ÇAĞDAŞ TÜRK DÜNYASI - Deneme Sınavı - 3

Töles: Göktürk Devleti zamanında Baykal Gölü’nün doğusu ile Karadeniz’in kuzeyine kadarki coğrafyada Göktürk Devleti’ne tâbi olarak yaşayan Türk boyları konfederasyonunun adıdır.

XIV. yüzyılın sonlarında Rus Devleti’nin sınırlarında kimseye bağlı olmadan yaşayan Rus ve Ukraynalılara verilen addır. Kozak, “hür insan” anlamına gelmektedir.

Türksoy: 1993 yılında Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkiye ve Türkmenistan’ın kültür bakanlarının ortak kararıyla kurulmuştur. Kuruluşun amacı, Türk dili konuşan halklar ve ülkeler arasında dostane ilişkiler kurarak, ortak Türk kültürünü, dilini, tarihini, sanatını, gelenek ve göreneklerini araştırarak ortaya çıkarmak, geliştirmek, korumak, gelecek kuşaklara aktarmak ve kalıcı kılmaktır.

Dunganlar: Çinli Müslümanlara verilen addır. Sayıları 10 milyon kadar olan Dunganların, bir başka adı da Hui’lerdir. Dunganlar, 1862-69 yıllarında Çin yönetimine karşı isyan etmiş, başarısız olunca da bir kısmı Uygurlarla birlikte Orta Asya’ya göç etmiştir. Günümüzde Kazakistan ile Kırgızistan’da yaklaşık 100.000 Dungan yaşamaktadır. Çin’deki Dunganların bir kısmı ise Uygur Özerk Bölgesi’nde yaşamaktadır. Çin yönetimi, Dungan terimini, sadece Orta Asya’dakiler için kullanmakta, Çin’dekilere ise Hui demektedir.

Uygur Özerk Bölgesi, yüzölçümü açısından Çin Halk Cumhuriyeti’nin en büyük idari bölgesidir. Bölge, sekiz dış ülke ile sınıra sahiptir: Moğolistan, Rusya Federasyonu, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Afganistan, Hindistan ve Pakistan

Rabia Kadir: 1948’de Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nin Altay şehrinde doğmuştur. 11 çocuk annesi olan Rabia Kadir, 1981’de ticaretle uğraşmaya başlamış ve özellikle Sovyetler Birliği’nin parçalanmasıyla Orta Asya cumhuriyetleri ile ticaret yapmaya başladıktan sonra Çin’in zengin işadamlarından biri hâline gelmiştir. 1987’de siyasete atılan Kadir, Çin’in Uygurlara karşı izlediği politikayı eleştirdiğinden dolayı Ağustos 1999’da tutuklanmıştır. Hapisten çıkartıldığı 2004’ten beri ABD’de yaşamakta ve Uygurların haklarını savunmaya yönelik faaliyetlerini buradan yürütmektedir.

Uygurlar Doğu Türkistan bölgesindedir. Diğer seçenekler Kuzey Kafkasya'da bulunmaktadır. Cevap E seçeneğidir.

Sibirya’nın kuzey-doğusunda bulunan Saha Cumhuriyeti (Yakutistan), yüzölçümü olarak Rusya Federasyonu’nun en büyük idari bölgesi (3.083.523 km2) ve bütün Türk cumhuriyetlerinin de en büyüğüdür.

Rusya Federasyonu içerisindeki özerk Türk cumhuriyetlerden dördü Sibirya coğrafyasında yer almaktadır. Bunlar, Altay Cumhuriyeti, Hakasya Cumhuriyeti, Saha (Yakutistan) Cumhuriyeti ve Tuva Cumhuriyeti’dir.

Yakutistan’ın resmî dilleri Rusça ve Yakutçadır. Kiril alfabesini kullanan Yakutların dili daha çok kırsalda, Rusça ise şehir ve sanayi bölgelerinde daha yaygındır.

Tataristan bu bölge içerisinde yer almaz.

Kozak, XIV. yüzyılın sonlarında Rus Devleti’nin sınırlarında kimseye bağlı olmadan yaşayan Rus ve Ukraynalılara verilen addır. Kozak, “hür insan” anlamına gelmektedir

Burhancılık XX. yüzyılın başlarında Altay halkları arasında Rus egemenliğine karşı ortaya çıkan dinî bir harekettir.

Yakutistan yeraltı kaynakları açısından Rusya Federasyonu’nun en zengin bölgelerinden biri olan ve “yer altı zenginlikleri hazinesi” olarak adlandırılmaktadır.

Töles Göktürk Devleti zamanında Baykal Gölü’nün doğusu ile Karadeniz’in kuzeyine kadarki coğrafyada Göktürk Devleti’ne tâbi olarak yaşayan Türk boyları konfederasyonunun adıdır.

Hakasya’nın başkenti 170 bin nüfusa sahip Abakan şehridir.

Dunganlar: Çinli Müslümanlara verilen addır. Sayıları 10 milyon kadar olan Dunganların, bir başka adı da Hui’lerdir.

Sibirya’nın yerli Evenkler halkı olup, eski isimleri Tungus idi. Sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.

Dünyada Yakutlar olarak tanınsalar da, bu Türk topluluğu kendisini Saha olarak adlandırmaktadır. Yakutistan’ın başkenti, 286.465 nüfuslu Yakutsk şehridir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Altay Cumhuriyeti güneyde Çin ve Moğolistan ile sınırdaştır. Dolayısı ile verilen seçenekteki Kırgızistan doğru değildir. Sorunun doğru cevabı C seçeneğidir.