Aof Panel

Soru 1

I. Herhangi bir göstergeyi okuduğumuzda o kavramın, terimin anlamının net olmaması

II. Yetersiz olduğu için üstü çizilen sözcüğün yerine geçebilecek başka sözcükleri var olması

III. “Üstünü çizme”nin, göstergenin (yani metin içindeki sözcüğün) kendinden eminliğini sarsması

Derrida'nın düşüncesinde önemli bir yeri olan "silme" tekniğiyle ilgili yukarıdakilerden hangileri doğrudur?

Soru 2

Yapısökümünün temel varsayımlarıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

Soru 3

Eklektizmin tanımı aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 4

Aşağıdakilerden hangisi post-yapısalcılık için söylenebilir? I. İnsan kültürünün yapılar aracılığı ile anlaşılabileceğini savunan ve bu görüşlerini özellikle dil üzerinde modelleyen yapısalcılıktan büyük oranda etkilenen ama ondan farklılaşan bir düşünce akımıdır. II. 1960'larda Fransa'da ortaya çıkan ve hızla diğer ülkelere yayılan geniş tabanlı disiplinlerarası bir harekettir. III. Yapısalcığın yeniden yorumlanışıdır. IV. Tarihin evrimsel bir çizgi üzerinde geliştiği tezinden hareketle toplumu anlamlı yapılar ve sistemler üzerinden analiz eder.

Soru 5

Herhangi bir metnin içindeki ikili karşıtlıkların (açıkkapalı, iyi-kötü, devamlı-devamsız vb. metnin bütünlüğü açısından tutarsız kullanımlarını ele alarak yazarın kurduğu kavramsal ayrımların başarısızlığını açıklamak için geliştirilmiş metin okuma yöntemi nedir?

Soru 6

Aşağıdakilerden hangileri post-yapısalcılığın temel önermeleridir?

I. Tarih ve kültürün yapıları koşullandırdığından “yapıların”, yanlış yorumlara ve önyargılara maruz kaldığını ileri sürer.

II. Bilginin nasıl üretildiğini temel araştırma sorunsalı olarak kabul eder.

III. Kültürel kavramların zaman içinde nasıl değiştiğine odaklanarak aynı kavramlardan şimdi ne anlaşıldığını bulmaya çalışır.

IV. Hiyerarşi içinde “baskın olanın temel niteliği” kavramını reddederler.

Soru 7

Aşağıdakilerden hangisi ya da hangileri Foucault'un özneye ilişkin görüşlerini yansıtır? I. Yapısalcılığa eleştirel yaklaşmakla birlikte bu noktada yapısalcılarla hemfikir olarak öznenin doğası gereği özgür olmadığını, aksine her taraftan toplumsal belirlenimlerle kuşatıldığını kabul eder. II. “Özne” fikri, özneleri bir iktidar alanı ve belirli pratikler seti içinde konumlandıran toplumsal söylemler (dil, düşünce ve sembolik sistemler) aracılığı ile üretilen toplumsal bir kurgudur. III. Birey, anlamın yaratıcı kaynağı değildir; anlam, bireylerin toplumsal pratiklerini tanımlayan ve mümkün kılan söylemlerin unsurları arasındaki iç ilişkilerin bir ürünüdür. IV. Özneyi merkeze oturtan teorilere (fenomenoloji, sembolik etkileşimciler gibi) karşı bir tavır almasıdır.

Soru 8

Foucault'nun ampirik verilere dayanılarak yapılan düzenlerin, yapıların analizi olarak tanımladığı, mücadelelerin tarihsel bilgisini oluşturmamızı sağlayacak ve bilimsel bilgi ile yerel hatıraların birliği olarak kullanmayı önerdiği metodoloji aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 9

Temel hedefi doğrudan insan bedeni olan, doğum ölüm oranları, doğurganlık, hastalık, yaşam süresi, diyet ve beslenme alışkanlıkları üzerinden bir tür nüfus planlamasına odaklanan iktidar biçimi Foucault'a göre aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 10

Foucault Deliliğin Tarihi adlı kitabında; 17. yy. Avrupa’sında mantığını yitirmiş, laf anlamayan insanların kilit altında tutulduğu kurumların ortaya çıktığı bir hareketin başladığına işaret eder. Bu hareket sadece delilere yönelik değildir; işsizleri, bekar anneleri, başarısız intihar girişiminde bulunanları, hayat kadınlarını, zamparaları, geleneklere aykırı davrananları kısaca sosyal olarak üretime katılmayan veya zararlı olan herkesi içermiştir.

