Aof Panel

Soru 1

Önceki toplumlarla karşılaştırıldığında sanayi sonrası toplumun en önemli ve ilk özelliklerinden biri aşağıdaki şıklardan hangisinde verilmiştir?

Soru 2

Sanayi sonrası toplum bu açıdan da “ekonomik faaliyetlerinde ‘global düşün, yerel hareket et’ felsefesinin egemen olduğu, endüstri toplumunun merkeziyetçi eğilimlerinin zayıfladığı ve bireyselliğin güçlendiği bir toplum olacaktır” açıklamasında bahsedilen "bu açıdan" ifadesi aşağıdaki şıklardan hangisi ile ilişkilidir?

Soru 3

Post-endüstriyel topluma ilişkin aşağıda verilen ifadelerden hangisi doğrudur?

Soru 4

I-Üretim ve tüketimin temel değerleri farklıdır. Üretim çalışma etiğine ve tatminin ertelenmesi ilkesine dayanırken tüketim hedonizme (hazcılığa) ve kişisel tatmine dayanır.

II- Kapitalist pazarın en olumsuz etkileri iyileştirilmiş ve refah devleti ortaya çıkmıştır.

III- Kapitalizmin ahlaki temelleri belirsiz ve kaygandır ve böyle olmaya da devam edecektir.

Bell, Kapitalizmin Kültürel Çelişkileri adlı eserinde Batı uluslarının toplumsal yapılarının ve kültürel formasyonlarının evrimini ele almış ve üretim ve tüketim alanları arasında bir ayrışma olduğunu ileri sürmüştür. Bu görüşleri çerçevesinde yukarıdaki maddelerden hangileri doğrudur?

Soru 5

Tabloda endüstriyel ve post endüstriyel toplumun karşılaştırılmasında boş bırakılan yerleri doğru sıralama ile doldurunuz.

Endüstriyel

Post Endüstriyel

Temel Kaynak

Makineler

X1

Temel Kurum

Şirketler

X2

Temel Karar Vericiler

Tüccarlar

X3

Gücün Temeli

Mülkiyet

X4

Politikanın Rolü

Laissez-faire

(Bırakınız Yapsınlar, Bırakınız Geçsinler)

Devlet/ Anonim Ortaklık

Soru 6

Bell’e göre post-endüstriyel toplum ………..…………. ekonomisine dayalı, profesyonel ve teknik mesleklerin hakim olduğu, önemli kararlarda etkili olacak bir ……………………… sınıfının merkezi olduğu, kültürün ve ideolojinin teorik bilgiye ve teknolojiye dayalı olduğu bir toplumdur. Yukarıdaki metinde boş bırakılan yerlere sırasıyla hangisi gelmelidir?

Soru 7

I- ‘Post-endüstriyel toplum’ kavramı, merkezde tabakalaşmanın yer aldığı, yeni teknolojinin, ekonomik büyümenin bu teorik bilgi ekseni etrafında örgütlendiği bir yapıdır. II- ‘Post-endüstriyel toplum’ kavramının toplumsal yapıdaki değişimi yönlendirme çabasından doğduğunu, yani postendüstriyalizmin asıl etkisinin toplumsal yapı üzerinde olduğunu, esas etki alanının politik ve kültürel alan olduğunu belirtmektedir. III- ‘Post-endüstriyel toplum’ kavramı, merkezde teorik bilginin yer aldığı, yeni teknolojinin, ekonomik büyümenin ve toplumsal tabakalaşmanın bu teorik bilgi ekseni etrafında örgütlendiği bir yapıdır. IV- ‘Post-endüstriyel toplum’ kavramının toplumsal yapıdaki değişimi tanımlama çabasından doğduğunu, yani postendüstriyalizmin asıl etkisinin toplumsal yapı üzerinde olduğunu, politik ve kültürel alanı ancak dolaylı olarak etkilediğini belirtmektedir. Yukarıdaki ifadelerden hangileri Bell’in post endüstriyel toplum kavramıyla paralellik taşır?

