ÇAĞDAŞ LOJİSTİK UYGULAMALARI

Tüketici-Firma Arası E-Ticaret (C2B)'dir.

Firma-Tüketici Arası E-Ticaret (B2C):Türlü internet uygulamalarının kullanımı ile firmanın mal ve hizmetlerini direkt olarak nihai müşteriye sunmasına olanak tanıyan elektronik ticaret şeklidir.

E-Ticaret için genel mutabakata varılan faaliyetler;
Ticaret öncesi firmaların elektronik ortamda bilgilenmesi ve araştırma yürütmesi
Firmaların elektronik ortamda buluşması
Ödeme sürecinin yerine getirilmesi
Taahhüdün yerine getirilmesi, mal veya hizmetin müşteriye teslimi
Satış sonrası bakım, destek, vb. hizmetlerin temin edilmesi

Doğrudan yapılan E-Ticarette ise daha çok hizmet üretimi söz konusu olmaktadır.

Elektronik Ticarette Alıcı ve satıcının karşılaşması için fiziksel bir alana ihtiyaç duyulmaz internet üzerinden süreç gerçekleşir.

Klasik anlayışta tedarikçi işletmeyi beslerken alımlar büyük miktarlarda, palet ya da koliler halinde yapılmaktadır.

GPRS (Genel Paket Radyo Hizmetleri) GSM şebekesi üzerinden paket veri iletimi sağlayan bir teknolojidir.

Bu avantajlar;İşletme maliyetlerinde azalma,Azalan evrak işlemleri,kırtasiye maliyetlerinde azalma,satın alma sürelerinde kısalma,stok ve depolama maliyetlerinde azalma olarak sıralanabilir.

Araçların güvenliği,Maliyetlerin düşmesi Coğrafi Bilgi Sistemlerinin sağladığı avantajlardandır.

Bu modeller;
1.Stoklamanın ana firmaya ait olması
2.Stoklamanın ana firmaya ait ancak ayrılmış olması
3.Stoklamanın dış kaynağa devredilmesi
4.Noktasal sevkiyatlar şeklinde dörde ayrılır.

Mal ve hizmetin alınıp satılması olarak kavramlaştırılan faaliyete ticaret adı verilmektedir. Bu faaliyetin elektronik ortamda yürütülmesine ise E-Ticaret adı verilmektedir. Bir başka değişle E-Ticaret ürünlerin üretilmesi, tanıtımının, satışının, ödemesinin ve dağıtımının elektronik ortamda yapılmasıdır.

Sıklıkla karşılaşılması rağmen literatürde oldukça yeni sayılabilecek olan E-Ticaret için farklı ülke ve kurumlarda farklı tanımlar ortaya konmuşsa da üzerlerin de genel mutabakata varılan faaliyetler aşağıda verilmiştir.

• Ticaret öncesi firmaların elektronik ortamda bilgilenmesi ve araştırma yürütmesi: Bu konuda pek çok devlet ve özel kurum imkân sunmakta, mümkün olduğunca elektronik ortamda kendi işletmelerini tanıtmaya ve bilgi sağlamaya çalışmaktadırlar.

• Firmaların elektronik ortamda buluşması: firmaların elektronik ortamda buluşması için gerekli altyapı neredeyse tüm dünyada kullanılmakta olup gelişen ve ucuzlayan bilişim teknolojileri ile her işletmeye hatta her aday müşteriye bu imkânı sunabilmektedir. Ancak sınırların olmadığı bir yapı olan elektronik ortamda tarafların buluşabilmesi adına yine devlet ya da özel kuruluşlar tarafından limanlar oluşturulmakta ve sektörel anlamda birlikteliklerin sağlanabileceği elektronik alanlar yaratılmaktadır.

• Ödeme sürecinin yerine getirilmesi: her ticari faaliyette olduğu gibi bir ürünün satın alınması için gerekli ödeme işleminin yapılmasıdır. Bu işlem her türlü ticaret için standart bir gerekliliktir. • Taahhüdün yerine getirilmesi, mal veya hizmetin müşteriye teslimi: ödemesi yapılmış olan ürünün müşteriye teslimi ticareti yapan tarafların karşılıklı taahhütlerini yerine getirmeleridir. Alıcı ve satıcı taraflar takas işlemi gerçekleştirerek ticari faaliyeti tamamlamaktadırlar. Burada önemli olan ürünün fiziksel yapısının alıcı tarafından bilinememesi sebebiyle söz verilen ürünün alıcıya teslim edilmiş olmasıdır. Bu noktada arada çok ciddi güven ve samimiyet olması kaçınılmazdır.

