ÇAĞDAŞ FELSEFE I

Özelikle mantık, matematik ve fizik alanında gerçekleşen ilerlemelerin ışığında deneyciliği ve bilimi yeniden şekillendirmek üzere Viyana Çevresi olarak adlandırılan bir grup felsefeci ve bilim adamının düşünsel arayışları neticesinde şekil almış felsefî yaklaşım mantıkçı pozitivizmdir. Doğru cevap C'dir.

Mantıkçı pozitivizm temel nitelikleri kapsamında matematiğin önermeleri analitiktir. Felsefe, metafiziksel önermelerden arındırılmalıdır. Bir önermenin anlamı, onun doğrulanma yöntemidir. Doğru cevap A'dır.

"Der logische Aufbau der Welt" adlı eser Rudolf Carnap'a aittir. Doğru seçenek C'dir.

Eğer bir önerme duyusal deneyim itibariyle bir farka yol açmıyorsa, anlamlı olarak kabul edilemez. Doğrulama, duyu organlarımızı kullanarak doğrudan yapılmak durumunda değildir. Bir önermenin anlamlı olması için doğrudan, dolaylı veya ilkesel olarak doğrulanabilmesi yeterlidir. Doğru cevap D'dir.

Ahlâki yargıların, önermesel bir içeriğe sahip olmadıklarından
dolayı doğru ya da yanlış olamayacağını iddia eden, Duygusalcı Ahlak kuramının savunucusu A.J. Ayer'dir. Doğru cevap E'dir.

Rudolf Carnap Batı Almanya’da 1891 yılında doğmuştur. Tarski’nin çalışmalarından etkilenip Tarski’nin doğruluğun tanımlanmasına ilişkin yaklaşımını kendi felsefî projesine eklemlemeye çalışmıştır. Kendisinin en tanınmış eseri Logische Syntax der Sprache (Dilin Mantıksal Dizimbilimi)'dir.

Rudolf Carnap Şikago'da bulunduğu yıllarda anlambilim, kiplikler mantığı, olasılık, tümevarım mantığı üzerine kitaplar yazmıştır. Doğru cevap B'dir.

Aristoteles, Gottlob Frege ve Kurt Gödel ile birlikte gelmiş geçmiş en büyük dört mantıkçıdan birisi olarak kabul edilen Polonyalı mantıkçı ve matematikçi Alfred Tarski'dir. Doğru cevap A'dır.

Kapsamı verilen Tarski'ye ait olan kuram Anlambilimsel Doğruluk Kuramı'dır. Doğru cevap E'dir.

Bilimsel gelişimin mantıksal bir biçimi olmadığını ve bilim cemaatinin değerlerinin belirleyiciliğini ön plana çıkararak "The Structure of Scientific Revolutions" adlı eserinde devrimler yoluyla değişen bir bilim anlayışının savunucusu Thomas Kuhn'dur. Doğru cevap D'dir.

Pozitivizm (ispatçılık veya olguculuk), felsefeye bir terim olarak Auguste Comte
tarafından kazandırılmıştır. İnsanlık tarihinin veya toplumların geçtiği üç aşamanın sonuncusunu adlandırır. Olgucu veya pozititivist aşamada insan aklı, görüngülerin nedenleri konusundaki arayışını bırakır ve fenomenleri belirleyen yasaların belirlenmesi ile yetinir.

Viyana Çevresi’nin çalışmaları ve tartışmaları 19. yüzyılın sonundan 20. yüzyılın başlarına yayılan dönemde özelikle mantık, matematik ve fizik alanında gerçekleşen ilerlemelerin ışığında deneyciliği ve bilimi yeniden şekillendirmek üzerine kurulmuştur.

1)Metafizik karşıtlığı

2)Sentetik a priori yargıların olanaklılığının reddedilmesi

3)Matematiğin mantıkçı bir biçimde temellendirilmesi

4)Doğrulamacı anlam anlayışı

1932-1933 tarihlerinde kaleme aldığı “Pozitivizm ve Gerçekçilik” başlıklı makalesi, tüm mantıkçı pozitivistlerin üzerinde uzlaştığı biçimiyle pozitivizmin temel tezlerini ortaya koydu.

Schlick tartışmayı metafiziksel konumlar arası bir tartışmadan, bir anlam tartışmasına çekmektedir ki belki de bu yaklaşım mantıkçı pozitivizmin felsefî sorunlara karşı tavrının esasını ortaya koyar. Schlick tartışılan konunun anlamlı olup olmadığını neyin belirlediğini sorar.

Mantıksal pozitivizmin metafizik karşıtlığının nedeni, metafiziksel tezlerin yanlış olmaları değil; anlamsız olmalarıdır.

Mantıksal pozitivistler, güçlü ve zayıf doğrulanabilme arasında bir fark olduğunu düşünmüşlerdir. Güçlü doğrulanmada eldeki veri, söz konusu önermenin doğrulanabilmesi için kesin bir sonuç vermektedir. Zayıf doğrulanmada ise bir olasılıktan söz edilmektedir.

Mantıksal dizimbilimin amacı, işaretlerden oluşan bir dizge oluşturarak mantıksal
çözümlemenin sonuçlarını bir muğlaklığa yol açmaksızın tam olarak ifade edebilmektir

Tarski’nin anlambilimsel doğruluk kuramı olarak anılan bu kuramın doğruluğun uygunluk kuramını tekrar mı ettiği yoksa doğruluk terimini gereksiz kılan bir
kıymetten düşürme kuramı mı olduğu tartışma konusu olmuştur.

Mantıksal pozitivistlerin dilin mantığını (tümdengelimsel ya da tümevarımsal olsun) çözümleyerek bilimi sağlam bir felsefî temele oturtma projesi genel olarak bilim felsefesi olarak anılan bir felsefe geleneğinin doğmasına yol açmıştır.