BÜRO TEKNOLOJİLERİ

Masa, sandalye ve depolama üniteleri gibi tefriş malzemeleri, bilgisayar ve donanımları gibi çalışma konusuna bağlı olarak farklı teknik donanımları bulunduran ve modüler olan bu sistemlerle, hem istenilen değişik yerleşim düzenleri sağlanabilmekte hem de çalışanların bireysel alanları oluşturulabilmektedir.

Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesine göre sözleşmeye taraf devletler engellilerin diğer bireylerle eşit koşullar altında çalışma hakkına sahip olduğunu kabul eder. Bu hak, engellilerin, açık, bütünleştirici ve erişilebilir bir iş piyasası ve çalışma ortamında serbestçe seçtikleri bir işle hayatlarını kazanmaları fırsatını da içerir. Taraf devletler çalışırken engelli olanlar dahil olmak üzere tüm engellilerin çalışma hakkının yaşama geçmesini yasama çalışmalarını da içeren uygun tüm tedbirleri alarak güvence altına alır.

Çalışsan kişinin mahremiyet alanını korumak için kullanılır.

Bürolarda mekan içinde bulunan mobilyaların, elektronik aletlerin çıkardığı zehirli gazlar, ortamdaki kirli hava ve bazı durumlarda kullanılan temizlik malzemesi hava kalitesinin düşmesine neden olmaktadır. Bunun yanı sıra, doğal havalandırmanın söz konusu olmadığı ya da sınırlı olduğu ofislerde oluşan kuru hava çalışanları olumsuz yönde etkilemektedir. Bu yüzden, çalışanların sağlıklı, güvenli ve verimli çalışmalarını doğrudan etkilemesi nedeniyle ortamın sıcaklığı, nemi hava dağılımı, hava temizliğinin arzu edilen koşullarda sağlanması sağlıklı ve fizyolojik gereksinimleri karşılayabilen bir büro mekanı için vazgeçilmez unsurlardır. Bunun içinde iklimlendirme yapılması gerekir.

Hangi amaçla (çalışma, eğitim, sağlık, spor vb.) olursa olsun durum ve konum değişikliği kişinin hareket etmesi sonucu gerçekleşir. Erişilebilirliğin sağlanamadığı ortamlarda kişinin hareket kabiliyetinin de sınırlandığı görülür. Bu nedenle yapılaşmış çevrenin dış ya da iç, özel ya da resmi olmasına bakılmaksızın herkes için erişilebilir olması beklenir. Bu bağlamda erişilebilirlik, her insanın gündelik yaşama (ulaşım, eğitim, çalışma, sağlık, eğlence vb.) katılımı sırasında, bina iç mekânlarından kentsel dış mekânlara kadar uzanan yapılaşmış çevreye, hizmet, ürün ve araçlara zorluk çekmeden, herkesle birlikte eşit şekilde erişebilmesini ifade etmektedir.

Çalışma mekanının da yakın çevresiyle birlikte herkes için tasarlanmış ve erişilebilir olması beklenir. Kaldı ki tasarımın amacı, bütün binalar gibi büroların da yakın çevresiyle birlikte potansiyel bütün kullanıcıları için erişilebilir olmasını sağlamaktır.Büro tasarımlarında kullanıcıların tasarımın her aşamasında dikkate alınması, büro ortamının herkes için kullanım potansiyelini artıracak ve büro ortamına kullanım esnekliği getirecektir.

Bürolarda ortaya çıkan çok önemli sağlık problemi olarak İşe Bağlı İskelet-Kas Sistemi Bozuklukları gösterilmektedir. Genellikle boyunda, omuzlarda, belde, dirsekte ve özellikle bileklerdeki yumuşak dokulardaki (kas, tendon, bağ, sinirler ve damarlar) incinmeler ve/veya huzursuzluk, ağrı, yorgunluk, şişik, sertleşme, uyuşma, karıncalanma gibi rahatsızlıklara Birikimli (Tekrarlı) Travma Bozuklukları da denilmektedir. Bu tür rahatsızlıklara yol açabilecek ortak risk faktörleri olarak • İş tekrarı • Statik (Durağan) yük ve sürekli efor (güç harcama) • Ters duruşlar • Mekanik temas stresi gösterilmektedir.

Ergonomi insan çalışmasının bilimsel incelenmesidir. Donanım, araç-gereç, çalışma yöntemleri, yapılan iş ve iş ortamıyla etkileşim içinde olan çalışanın fiziksel ve zihinsel yeterlilikleri ve sınırlılıklarını konu alır. Daha kısa bir ifadeyle ergonomi işin insana uygun hale getirilmesi olarak da adlandırılmaktadır. Bütün çalışanlar aynı vücut ölçülerine ve fiziksel güce sahip değildirler ve herkesin sınırlılıkları vardır. Geçmişten günümüze insan boyunun her ülkede kuşaktan kuşağa uzadığı dikkate alındığında özellikle sabit düzenlemelerin her insan boyutu ve kapasitesi için uygun olması mümkün değildir. Dolayısıyla ergonomi yoluyla çalışma (iş) istasyonlarının, iş süreçlerinin, donanımın ve iş araçlarının işi yapana uygun olması sağlanmaktadır.

Bürolarda ortaya çıkan en önemli sağlık problemi olarak İşe Bağlı İskelet-Kas Sistemi Bozuklukları gösterilmektedir. Genellikle boyunda, omuzlarda, belde, dirsekte ve özellikle bileklerde yumuşak dokulardaki (kas,tendon, bağ, sinirler ve damarlar) incinmeler ve/veya huzursuzluk, ağrı, yorgunluk, şişik, sertleşme, uyuşma, karıncalanma gibi rahatsızlıklara Birikimli (Tekrarlı) Travma Bozuklukları da denilmektedir.

