BÜRO TEKNOLOJİLERİ - Deneme Sınavı - 12

Renkler her ne kadar kişiden kişiye farklı etkiler gösterse de insan psikolojisi üzerinde ciddi etkileri bulunmaktadır. Çalışma ortamlarında koyu renklerin genellikle yorgunluk ve sıkıntı hissi uyandırdığı, ışığı yuttuğu ve zor algılandığı, açık renklerin ise aydınlık, ferahlık hissi verdiği ve ışığı yansıtarak mekanın algılanmasını kolaylaştırdığı bilinmektedir.

Doğru cevap A'dır.

Günümüz büro yapılarında çalışma ortamı ve işin kendisi çalışanın sağlığı açısından güvenli olmalıdır. Genel olarak güvenliğin sağlanmasında üç güvenlik yönteminden bahsedilebilir:

Doğrudan güvenlik: Güvenlik gereksiniminin planlanıp, binanın tasarımının yapıldığı süreçte tehlikenin başlangıçta ortadan kaldırılmasıdır.

Dolaylı güvenlik:  Koruyucu güvenlik önlemleri ile çalışma mekanı, mekandaki donanım ve çalışanın tehlikeyle karşılaşması ya da tehlikeye maruz kalmasının önlenmesidir.

Uyarıcı güvenlik: Doğrudan ve dolaylı güvenliğin tam uygulanamaması nedeniyle tehlikenin uyarıcı levha, işaretlerle belirtilmesi, tehlikeden nasıl kaçınılacağının herkes için kolay anlaşılır yazı ve resimlerle gösterilmesidir.

Doğru cevap B'dir.

Bürolarda teknik altyapı için yükseltilmiş döşeme sistemleri, ses yutucu yüzey malzemeleri, toz tutmayan (antistatik) döşeme kaplamaları, termal konfor sağlayıcı iklimlendirme sistemleri ve asma tavan uygulamaları büro mekanında gereksinim duyulan düzenlemeler olup maliyeti artıran etkenler arasındadır. Doğru cevap C'dir.

Erişilebilirlik, her insanın gündelik yaşama katılımı sırasında, bina iç mekânlarından kentsel dış mekânlara kadar uzanan yapılaşmış çevreye, hizmet, ürün ve araçlara zorluk çekmeden, herkesle birlikte eşit şekilde ulaşabilmesini ifade etmektedir. Doğru cevap D'dir.

Bürolarda, işitme engelliler için ses sistemleri, yazılı ve görsel uyarıcılar gibi yardımcı teknolojiler büro mekanlarının kullanılabilirliği artıracaktır. E seçeneği dışında verilen diğer seçenekler farklı özür grupları ile ilgilidir. Doğru cevap E'dir.

Psikolojik ve sosyal gereksinimler

• Kişisel mekan
• Egemenlik alanı
• Mahremiyet
• Kalabalıklaşma ve yalıtılmışlık

Doğru cevap C'dir.

Mahremiyet,çalışma ortamında kişiye veya gruba diğerlerinin ne ölçüde yakın olacağını ve uygun bir mekansal ilişki düzeyini ifade etmektedir.

Bürolarda ne kadar havaya gereksinim duyulacağı pek çok faktöre göre değişmekle birlikte bu faktörlerin önemlileri aşağıdaki gibi sıralanmaktadır;
• Çalışma ortamının hacmi,
• Çalışan kişi sayısı,
• Çalışma süresince harcanan oksijen ve verilen karbondioksit miktarı,
• Çalışma ortamında havayı kirletici ve ortamı çalışan kişi için rahatsız edici hale dönüştüren zararlı maddelerin cinsi ve miktarı,
• Çalışma yöntemlerinin neden olduğu sıcaklık ve nem artışı,
• Çalışma dışı faktörlerin neden olduğu kirleticilerdir (sigara, ter, parfüm kokusu vb.).

Gürültü; işitme duyusu ve algıyı olumsuz etkileyen, kişiyi fizyolojik ve psikolojik olarak etkileyen, çalışma performansını düşüren, ortamın huzur ve sakinliğini yok ederek niteliğini değiştiren bir çevre kirliliği türüdür.

Çalışma ortamında soyutlanma ise “yalıtılmışlık” duygusunu ortaya çıkarmaktadır.

Sınırlı kaynaklara karşın fazla ve düzensiz insan sayısının varlığı “kalabalıklaşma”, çalışma ortamında soyutlanma ise “yalıtılmışlık” duygusunu ortaya çıkarmaktadır.

Statik (Durağan) Yük ve Sürekli Efor:

Masa üzerindeki dokümanları okumak için sürekli aşağı bakılması

Sırt (bel) desteği olmadan dik pozisyonda oturmak

Telefon konuşması sırasında ahizeyi sürekli

tutmak

Elde bulunan kutularla uzun mesafe kat etmek.

