BÜROLARDA TEMEL KAVRAMLAR

Konuşmanın bir anlatım etkinliği olarak değer taşıyabilmesi için bu eylemin niteliğini etkileyen alt becerileri edinmek gereklidir. Kişilerin doğru ve etkili konuşabilmeleri için edinmeleri gereken alt beceriler; Türkçedeki seslerin doğru söylenmesi, konuşma sırasında vurgunun anlam yaratıcı işlevinden yararlanma, tonlamadan yararlanma, konuşmada “kavşak” ve “durak” gibi anlamı belirleyici söyleyiş özelliklerinden yararlanma ve akıcılığı sağlamak için ulamadan yararlanma olarak sıralanabilir. Doğru cevap C şıkkıdır.

İnsanın çıkarttığı seslerin sözcük seslerine dönüşmesine boğumlanma denir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Titreşen, ses veren varlığın titreşim sayısının az ya da çok oluşuna tonlama denir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Sözcükleri doğru ve anlaşılır bir biçimde söyleme, yani seslerin doğru boğumlandırılması, sözcükleri anlaşılır ve konuşmayı etkili kılar. Bu amaçla dilin ses sistemini, dildeki sözcükleri oluşturan seslerin nicelik ve niteliğini bilmek konuşmayı daha net ve açık kılar. Doğru cevap B şıkkıdır.

"anlıyan - anlayan" ikilisi yanlış sesletilen değil, söylenişleri yazımlarından farklı olan sözcük örneklerinden biridir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Mantıksal tutarsızlık özellikle düşünme hatalarından doğan anlatım bozuklukları olarak görülmektedir. Cümlenin düşünce, mantık ve bilgi bakımından doğruluğu tutarsızlıklardan, düşünce eksikliklerinden ve bilgi yanlışlıklarından arındırılmasıyla mümkündür.

"Bugünlerde yediğim yemediğim her şey mideme dokunuyor." cümlesinde mantık hatası
“yemediğim” sözcüğünün kullanımından kaynaklanmaktadır. Yemediğimiz şey midemize dokunmaz. Doğru cevap D şıkkıdır.

Konunun özelliğine, işlenecek ana düşünce ve yardımcı düşüncelerin niteliğine, kullanılacak örneklere, anlatım biçimine göre kompozisyon yazmada üç tür plan uygulanabilir:

Genellikle öykü, roman, tiyatro eseri gibi sanatsal yazıların hazırlanmasında olaya dayalı plan uygulanır. Bakış açısının egemen olduğu, düşüncelerin işlendiği, kavramların ve sorunların tartışıldığı yazılarda düşünceye dayalı plan uygulanır. Belirli nesne, olay veya bireylerin iç dünyamızda uyandırdığı izlenimlerin, heyecanların egemen olduğu, betimlemelerimizin yer aldığı yazılar duyguya dayalı plan ile yazılır.

Gereksiz sözcük kullanımı: Cümleye bir anlam katmayan, çıkarılması cümlenin anlamında eksikliğe yol açmayan bir sözcük ya da aynı anlamı karşılayan iki sözcükten biri o cümlede gereksizdir. A seçeneğindeki vazife ve görev aynı anlamdadır  . Diğer seçenekler ise cümle temelli anlatım bozukluğuna örnektir.

A ve B seçeneklerinde Sözcüğün yanlış yerde kullanımından kaynaklanan anlatım bozukluğu vardır . Çok kelimesi ve tekrar tekrar yanlış kullanılmıştır. D ve E seçenekleri ise gereksiz yardımcı fiil kullanımına örnektir. Kuşku etmek yerine kuşkulanmak, dönüş yapan yerine dönen kullanımı uygun olacaktır. C seçeneği ise  sözcüğün yanlış anlamda kullanımından kaynaklanan bir anlatım bozukluğu söz konusudur.

A ve B seçeneği Eksik ya da fazla öge kullanımınından kaynaklı anlatım bozukluğudur. C ve D seçeneği ise  Eksik ya da yanlış tamlama kurulumundan kaynaklı anlatım bozukluğu örneğidir. E seçeneği ise   Yanlış ek kullanımı kaynaklı anlatım bozukluğudur.

Açıklık dışındaki seçenekelerde anlatımın temel öğelerine yer verilmiştir. Doğru cevap E'dir.

Anlatımda akıcılık, anlatımda kesintinin ve tutukluğun olmamasıdır. Akıcı bir anlatım için konuya hakim olma ve yeterli söz dağarcığına sahip olma, anlamca bir engele takılmadan akıp giden cümleler kurma önemlidir. Doğru cevap D'dir.

Konuşurken aynı sözler ya da yargıları gereksiz yere tekrarlamak hem konuşmanın gücünü azaltır hem de dinleyici üzerinde konuşmacının yetersiz ya da hazırlıksız olduğu izlenimini yaratabilir. Doğru cevap D'dir.

B seçeneği dışındaki tüm yerel söyleyişlerde ses türemesi varken B seçeneğinde (gülüyorsun - gülüyon) birtakım seslerin düştüğü görülmektedir. Doğru cevap B'dir.

Ala kelimesi karışık renkte anlamına gelmektedir. Oysa cümlede pekiyi anlamına gelen 

âlâ kelimesi kullanılmalıdır. Doğru cevap A'dır.

Gidişat ifadesi yanlıştır. Doğru ifade : "Bu gidişi yanlış buluyoruz." olmalıdır. Doğru cevap C'dir.

"Alkol almak" ifadesinin Türkçe karşılığı "içki içmek"tir. Doğru cevap C'dir.

Düzgün diksiyon bir beden dili unsuru olmadığı için doğru cevap B'dir.

A seçneğinde anlamca çelişen sözcüklerin bir arada kullanımına bir örnek varken diğer seçenekelerde sözcüğün yanlış yerde kullanımı bir anlatım bozukluğuna sebep olmuştur. Doğru cevap A'dır.

Şehitler hayatta olmadıkları için kendilerine "Allah rahmet eylesin" denemez. Bu ifade şehit yakınlarına hitaben söylenmiş bir ifade olabilir. Doğru cevap E'dir.