ÇAĞDAŞ TÜRK DÜNYASI - Deneme Sınavı - 21

Roza Otunbayeva

Altın

Hepsi

Hepsi

ABD'nin Manas askerî üssünün kullanımı

Manas Destanı

Rus istilasından sonra oluşturulan Türkistan vilayetinin yönetim merkezi olan Taşkent, bugün de Özbekistan’a başkentlik yapmaktadır. Taşkent, Sovyet döneminde de Orta Asya ülkeleri için siyasi ve kültürel bir merkez olma görevini sürdürmüştür.

Sovyetlerin ilginç bir politikası olarak, Orta Asya’daki şehirler modernleştirilirken şehrin küçük bir kısmı olduğu gibi bırakılırdı. Eski şehir olarak anılan dar sokaklı ve hiçbir hizmet götürülmeyen bu kesim ile modern kısım arasındaki zıtlık gösterilerek Sovyetlerin ne kadar büyük bir ilerleme sağladığının propagandası yapılırdı.

Karakalpakistan 1932 yılında özerk cumhuriyet statüsü kazanmıştır.

Feyzullah Hocayev ulus inşa etme siyaseti güden ve Ceditçi gelenekten gelen milliyetçi eğilimli Özbek lideridir.

1938’de, Osman Yusupov’un başa getirilmesiyle Özbekistan SSC’nde yeni bir dönem başladı. Yusupov ve ondan sonra gelen Niyazov, Kemalov ve Muhiddinov gibi liderler Stalinci kuşak olarak adlandırılırlar. Bu dönemde Sovyet yönetimi ülkede Ruslaştırma politikası izledi. Çok sayıdaki Rus, Ukraynalı, Polonyalı ve Yahudi unsur (yöneticiler ve aydınlar) bölgeye getirildi ve üst düzey görevlerde istihdam edildi. Alt kesimlerde (köylerde ve şehirlerin köhne kısımlarında) Özbek ve diğer Müslüman kökenliler yer almaktaydı. Üniversitelerde bile benzer bir durum söz konusuydu. Fen bölümleri ve filoloji dallarında daha ziyade Ruslar ve Ruslaşmış ailelerin çocukları okurken, edebiyat ve tarih bölümlerinde köylerden gelen, yerel ailelerin çocukları okumaktaydı.

Stalinci kuşak siyasetçilerin himayesinde yetişen, fakat devlet kademelerinde Özbekleştirme siyaseti güden Özbek lider Şeref Raşidov’dur.

“Yeni Sovyet insanı” anlamını taşıyan terim Homo sovieticus’tur.

Orta Asya tarihi araştırmalarının temellerini atan Alman asıllı Rus bilim adamı V. V. Barthold’dur.

Buhara Cellatları adlı eser Sadriddin Aynî tarafından kaleme alınmıştır.

Ahmet Baytursunov Kazak yazardır ve Bolşevik hâkimiyetini kabul etmek zorunda kalmıştır.1937-38 yıllarında önde gelen Özbek yazarları ortadan kaldırıldı. Çolpan, Fıtrat, Gazi Yunus, Atacan Haşimov, Abdullah Kadirî ve Elbek gibi tanınmış yazar ve şairler ortadan kayboldu.

Rus istilasından sonra oluşturulan Türkistan vilayetinin yönetim merkezi olan Taşkent, bugün de Özbekistan’a başkentlik yapmaktadır.

Sovyet hükümetinin Karakalpakistan’ı Özbek SSC’ye katmasındaki hedef Kazakistan’ın gücünü kaybetmesini sağlamaktır.

Karakalpakistan 1932 yılında özerk cumhuriyet statüsü kazanmıştır.