BÜYÜK SELÇUKLU TARİHİ - Deneme Sınavı - 9

İlk Suriye Selçuklu meliki olan Tacüddevle Tutuş’un üzerine yürüyen Süleymanşâh, Ayn Seylem’de meydana gelen savaşı ve hayatını kaybetti (Haziran 1086). Bunda onun yanında bulunan bazı Türkmen beylerin Tutuş’un saflarına geçmesi önemli bir etken oldu. Doğru cevap D’dir.

Tutuş’un ölümünden sonra Suriye Selçukluları, iki oğlu Rıdvan ve Dukak ile onların atabeylerinin mücadelesi sonucunda Dımaşk ve Halep Melikliği olarak ikiye ayrıldı. Doğru cevap C’dir.

Hatırlanacağı üzere Tutuş’un taht mücadelesinde ölümü üzerine oğulları Rıdvan ve Dukak Haleb’e gelmişlerdi. Melik Rıdvan kardeşini adetâ göz hapsine aldı. Ancak Dukak bir yolunu bularak Dımaşk’a kaçmayı başardı ve orada Emir Savtegin tarafından melik ilân edildi. Böylece Halep’ten sonra Dımaşk Melikliği kurulmuş oldu. Doğru cevap A’dır.

Tutuş’un ölümünden sonra oğullarından Rıdvan Halep’te, Dukak ise Dımaşk’ta Suriye Selçukluları’nın birer şubesini kurdular. Dımaşk Melikliği 1104 yılında yıkılarak atabey Toğtekin’in hâkimiyetine girdi ve bu tarihten itibaren Dımaşk Atabeyliği olarak anıldı. Doğru cevap E’dir.

Sultan Sancar, tek elden idaresi bir hayli güç olan İmparatorluğun bir kısmının yönetimini yeğeni Mahmud’a bıraktı. Böylece Irak Selçuklu hanedanı kurulmuş oldu. Mahmud’un idare bölgesi Rey’den itibaren ve Hemedan merkez olmak üzere Batı İran, Irak, Azerbaycan, Doğu Anadolu ve Suriye’yi kapsıyordu. Kendisi Sultanü’l-A’zâm unvanı alan Sancar, yeğenine de Sultanü’lMuazzam unvanı verdi. Mahmud sultan unvanı taşımak ve bir takım saltanat alâmetleri kullanmak yetkisi olsa da, neticede Sultan Sancar’a tâbi olacaktı. Doğru cevap C’dir.

Abbasi Halifeliğinin merkezinin Bağdat’ta olmasından ötürü en çok Irak Selçukluları ile münasebetler kurulmuştur. Doğru cevap A’dır.

Sultan Mesud 1134-1157 yılları arasında tahtta kalmış ve bu bakımdan Irak Selçuklu Sultanları arasında en uzun süre tahtta kalan hükümdar olmuştur. Doğru cevap E seçeneğidir.

Kavurt bir düğün sırasında baskın düzenleyerek Kufs Kavmini etkisiz hâle getirdi ve Kirman bölgesinin tamamına hâkim olmayı başardı (1050-1051).

Sultanşâh, Hemedan’da hapisteyken, orada bulunan muhafızlardan biriyle dost olarak bu sayede kaçmayı başardı. Daha sonra Kirman’a ulaştı ve kardeşi Hüseyin’den tahtı alarak Berdesir şehrinde Kirman Selçuklu Melikliği’nin başına geçti (Eylül-Ekim 1074).

Sultan Melikşah, Atsız’ın güç kaybetmesi üzerine artan Fatımî tehdidine karşı, kardeşi Tutuş’u Suriye’ye tayin etti.

Süleymanşâh 1075 yılında Bizans’tan fethettiği İznik’te, Türkiye Selçukluları Devletini kurdu. Bu tarihten itibaren de, babası Kutalmış ve dolayısıyla kendisinin hakkı olduğunu iddia ettiği Büyük Selçuklu tahtını ele geçirme mücadelesine girişti. Sonuçta bu uğurda hayatını kaybetti.

Fatımîler, bir ordu göndererek Kudüs’ü işgal ettiler (Ağustos 1096). Böylece Filistin’de Selçuklu egemenliği son buldu.

b, c, d, e şıkları KİRMAN SELÇUKLU MELİKLİĞİ devirleridir. 

Doğru cevap a'dır.

Papa II.Urbanus’un girişimi ile Avrupalı Hıristiyanlar, güya Kudüs’ü Müslümanlardan geri almak, doğulu dindaşlarını Müslümanların zulmünden kurtarmak iddiasıyla harekete geçmesiyle başlayan Birinci Haçlı Seferleri HALEP SELÇUKLU MELİKLİĞİ döneminde gerçekleşmiştir.

Doğru cevap b'dir.

Tutuş-Süleymanşâh Mücadelesi SURİYE SELÇUKLU MELİKLİĞİ (1079 -1095) döneminde gerçekleşmiştir.

Doğru cevap c'dir.

12 Ağustos 1119 tarihinde Sâve’de yapılan savaşı Sancar'ın kazanarak Büyük Selçuklu sultanı olması IRAK SELÇUKLULARI (1119 -1194) döneminde gerçekleşmiştir.

Doğru cevap d'dir.

Papa II.Urbanus’un girişimi ile Avrupalı Hıristiyanlar, güya Kudüs’ü Müslümanlardan geri almak, doğulu dindaşlarını Müslümanların zulmünden kurtarmak iddiasıyla harekete geçtiler. Gerçekte ise İslâmiyetin Hıristiyanlık karşısında, Avrupa’yı da doğrudan tehdit eden ilerleyişi durdurulmak isteniyordu.

Melik Rıdvan Devri HALEP SELÇUKLU MELİKLİĞİ (1095 - 1118) dönemi sultanlarından biridir.

Doğru cevap e'dir.

Halep Selçuklu meliki Sultanşah’ın çocuk yaşta olması ve onun adına idareyi ellerinde tutanların başarısızlığı melikliğin sonunu hazırladı. Melikliğin ileri gelenleri, çok sayıda Türkmen kuvveti bulunan Mardin Artuklu emiri İlgazi’yi Haleb’e çağırdılar. İlgazi Halep’e gelip kaleye çıktı ve gerekli yerlere kendi adamlarını yerleştirdi. O ayrıca melik Sultanşah ve kardeşlerini de kaleden çıkartıp bir evde gözaltına aldırdı. Böylece Suriye Selçuklu Melikliğinin Halep kolu fiilen sona erdi (1117-1118).

Sultan Sancar, tek elden idaresi bir hayli güç olan İmparatorluğun bir kısmının yönetimini yeğeni Mahmud’a bıraktı. Böylece Irak Selçuklu hanedanı kurulmuş oldu.