• Satış sonrası bakım, destek, vb. hizmetlerin temin edilmesi: müşteri beklentilerinin ticari faaliyet tamamlansa da devam ettiği gerçeğinden hareketle özellikle arada kurulmaya çalışılan güven ortamının devamı için ticaret sonrası destek faaliyetlerinin de devam ettirilmesi, kazanılan müşterinin kaybedilmemesi için yapılması gerekli olan bir faaliyettir.

B2C, ürün ya da hizmetlerin internet üzerinden satın almanın rahat olması sebebiyle tüketiciler tarafından tercih edilmektedir. İşletmeler ise B2C E-Ticareti, yeni pazarlara ulaşmak, mallarının ve hizmetlerinin değerini arttırmak amacıyla kullanmaktadır.

İşletmeden işletmeye elektronik ticaret B2B

Firma-Tüketici Arası E-Ticaret B2C

Tüketici-Firma Arası E-Ticaret C2B

Tüketici-Tüketici Arası E-Ticaret C2C

Kurum içi E-Ticaret B2E

E-Lojistik; daha fazla bilgi ve hizmetin sunulduğu, geleneksel lojistiğin gelişmiş şeklidir. Daha açık bir anlatımla tüm lojistik faaliyetlerin planlanmasında ve uygulanmasında internet ve benzeri elektronik yapıların kullanılmasıdır.

Bu süreci tanımlamak gerekirse lojistik hizmetler şu aşamaları takip etmek zorundadır:

Malın alınması

Otomatik yük haline getirilmesi

Elleçleme işleminin gerçekleştirilmesi (otomatik olarak)

Yüklenebilecek hale getirilen ürün ya da malın gerekli yazılımların ve teknolojinin desteği ile hazırlanarak taşıma sırasında gerekli olan tüm evrak ve belgelerin yazılımlar vasıtası ile otomatik olarak hazırlanması gerekmektedir

Otomatik yükün toplam lojistik planlaması ile rotasının hazırlanması, risk faktörlerinin belirlenerek bu faktörlerin elimine edilmesinin sağlanması gerekmektedir.

Güzergâh üzerinde araçların teknolojik yazılımlar ile ortaya konan, uydu ve haberleşme sistemlerinin de kullanılarak tüm taraflar ile takip edilebilmesi önemlidir.

Liman, depo veya antrepoya indirilecek yükün, bilgisayarlı entegre liman, depo veya antrepo otomasyon sistemi ile otomatik boşaltılma işleminin gerçekleştirilmesinin sağlanması gerekmektedir. 

İhtiyaç durumunda İnternet tabanlı elektronik gümrük müşavirliği hizmetlerinin alınarak, yine devlet kurumlarına gerekli olan yazışma ve belgeleme faaliyetlerinin elektronik ortamda hatasız yapılması gereklidir.

Yükün limandan, depodan taşınarak yerine teslim edilmesi, satış sonrası gerekli ise servisin sağlanması, müşteri bağlılığının korunabilmesi adına teknik desteğin verilmesi, müşteri ilişkisini koparmayacak bağın kurulması gerekmektedir.

E-Ticaret elbette lojistik firmaları tarafından da kullanılmak zorunda kalınacak yepyeni bir bakış açısıdır. Ancak fiziksel üründen bahsedilen durumlarda E-Lojistik uygulamasına geçilmesi daha çok entelektüel anlamda sağlanabilecek bir durumdur. İşletmenin tüm lojistik faaliyetlerini elektronik ortama taşıması mümkün olmasa da E-Ticaret işletmelerine ayak uydurabilmek adına başarabilmesi gereken bazı unsurlar vardır. Bu unsurlar başarıldığı takdir de E-Lojistik tanımına uygun işletmelerin ortaya çıkması mümkün olacaktır.

Bu unsurlar:

1. Gerekli ürünlerin temini,

2. Ürünlerin koşullara uygun yerlere konumlandırılması,

3. Ürünlerin rekabet edilebilir fiyatla sunulması,

4. Ürünlerin ihtiyaçları olundukları sırada kullanılır halde bulundurulması,

5. Ürünlerin müşterilere doğru zamanda teslim edilmesi.

Klasik lojistikte kayıtların tutulması, kartların doldurulması, sevk irsaliyelerinin hazırlanarak planlamaların yapılabilmesi gibi standart kayıt sistemi kullanılırken, E-Lojistik entegre, web tabanlı uygulamaları kullanır. Tüm hizmetin online olarak takip edilmesi önemlidir. Bunun içinde ortak yazılımlar geliştirilmekte ve paydaşların gizliliklerini koruyarak ama aynı zamanda sürecin her adımından haberdar olarak iş yapmaya devam etmeleri sağlanır.

