgedeki diğer iki cumhuriyet ve halkın
tarihi ile iç içe olsa da Çuvaşlar, Tatar ve Başkurtlardan farklı olarak Hıristiyan
dinine mensupturlar.

1774’te Rusya ile Osmanlı Devleti arasında imzalanan Küçük Kaynarca Anlaşması ile bağımsız hâle getirilen Kırım, 1783’te Rusya’ya dâhil edilmiştir.

Gagavuzların kökeni, çok tartışılan bir konudur; onlarn Oğuzlardan geldiklerini savunanlar olduğu gibi, kökenlerini Tuna Bulgarlarına bağlayanlar da vardır. Yine araştırmacıların bir kısmına göre Gagavuzlar; Oğuz, Peçenek, Kıpçak ve Anadolu Selçuklu Türklerinin karışımından meydana gelmişlerdir.

1992 yılında kabul edilen yeni anayasaya göre, Tataristan’da başkanlık sistemi kabul edilmiş ve Mintimir Şeymiev ilk devlet başkanı seçilmiştir.

Rusya Federasyonu, 83 idari bölgeye ayrılmıştır. Cevap A'dır.

Tatarların mitolojik eserlerinden esinlenerek tasarlanan devlet armasında İdil Bulgarlarının eşyalarında da sıkça rastlanan özgürlük düşkünü hayvan olan kanatlı pars tasvir edilmiştir. Bayrak renklerinde olan armadaki pars, cumhuriyet ve bütün halkının koruyuculuğunu simgelemektedir.