Foucault bu hareketi aşağıdakilerden hangisi ile kavramsallaştırmıştır?

Soru 11

Derida'nın temel düşünce kavramları için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

I. Yapı söküm yöntemiyle klasik Avrupa düşünce yapısını (construction) söküp (deconstruction) ondaki malzemeyle yeni, daha kullanışlı bir yapı kurmak (reconstruction) üzere tarihsel anlam evrelerine geri dönüşler yapmaktır.

II. Derrida’ya göre sistemler, daima yapısalcıların analiz ettiği temel birimlerden oluşur-zıt çiftler- ve bu sistemlerde zıt çiftlerin bir tarafı daima diğerinden daha önemlidir, biri pozitif diğeri ise negatif olarak değerlendirilir.

III. Derrida’ya göre bütün Batı felsefesinin en temelinde, başka bir deyişle var olan kavram karşıtlıklarının en kökeninde, söz (logos) ile yazı ayrımının yer aldığı; bundan dolayı sözün ya da konuşmanın dolaysız, içtenlikli, hep bu anda olduğunun düşünülmesi nedeniyle gerçek ile doğruluğun tek kaynağı, olası tek taşıyıcısı olarak görüldüğünü söylemektedir.

IV. Derrida için “dil”in bir yapı ya da bir sistem olarak bir merkezi yoktur, sistemin unsurlarını bir yerde bir arada tutan bir merkez olmadığından mutlak veya kesin bir gerçek veya anlam da yoktur. Dil daima değişir ve hareket eder; çünkü bir merkez tarafından sabitlenmemiştir. Dolayısıyla anlam; daima belirsiz, çoklu ve geçicidir.

Soru 12

“Anlam”, bağlam içinde hem gösterilenin gördüğü fonksiyona hem de bilişsel şemamızdaki onun imajlarına gönderme yaptığından sürekli olarak hem “farklılaşır” ve böylelikle hem de hiçbir zaman tam ve kesin olan nihai anlama varılamayacağından sürekli kesin “anlama”ya kadar bir ertelenme durumu vardır.

Derida bu durumu aşağıdakilerden hangi kavram ile açıklar?

Soru 13

Aşağıdaki düşünürlerden hangisi Postmodernizmi ‘kitle kültürü’ ve ‘kitle tüketimi’ kavramlarıyla ilişkilendirmektedir?

Soru 14

Postmodernizme ilişkin aşağıdaki temel eğilimlerden hangisi tek bir perspektiften ziyade farklı perspektifler açısından bakmayı öngürür?

Soru 15

Post-yapısalcılık aşağıdaki düşünce akımlarından hangisiyle ortak özellik taşımasına rağmen karşıt bir görüş olarak ortaya çıkmıştır?

Soru 16

Aydınlanma ile başlayan modernite; dünyayı rasyonel, deneysel ve objektif bağlamda açıklamayı vaat eder.

Aşağıdaki kavramlardan hangisi yukarıdaki düşünceyi desteklemez?

Soru 17

‘Tarihe göreli yaklaşma’, ‘Tarihin evrimsel bir çizgi üzerinde geliştiğini reddetme’ ve ‘Tarihin rastlantısal olgulara dayalı olduğunu iddia etme’ bu bakış açıları aşağıdaki düşünce akımlarının hangi ikisi arasındaki temel farktır?

Soru 18

Aşağıdaki ifadelerden hangisi post-yapısalcılık anlayışıyla uyuşmaz?

Soru 19

Yukarıdaki iktidar biçimlerinden hangisi/hangileri Foucault, ‘Hapishanenin Doğuşu’ve ‘Kliniğin Doğuşu ‘adlı çalışmalarında yer alır?

Soru 20

Foucault’a ait aşağıdaki kavramlardan hangi ikisi ‘iktidar’ kavramıyla ilişkilidir?

ÇAĞDAŞ SOSYOLOJİ KURAMLARI - Deneme Sınavı - 12