Mekanik Temas Stresi:

Klavye ya da fare kullanımı sırasında bileklerin masa kenarına yaslanması

Dirseklerin sert sandalye kolçaklarına veya iş yüzeylerine dayalı durması

Avuç içini klavyenin keskin kenarına dayayarak yazmak

Anatomi: Temel tıp bilimlerinden biri olan anatomi, insan vücudunun şeklini ve yapısını, vücuttaki organların tanımlanmasını, büyüklük ve biçim gibi özelliklerinin ortaya konması ve birbirleriyle olan ilişkilerinin belirlenmesini inceleyen bilim dalıdır. İnsanın yapısal özelliklerini dikkate almasından dolayı ergonomi için büyük önem taşır.

Hızla değişen ve gelişen teknolojinin çalışma mekanlarında düzen arayışları ve bu düzene adapte olmayı kolaylaştıran farklı gereksinimleri karşılaması gerekmektedir. Günümüz büro mekanlarında bu gereksinimler 5 temel başlık altında açıklanmaktadır:

     • Büro iç mekanının boyutsal ve işlevsel gereksinimleri

Psikolojik ve sosyal gereksinimler

Estetik gereksinimler

Teknik gereksinimler

Bakım ve kullanım gereksinimleri.

Konumlandırmada bir başka önemli durum, ekrana bakış uzaklığıdır. Ekran boyutu çalışanın ekrana bakış uzaklığını etkilemekle birlikte Şekil 7.4 de gösterilen ekran ile kullanıcı arasındaki mesafenin 45-70 cm. olması göz ve beden sağlığı için tercih edilmektedir.

Çalışanlar, çalışma ortamı içinde bir takım davranışlar sergilemekte ve değişen çalışma mekanı koşullarına uyum sağlayacak şekilde davranışlar içine girmektedir. Çalışanın dışa vurduğu bu davranışlar, kişinin benliğini korumak, kişisel ve sosyal kimliğini tanımlamak, sosyal etkileşimi düzenlemek üzere ortaya konmakta ve yaygın olarak dört davranış mekanizmasıyla açıklanmaktadır:

Kişisel mekan

Egemenlik alanı

 Mahremiyet

    • Kalabalıklaşma ve yalıtılmışlık

Büro mekanlarında iyi bir aydınlatma sistemine sahip olmak için aşağıdaki özelliklere dikkat edilmesi gerekmektedir:

Aydınlatma şiddeti yeterli olmalı,

Aydınlatma bütün alana eşit yayılmalı,

Işık yönü ve gölgelemeye dikkat edilmeli,

Işık yansımalarından kaçınılmalı,

Kullanılan ışığın niteliği uygun olmalı,

Titreşim ve parlaklık değişimlerini engellemek için aydınlatma sabit olmalı,

Bürolarda yansıma ve psikolojik etki açısından uygun renkler seçilmelidir.

İklimlendirmede bu koşullar her zaman sağlanamıyor olsa da bürolarda ısı düzeyinin 21-230C (Santigrat), nem oranının ise %40-60 düzeyinde bulunması çalışma konforu açısından tercih edilmektedir.

Büro mekanlarında erişilebilirliğin ve kullanılabilirliğin sağlanması için;

Binalarda giriş güzergahları, giriş sahanlıkları, giriş kapıları, asansörler, merdivenler ve tuvaletler erişilebilir ve kullanılabilir olmalıdır

Binalar yalın ve kullanışlı planlara sahip olmalı, yatay dolaşım için herkes aynı güzergahı engelsiz olarak kullanmalıdır. Bürolar, tekerlekli sandalye kullanan bir çalışanın bile rahatlıkla kullanabileceği büyüklükte hareket alanı ve donanım, iyi işaretlenmiş ve kolay algılanabilir yönlendiriciler, iyi bir aydınlatma ve görsel zıtlığa sahip olmalıdır.

Düşey dolaşım için herkesin aynı güzergahı kullanmasının yanı sıra merdiven, rampa ya da asansörler standartlara uygun olmalıdır.

Acil durumlarda kullanmak için herkes için algılanabilir ve belirgin acil çıkış/kaçış düzenlemeleri bulunmalıdır.

Yürüyüş yüzeyleri kaymayı önleyici, sürtünme katsayısı yüksek malzemeyle, ıslanması muhtemel zeminler ise, sürtünme katsayısı yüksek malzeme ile döşenmelidir.

Kapıların yeterli büyüklükte olması ve kullanımının kolay olması, tekerlekli sandalye kullanan çalışanların bile rahatlıkla açma ve kapatmasını olanaklı kılan kapı ve pencere sistemleri ve yeterli kullanım alanının bulunması gereklidir.

Her türlü kontrol düğmeleri ve anahtarlarının uygun yükseklikte, erişilebilir konumda, renkte olması ve rahat kullanılması sağlanmalıdır.

Mekanın farklı zaman dilimlerinde güvenli bir şekilde kullanılabilmesi için iyi aydınlatılması önemlidir.

Algılanabilir iyi bir işaretlemenin yanı sıra duvarlarda, döşemelerde, kapılarda ve işaretlemelerde belirgin bir görsel zıtlık bulunmalıdır.

İki veya daha fazla duyu yoluyla (hissedilebilir, işitsel ve görsel) iletişim sağlayabilecek yöntemler kullanılmalıdır.