ÇAĞDAŞ SOSYOLOJİ KURAMLARI

İfade de yer alan dünyayı rasyonel, deneysel ve objektif bağlamda açıklamayı vaat eder sözü modern dönemin özelliklerini yansıtır. Bu dönem pozitivist anlayış üzerine temellendiği için kesinlik, nesnelik, matıksal, deneysel gibi kavramlar bu dönemin karakteristik özellikleridir. Ancak Öznellik yorumlama, esneklik getirdiği için pozitivist anlayışla tamamen zıttır.

Yapısalcılık ile post-yapısalcılık arasındaki en temel farklılıklarından biri, tarihe bakış açılarıdır. Postyapısalcılar, tarihe göreli yaklaşırlar ve evrimsel bir çizgi üzerinde geliştiği tezini ret ederek raslantısal olgulara dayalı olduğunu iddia ederler. Tarih farklı seçenekler sunar.

A, B,D ve E seçenekleri post-yapısalcılığın temel önermeleri arasındadır. Ancak C seçeneğindeki ifade post-yapısalcılıkla tamamen zıttır. Post- yapısalcılara göre Bir metin yazarının amacı, okuyucu için ikincildir. Post-yapısalcılar bir metnin tek bir amacının, anlamının ve tekil bir var oluşa sahip olduğu fikrini reddederler. Her birey; herhangi bir metinle ilgili olarak yeni ve bireysel amaç, anlam ve var oluş yaratabilir. Anlam, yani gösterilen, birey tarafından; yani gösteren tarafından inşa edilir.

Foucault, Hapishanenin Doğuşu (2010b) ve Kliniğin Doğuşu (1973) adlı çalışmalarında güç teknolojileri terimi ile ifade ettiği farklı iktidar biçimlerinin oluşumunu ve nasıl kullanıldığını tarihsel bir bakış açısıyla irdeler. Bu iktidar biçimleri mutlak iktidar, disipline edici iktidar ve biyo-iktidardır.

Foucault’un temel görüşlerini yansıtan önemli bazı teknik terimler şunlardır; benlik, soykütük, arşiv, söylem, arkeoloji. Bunlar içerisinde Benlik ve söylemi iktidar kavramıyla ilişkilendirir.

Derrida’ya göre yapı sökümün en temel iddiası metinsel analizlerde kesinliğin/mutlak anlamların imkânsız oluşudur. Ayrıca Derrida’ya göre anlam, bağlam içinde hem gösterilenin gördüğü fonksiyona hem de bilişsel şemamızdaki onun imajlarına gönderme yaptığından sürekli olarak hem ‘farklılaşır’ ve böylelikle hiçbir zaman tam ve kesin nihai anlama varılamayacağından bahseder.

Derrida için “dil”in bir yapı ya da bir sistem olarak bir merkezi yoktur, sistemin unsurlarını bir yerde bir arada tutan bir merkez olmadığından mutlak veya kesin bir gerçek veya anlam da yoktur. Dil daima değişir ve hareket eder; çünkü bir merkez tarafından sabitlenmemiştir. Dolayısıyla anlam; daima belirsiz, çoklu ve geçicidir