Soru 8

Bell'in analizine göre hangisi endüstri sonrası dönemin unsurlarındandır?

Soru 9

Aşağıdakilerden hangisi Veysel Bozkurt’un sanayi sonrası topluma ilişkin belirgin özelliklerini Daniel Bell ve diğer sanayi sonrası toplum kuramcıları olan Alain Touraine ve Masuda’nın yaklaşımlarını da kapsayacak biçimde yaptığı değerlendirmelerden biri değildir?

Soru 10

"Tahmin olayların sonuçlarını, toplumsal önkestirim ise tarihsel eğilim olasılıklarının ana hatlarını ortaya koymaya çalışmaktır." ifadesi hangi sosyoloğa aittir?

Soru 11

Waters’a göre Daniel Bell, Weber’in bürokratik yönetici sınıfına dair ideal tipin boyutlarında kullandığı metodolojiye öykünerek, ideal tip benzeri bir kurgu ile sanayi sonrası toplumu 5 açıdan değerlendirmektedir. Aşağıdakilerden hangisi bunlardan biri değildir?

Çözüm Açıklaması

Waters’a göre Daniel Bell, Weber’in bürokratik yönetici sınıfına dair ideal tipin boyutlarında kullandığı metodolojiye öykünerek, ideal tip benzeri bir kurgu ile sanayi sonrası toplumu 5 açıdan değerlendirmektedir:

• Hizmet ekonomisinin oluşumu: Teknolojinin gelişmesi ile birlikte toplumun ekonomik ve teknolojik yapısı da değişmektedir. Daha etkin, verimli ve kazançlı teknikler ve üretim sistemleri, daha az etkin ve kârlı olanların yerini almaktadır. Sanayi sonrası toplumun ilk ve en önemli özelliği işgücünün çoğunluğunun artık tarım ya da imalat sanayi ile ilgisinin azalmasıdır; ancak ticaret, finans, ulaşım, sağlık, dinlence, araştırma, eğitim ve yönetim gibi hizmetlerde yer almaktadır (Bell’den akt. Waters, 1996, s. 110).

• Profesyonel ve teknik sınıfın üstünlüğü: Bell, sanayi sonrası toplumda üniversite/ yüksek öğrenim gerektiren profesyonel ve teknik mesleklerin toplumda çoğunluğu oluşturmasa da egemen olacağını ifade etmektedir. Bu çerçevede bilimadamları ve mühendisler birlikte “bilgi sınıfı”nı oluşturacaklar ve varlıklı burjuvazi ile yer değiştireceklerdir (Bell’den akt. Waters, 1996, s. 110). Bell “bilgi sınıfı”nın temelde mülkiyete değil, bilgiye dayalı bir profesyonel sınıf olduğunu ancak bilgi sınıfının endüstriyel bir sınıf olmaktan çok bir statü grubuna daha yakın bir oluşum olduğunu belirtse de sanayi sonrası toplumun en önemli sınıfı olarak addettiği bilgi sınıfını “sınıf” olarak betimlemekte ısrar eder (Waters, 1996, s. 64).

• Teorik bilginin önceliği: Sanayi sonrası toplumun tanımlayıcı ekseni teorik bilginin üstünlüğüdür. Toplumun bilginin çevresinde örgütlenişi, toplumsal kontrol, yenilikler (inovasyon) ve yeni toplumsal ilişkilerin siyasal yönetimi için temel oluşturmaya başlamıştır. Bell, sanayi sonrası toplumda bilginin geleneksel veya uygulamalı değil, teorik karakterde olduğunu vurgulamaktadır. Bu durum aynı zamanda bilginin çok farklı durumlar için uygulanabilir soyut sembolik sistemler şeklinde kodlanmasını kapsamaktadır (Bell’den akt. Waters, 1996, s. 110).

• Teknolojinin planlanması: Teorik bilginin gelişmesi teknolojik önkestirimde bulunmayı olanaklı hale getirmektedir. Bu durum, ileriye doğru değerlendirmelerin, riskleri, maliyetleri ve avantajları içerecek şekilde değişimin planlanmasıdır (Bell’den akt. Waters, 1996, s. 110).

