ÇAĞDAŞ LOJİSTİK UYGULAMALARI

Bir firmanın ihtiyacı olan hangi malzemenin nereden, ne zaman yola çıkacağı, neredE depolanacağı lojistiğin alanı içine girmektedir. Benzer şekilde, müşteriye gönderilecek ürünler içiN dağıtım merkezine, üretim tesisine, hatta tedarikçiye hangi bilgilerin ne şekilde ve ne zaman iletilmesi gerektiği de lojistik süreçlerin kapsamındadır. Yukarıdaki tanıma göre lojistik, ürünü son kullanıcıya ulaşmasından sonraki süreçleri de kapsamaktadır. Satış sonrası atıkların ve ambalaj malzemelerinin toplanması, müşteri şikayeti olan veya iade edilen ürünlerin yönetilmesi de lojistik yönetiminin bir parçasıdır.

Tedarik Zinciri Yönetimi bir şirketin içindeki veya ilişkisi olan şirketler arasındaki talep ve arz yönetimini birleştiren, kaynak teminini, satın almayı, değişimi ve tüm lojistik yönetim işlemlerini içine alan, ayrıca zincir içindeki tedarikçi, aracı, 3. parti hizmet üretenler ve müşterilerin birlikte çalışmalarını düzenleyen yönetim işlemidir (CSCMP).

LOJİSTİĞİN GİRDİLERİ;

Doğal kaynaklar

İnsan Kaynakları

Finansal Kaynaklar

Bilgi Kaynakları

Küreselleşmenin bu aşamasında, ana faaliyet alanı tedarik zinciri içindeki hareket ve depolama olan lojistik yönetiminin önemi artmaya başlamıştır. Bu artışın sebepleri şu şekilde sıralanabilir:

Lojistik süreçlerin artık üretilen malları daha uzak pazarlara ulaştıracak şekilde planlanması gerekiyordu

Lojistik süreçlerle ilgili maliyetlerin rekabette dezavantaj yaratmayacak şekilde yönetilmesi gerekiyordu

İç pazarlarda rekabetçi avantajın korunabilmesi için lojistik süreçlerin artık daha verimli hale getirilmesi gerekiyordu

Lojistik tüm bu parçaları birbirine bağlayan birleştirici güç olarak ortaya çıkmaktadır. Bu yeni yapıda lojistik yönetiminin temel amaçları şu şekilde sıralanabilir:

Tedarik zinciri süreçleri arasındaki bağlantıyı sağlamak

Doğru malzemenin, doğru zamanda temin edilmesini sağlamak

Doğru malzemenin, doğru yerde bulunmasını sağlamak

Firmalara maliyet avantajı sağlamak

Firmalara rekabetçi avantaj sağlamak

Dünyada lojistik pazarının coğrafi dağılımına baktığımızda ise, 3 ana pazar ortaya çıkmaktadır. Bunlar, Amerika pazarı, Avrupa pazarı, ve Asya-Pasifik pazarıdır. Bu 3 ana pazarın da büyüklüğü birbirine yakındır. Ancak son yıllarda Asya-Pasifik pazarının büyümekte olduğu, Amerika ve Avrupa pazarlarının da oran olarak küçüldüğü görülmektedir.

Bir ülkenin LPI skoru, o ülkenin aşağıdaki 6 alandaki performanslarının, anket sonuçlarına göre yapılan ölçümlerinin ağırlıklı ortalaması olarak belirlenmektedir.

Gümrükleme işlemleri

Altyapı

Uluslararası Taşımacılık

Lojistik Hizmet Kalitesi

Takip Edilebilirlik

Zamanında Teslim

Lojistik süreçleri, tedarik zinciri içerisindeki malzeme, servis ve bilgi akışının iki yöne doğru hareketinin ve depolanması ile tanımlanır. Bu kapsamda, temel lojistik faaliyetler aşağıdaki şekilde sıralanabilir:

Taşımacılık

Depolama ve Stok Yönetimi

Elleçleme

Bilgi Akışı ve Kontrol

Sipariş yönetimi

Müşteri hizmetleri

Türkiye’nin lojistik alanında zayıf yönleri de şöyle sıralanabilir:

Fiyat odaklı rekabet. Bu rekabet, firmaları olumsuz etkilemekte, firmalar kalite-fiyat dengesini tutturmakta zorlanmaktadır.

Kayıtdışılık. Lojistik sektöründeki kayıtdışı firmalar haksız rekabet yaratmaktadır.

Altyapı. Özellikle demiryolu ve denizyolu altyapısı yeni yatırımlara ve modernizasyona ihtiyaç duymaktadır.