Genellikle boyunda, omuzlarda, belde, dirsekte ve özellikle bileklerde yumuşak dokulardaki (kas, tendon, bağ, sinirler ve damarlar) incinmeler ve/veya huzursuzluk, ağrı, yorgunluk, şişik, sertleşme, uyuşma, karıncalanma gibi rahatsızlıklara Birikimli (Tekrarlı) Travma Bozuklukları da denilmektedir. Bu tür rahatsızlıklara yol açabilecek ortak risk faktörleri olarak

-İş tekrarı

-Statik (Durağan) yük ve sürekli efor (güç harcama)

-Ters duruşlar

-Mekanik temas stresi gösterilmektedir.

Bilgisayarlı bürolardaki en önemli risk faktörlerinden birisi vücuda etki eden statik yüklerdir. Vücudun uzun sürede aynı pozisyonda bulunmasını kaslar sağlar. Ancak bu durumda kan sirkülasyonu azalır ve kaslardaki gerilim artar bu da var olan bir zedelenmenin artmasına neden olur. Sürekli efor ise statik yükün farklı bir biçimidir ve belirli gücün aynı noktaya uzun süre uygulanması durumudur. Office Ergonomics, WISHA Services Division: http://www.lni.wa.gov/IPUB/417-133-000.pdf belgesinde bulunan Tablo 7.1 ‘de “Ellerin klavye ya da fare konumundan daha alçak bir yerde tutulması” bu tür bir zorlama örneği olarak verilmemiştir.

Antropometri insanların beden ölçülerini inceleyen bilim dalıdır.

Bürolarda çalışanlar için çalışma biriminin en önemli parçaları sandalye ve masadır. Her ikisi de kullanıcıya ve yapılan işe uygun olmak zorundadır. Ayaklarının tekerlekli olması ve kendi ekseni etrafında dönebilmesi, kolçaklarının bulunması, oturma yüksekliğinin ve arkalığının ayarlanabilir olması, oturma pozisyonunda kolayca ayarlanabilir olması ve oturmaya uygun bir malzemeyle kaplanmış olması ergonomik bir sandalyenin temel özelliklerindendir.

Avrupa Birliği normlarında önerilen masa yüksekliği 72 cm. dir.

Bir masayla birlikte kullanılacak sandalyenin bağımsız bir şekilde tasarlanmaması gerekir. Büro mekânlarında bir takım oluşturan masa ve sandalye, ayarlanabilir boyutlar açısından birbirlerine bağımlıdırlar. Bu nedenle masa ya da sandalyenin tek başına ele alınıp boyutlandırılması kullanımı olumsuz etkileyecek ya da engelleyecektir. Bürolarda farklı amaçlarla (bilgisayar kullanma, yazma, çizme vb.) kullanılan masa ve sandalyelerde bu ilişkinin korunması gerekir. Sandalye oturma düzlem yüksekliği 38.1-45.7cm. olarak kabul edilmektedir.

Masa ve sandalye takımıyla birlikte kullanılan ve oturma pozisyonunu daha konforlu hale getiren elemanlardan biri de ayak destekleridir. Yeteri kadar büyüklükte, yeri değişebilen, yüksekliği ayarlanabilen, en az 35cm. derinliğinde ve 45cm. genişliğindeki aparatlardır. Eğimi 10-25 derece arasında, yüksekliği de 15cm’ye kadar ayarlanabilir olmaktadır.

Göz ve beden sağlığı için ekran ve kullanıcı arasındaki ideal mesafe 45-70 cm. dir. Ekran ile kullanıcı arasındaki mesafenin 45cm.nin altında kaldığı durumlar-da boyun, omuz, sırt, kol ve gözlerde sağlık açısından risk oluşmaktadır. Bu uzaklığın önerilen ideal uzaklığın üst limiti olan 70cm.den fazla olması durumunda ise, boyun, omuz ve gözleri zorlama ve tekrarlandıkça vücuda zarar vermesi söz konusudur.

Çalışanlar, çalışma ortamı içinde bir takım davranışlar sergilemekte ve değişen çalışma mekânı koşullarına uyum sağlayacak şekilde davranışlar içine girmektedir. Çalışanın dışa vurduğu bu davranışlar, kişinin benliğini korumak, kişisel ve sosyal kimliğini tanımlamak, sosyal etkileşimi düzenlemek üzere ortaya konmakta ve yaygın olarak dört davranış mekanizmasıyla açıklanmaktadır:

-Kişisel mekân

-Egemenlik alanı

-Mahremiyet

-Kalabalıklaşma ve yalıtılmışlık. “Sosyalleşme” bu mekanizmalardan biri değildir.

Anatomi: Temel tıp bilimlerinden biri olan anatomi, insan vücudunun şeklini ve yapısını, vücuttaki organların tanımlanmasını, büyüklük ve biçim gibi özelliklerinin ortaya konması ve birbirleriyle olan ilişkilerinin belirlenmesini inceleyen bilim dalıdır. İnsanın yapısal özelliklerini dikkate almasından dolayı ergonomi için büyük önem taşır.

Antropometri: İnsanın beden ölçülerini inceleyen bilim dalıdır. Anatomik yapıya bağlı olarak insanın hareket alanının belirlenmesinde, beden ölçülerine göre çalışma mekanının ve insanın tasarıma dahil olduğu her alanın düzenlenmesinde antropometrik ölçüler dikkate alınmaktadır. Bu yüzden, antropometrisiz bir ergonomi düşünülemez.