• Yeni entelektüel teknolojinin yükselişi: Teknolojinin fiziksel, araçlarla ya da makinelerle işi olan, alışılagelmiş anlamlarının karşısında, “insanlararası oyun”u model alabilen, kişinin sezgiden bağımsız bir şekilde karar alabilmesine olanak tanıyan, soyut sembollerin sistemi olarak “entelektüel teknoloji” düşüncesini ileri sürmektedir. Bu anlamda bilgisayar fiziksel bir teknolojik araç olarak düşünülebilir ancak yazılım, bir entelektüel teknoloji ürünü olarak istatistiksel ve mantıksal olarak bilgisayara veri olarak girilen formüllerdir (Bell’den akt. Waters, 1996, s. 111). Sanayi sonrası toplumun bilginin yoğun olarak kullanıldığı bir toplumsal formasyon olarak organize edilmiştir. Bilgisayar “entelektüel teknoloji”nin aletidir.

Soru 12

Yakınlaşma teorisinin önde gelen ismi kimdir?

Soru 13

Bell’in postendüstriyel toplumun gelişi ile ilgili çalışmasının bir anlamda modern grand teorilerden postmodern grand teorilere geçişi temsil ettiğini savunana sosyolog kimdir?

Soru 14

I. Bilim ve akıl yürütmeye dayalı değerlerin rolünün toplumun temel kurumsal gereksinimleri olarak öne çıkması, sanayi sonrası toplumun temel özelliklerindendir. II. Kararların daha teknik bir nitelik kazanması, böylece de bilimcilerin ve ekonomistlerin (yani profesyonel mesleklerin) politik sürecin içine daha doğrudan girmeleri, sanayi sonrası toplumun temel özelliklerindendir. III. Sanayi sonrası toplumda kol emeğini kullanan mavi yakalı işçilerin istihdamı azalmış, teknik ve profesyonel sınıf büyümüş, mülkiyetten çok bilgi ve uzmanlığa dayanan bir güce sahip olan “bilgi sınıfı” önem kazanmıştır. IV. Sanayi sonrası toplumda ulus devlet zayıflamış, merkeziyetçi eğilimler azalmış ve bireysellik güçlenmiştir. Yukarıda verilen bilgilerden hangileri doğrudur?

Soru 15

"On dokuzuncu yüzyılın büyük ideolojileri olan liberalizm ve sosyalizm güçlerini yitirmiştir, artık endüstri toplumunun bireylerini harekete geçirebilecek ideolojiler değildirler. Bu durum “ideolojinin sonu”dur." görüşünü ortaya atan sosyolog kimdir?

Soru 16

Sanayi sonrası toplum veya postendüstriyel toplum kavramını ilk olarak hangi sosyolog/sosyologlar kullanmıştır?

Soru 17

Hizmet sektörünün imalat sektöründen ön plana geçtiği, bilim ve teknolojinin merkezi bir öneme sahip olduğu, yeni bir yönetici elitin ortaya çıktığı toplum nasıl adlandırılmaktadır?

Soru 18

Aşağıdaki ifadelerden hangisi sanayi toplumunun özelliklerinden değildir?

Soru 19

Waters’a göre Daniel Bell, Weber’in bürokratik yönetici sınıfına dair ideal tipin boyutlarında kullandığı metodolojiye öykünerek, ideal tip benzeri bir kurgu ile sanayi sonrası toplumu 5 açıdan değerlendirmektedir. Bu sınıflandırmaya göre aşağıdaki şıklardaki ifadelerden hangisi yanlış yazılmıştır?

Soru 20

Sanayi sonrası toplum teorisine yönelik eleştiriler bağlamında en dikkat çeken eleştiri noktası aşağıdaki ifadelerden hangisidir?

ÇAĞDAŞ SOSYOLOJİ KURAMLARI - Deneme Sınavı - 17