Depolama ve stok maliyetlerinin ana bileşenleri şunlardır:

Stok taşıma maliyetleri

Stok servis maliyetleri

Depolama alanı maliyetleri

Stok risk maliyetleri

Lojistik-bilgi akışı ilişkisine baktığımızda, lojistik faaliyetler için vazgeçilmez öneme sahip bilgilere şu örnekleri verebiliriz:

Satınalma emri bilgisi

Talep tahminleri bilgisi

Nakliye bilgisi

Yük detayları bilgisi

Fatura bilgisi

Müşteri bilgisi

Paketleme bilgisi

Taşıma bilgisi

İade ürün bilgisi

Lojistik – bilgi ilişkisi, sadece bilgi lojistik için gerekli olan bilgi akışlarından ibaret değildir. Bilgi teknolojileri, lojistiğin büyümesi ve gelişimine önemli katkıda bulunmaktadır.

Tedarik Zinciri Yönetimi, bir şirketin içindeki veya ilişkisi olan şirketler arasındaki talep ve arz yönetimini birleştiren, kaynak teminini, satın almayı, değişimi ve tüm lojistik yönetim işlemlerini içine alan, ayrıca zincir içindeki tedarikçi, aracı, 3. parti hizmet üretenler ve müşterilerin birlikte çalışmalarını düzenleyen yönetim işlemidir.

Bir firmanın ihtiyacı olan hangi malzemenin nereden, ne zaman yola çıkacağı, nerede depolanacağı lojistiğin alanı içine girmektedir. Benzer şekilde, müşteriye gönderilecek ürünler için dağıtım merkezine, üretim tesisine, hatta tedarikçiye hangi bilgilerin ne şekilde ve ne zaman iletilmesi gerektiği de lojistik süreçlerin kapsamındadır. Yukarıdaki tanıma göre lojistik, ürünü son kullanıcıya ulaşmasından sonraki süreçleri de kapsamaktadır. Satış sonrası atıkların ve ambalaj malzemelerinin toplanması, müşteri şikayeti olan veya iade edilen ürünlerin yönetilmesi de lojistik yönetiminin bir parçasıdır.

Lojistik süreçleri, tedarik zinciri içerisindeki malzeme, servis ve bilgi akışının iki yöne doğru hareketinin ve depolanması ile tanımlanır. Bu kapsamda, temel lojistik faaliyetler aşağıdaki şekilde sıralanabilir:

Lojistik yönetiminin temel amaçları şu şekilde sıralanabilir:

Lojistik pazarının büyüklüğün temel kaynağı üretim sektörüdür. Farklı kaynaklara göre, yapılan her 1

USD’lik üretimin %15 ile %25’i arasındaki bir kısmı lojistik faaliyetlere harcanmaktadır. Lojistikle ilgili harcamalarda en önemli paya taşımacılık faaliyetleri sahiptir. Lojistik maliyetlerinin yaklaşık %40 kadarını taşımacılık maliyetleri oluşturmaktadır.

Lojistik Performans İndeksi (LPI), Dünya Bankası tarafından, ülkelerin lojistik alanındaki performanslarını ölçmek için oluşturulmuştur. Bir ülkenin LPI skoru, o ülkenin aşağıdaki 6 alandaki performanslarının, anket sonuçlarına göre yapılan ölçümlerinin ağırlıklı ortalaması olarak belirlenmektedir.

Türkiye'nin lojistik alanında güçlü yönleri şöyle sıralanabilir:

Taşıma maliyetlerini belirleyen faktörleri iki kategoride sınıflandırabiliriz:

Ürüne bağlı faktörler, taşınan malzemenin fiziksel özelliklerine göre maliyetlerin oluşmasında belirleyici rol oynar. Bu faktörlerin belli başlıları:

Pazara bağlı faktörler de taşıma maliyetlerinde önemli bir paya sahiptir. Bu faktörlerin belli başlıları:

Depolama ve stok maliyetlerinin ana bileşenleri şunlardır:

Stok servis maliyetleri, doğrudan stoktaki malzemenin bedeli olmayıp, sigorta, vergi gibi, malzeme

stoka konduktan sonra oluşan masrafları içerir.

Lojistik enformasyon sistemlerinin, öngörülen faydaları sağlayabilmesi için, gelişen yeni teknolojilerin desteği önemlidir. Bu teknolojilerin örnekleri:

Elektronik veri transferi (EDI), firmalar arasında, bilgisayardan bilgisayara standardize edilmiş, işlenebilir veri aktarılmasını sağlayan bir yapıda veri aktarılmasını sağlayan sistemdir. EDI’nin amacı, firmalara arasındaki veri akış h ızını ve doğruluğunu arttırmak, aynı verinin farklı yerlerde, farklı sistemlere birden fazla girilmesi gereksinimini ortadan kaldırmaktır.