Lojistik hizmetlerde merkezi depolar kullanılırken E-Lojistik müşteriye yakın dağınık alanlara yayılmış depolar gerektirmektedir. E-Lojistikte siparişin müşteriye ulaşma hızı fiyatından daha önemlidir ve en kısa olmak zorundadır. Bu noktada yayılmış olan depoları detaylandırmak gerekirse, öncelikle depoların E-Ticaret işletmesine ait olmadıklarını belirtmekte fayda vardır. Bu anlamda E-Lojistikte kullanılan depolar daha çok tedarikçilerin depoları olmakta, tam zamanında satın alma anlayışı çerçevesinde bu depolardan E-Ticaret yapan işletmeyi atlayarak müşteriye ürünler gönderilmektedir. Burada dikkat çeken başka bir nokta da sevkiyatlarda kullanılan ambalajlama şekilleridir. Klasik anlayışta tedarikçi işletmeyi beslerken alımlar büyük miktarlarda, palet ya da koliler halinde yapılmakta idi, oysa günümüz de E-Ticaret faaliyeti toptancı olmaktan çok ötede perakendeci olarak çalışmakta bu yüzden satışlar sık ancak küçük miktarlarda olmaktadır. Bu yüzden E-Lojistik anlayışı içinde koliler, paletler önemini yitirmiş, yerlerini küçük paketlere ve tekli alımlara bırakmışlardır.

İnternet üzerinden satış ve dağıtım yapan E-Ticaret işletmeleri incelendiğinde farklı modellerin yürürlükte olduğu görülmektedir. Bu modeller aşağıda açıklanmıştır.

1. Stoklamanın ana firmaya ait olması: bu anlayış ile tüm yükümlülükler ve sorumluluklar ana firmaya ait olup, internet dışı oluşabilecek satışlar da, bayi satışları da aynı stok sistemi içerisinde kendisine yer bulur.

2. Stoklamanın ana firmaya ait ancak ayrılmış olması: Firmanın, internet üzerinden gelen siparişler için ayrı bir envanter ayırdığı sistemler bu gruba dahil edilir. Bu ayrılmış envanter işletmenin politikası bağlamında kalite farklılığı, sezon dışı, toptan satış vb. özellikler taşıyan ürünler olabilmektedir.

3. Stoklamanın dış kaynağa devredilmesi: internet üstünden yapılan satışlar için farklı bir lojistik firması ile anlaşılarak stok yönetimi bu firmaya devredilir. Bu sayede E-Ticaret grubu ürünler ve konu ile ilgili faaliyetler uzmanlar tarafından yönetilebilir.

4. Noktasal sevkiyatlar: sipariş alarak ürün satan işletmeler, siparişi alan noktalara ki bunlar ETicaret işletmeleridir, stok yapma, dağıtım ve teslimat sorumluluğunu yükler. Bu sayede doğabilecek problemli durumlarda sorumluluktan uzak kalabilir

GPS üç birimden oluşmaktadır:

1. Kontrol Bölümü: Uyduların ve sistemin tümüyle çalışmasını sağlamak ve izlemek için kurulan yer istasyonlarından oluşmaktadır. Sistem; İzleme İstasyonları, Ana Kontrol İstasyonu, Yer Antenlerinden oluşmaktadır.

2. Uzay Birimi: Aralık 1994 itibariyle, GPS Sistemi farklı 6 düzlemdeki yörüngelerde dönen 25 uydudan oluşmaktadır. Bilgiler bu uydulardan alınan bilgiler ışığında hazırlanmakta ve kullanılmaktadır.

3. Kullanıcı Birimi: Bu kısım, GPS sinyallerini konum belirlemesine dönüştürmek için gerekli aletlerden (alıcı+anten sistemi) oluşmaktadır.

CBS (coğrafi bilgi sistemleri); konuma dayalı gözlemlerle elde edilen bilgilerin toplanması, saklanması, işlenmesi ve kullanıcıya sunulması işlevlerini bütünlük içerisinde gerçekleştiren bir bilgi sistemidir.

CBS, taşımacılık, altyapı yönetimi, lojistik problemlerinin çözümü, yol durumunun takibi, araçların izlenmesi ve en kısa veya en hızlı hangi yoldan gidileceğinin belirlenmesinde oldukça kullanışlı bir araçtır.