BOŞ ZAMAN VE REKREASYON YÖNETİMİ

Rekreasyon yönetim hiyerarşisinin ikinci grubunda orta düzey yöneticiler yer almaktadır. Orta düzey yöneticiler genellikle departman sorumlusu olarak istihdam edilmektedirler. Bu yöneticilerin sanat organizasyonlarının yönetimi ve rekreasyon programlarının koordine edilmesi gibi görevleri vardır. Ayrıca, alt düzey yöneticilerinin denetimi de orta düzey yöneticilerin sorumluluğundadır.

Sistem yaklaşımının problem çözmeye ilişkin altı basamağı aşağıdaki gibidir.

Kararlar, üç sınıfa ayrılabilir. Bunlar, kurumsal ve kişisel kararlar, temel ve rutin kararlar, programlanmış ve programlanmamış kararlardır.

Kurumsal ve kişisel kararlar; kurumun üyesi olarak değil, şahıs olarak yöneticiye bağlı bir karardır. Böyle kararlar bir başkasına devredilemez.

Temel ve rutin kararlar: Temel kararlar, örgütün uzun süreli yükümlülüklerini ilgilendiren ve refahını önemli şeklide etkileyebilecek kararları içermektedir. Rutin kararlar ise, işletmenin sürekliliğini sağlamak adına alınan ve genelde günlük işlemleri kapsayan kararlardır. Temel kararlara göre daha az öneme sahip olan kararlardır.

Programlanmış ve programlanmamış kararlar: Programlanabilen kararlar, rutin, tekrarlanan, karar süreci içinde prosedürleri belirlenebilen, kişiden ziyade sistemi vurgulayan özellikteki kararlardır. Programlanamayan kararlar ise daha çok kişiye bağlı olan, prosedürlere bağlanması zor olan, yaratıcılığın ağır bastığı ve çoğu kez bilinmeyenlerle dolu bir ortamda yapılan stratejik nitelikteki seçim işlemi ile ilgilidir.

Diğer alanlarda olduğu gibi rekreasyon yönetiminde de karar verme bir süreçtir ve bu süreç belirli aşamalardan oluşmaktadır. Karar verme süreci şu dokuz aşamadan oluşmaktadır:

Kamu sektöründe yer alan kamu organizasyonları genellikle aşağıdaki kaynaklarla finanse edilirler.

Hükümetten bağımsız olan kuruluşlardır. Özel sektörde faaliyet gösteren organizasyonların amacı genelde kârı en yükseğe çıkarmaktır. Tipik özel sektör rekreasyon tesisleri şu şekilde sıralanabilir.

Yönetim Birliği İlkesi. Aynı amaca hizmet eden birimlerin belirli bir plan dâhilinde bir yönetici tarafından üstlenilmesi anlamına gelen bu ilkeye göre, her yöneticinin denetleyeceği ast sayısı belirlenir. Yöneticiye kontrol edebileceğinden çok sayıda ast bağlanması durumunda yönetici etkili bir şekilde astlarını denetleyemez. Bu doğrultuda; her grup, bölüm, birim ya da alt birimlerin yönetiminden tek bir kişinin sorumlu olması söz konusudur.

Yönetim fonksiyonlarından ilk ikisi olan planlama ve organizasyon fonksiyonları yürütme fonksiyonuna göre daha statik bir özellik taşırken, yürütme fonksiyonu dinamik bir süreçtir. Planlama ve örgütleme daha çok kâğıt üzerinde gerçekleşirken, emir komuta safhasında ast- üst ilk kez karşı karşıya gelmektedir.

Yerel yönetimlerin rekreasyon hizmetleri; yasal zorunluluklar ve finansman kaynakları gibi kriterlere göre şu şekilde sıralanabilir.

Yönetim kavramına ilişkin diğer bir önemli yaklaşım ise yönetim sürecinin, yönetim fonksiyonları açısından incelenmesi şeklindedir. İstenilen sonuçlara ulaşılması için yönetimi gerçekleştirecek kişi veya gruplar, öncelikle amaçlar ve bu amaçlara ulaştıracak yollar ve araçları analiz etmelidir (planlama). İlerleyen adımda kaynaklar bir yapı ve düzen içinde gruplanır ve düzenlenir (örgütleme). Daha sonra insanlar kurulmuş düzen içinde harekete geçirilir (yürütme) ve son olarak işlerin, yönteme, düzene ve amaçlara uygun bir şekilde yapılıp yapılmadığı denetlenir (kontrol). Belirtilen bu dört işlev, yönetim fonksiyonları olarak adlandırılmaktadır. Bu bilgiler ışığında doğru cevap “D” şıkkıdır.

Yukarıdaki ifade ile anlatılmak istenen rekreasyon yönetimi ilkesi, kararlar ve amaçlardır. Doğru cevap “A” şıkkıdır.

Yöneticilerde bulunması gereken temel nitelik ve özellikler şu şekildedir; • Hedeflere ulaşmada kararlı, • Vizyon sahibi, • Değişime açık, • Kararların sorumluluğunu alan, • Planlama, örgütleme, yöneltme, koordinasyon ve kontrolden ibaret olan idari yetenekler sahip, • İşletmenin uzmanlığı olan işte geniş bilgi birikimi olan, • Problemleri çözen, • Bütün temel görevler hakkında genel bilgiye sahip. Bu bilgiler ışığında doğru cevap “D” şıkkıdır.

Sistem yaklaşımının problem çözmeye ilişkin altı basamağı şunlardır; 1. Problemi teşhis etmek ve değerlendirmek, 2. Problemi çözümlemek, 3. Kavramsal bir sistem modeli geliştirmek, 4. Modeli test etmek, 5. Yeni bir model önermek, 6. Nitelikli sistem çözümü için model uygulamak. Bu bilgiler ışığında doğru cevap “E” şıkkıdır.

Genel anlamda planlama süreci dört aşamadan oluşmaktadır; 1. Misyon ve vizyonun belirlenmesi, 2. Amaç ve hedeflerin belirlenmesi, 3. Amaçlara ulaştıracak alternatiflerin belirlenmesi ve karşılaştırılması, 4. Alternatifler arasından en uygununun seçilmesi ve planın yapılması. Bu kapsamda doğru cevap “E” şıkkıdır.

Rekreasyon yönetiminde yürütülmesi gereken işlerin çok çeşitli ve değişken olduğu kabul edilmektedir. Ancak temel işlevlerin belirlendiği bir örgütleme modeline gidilmesi, çalışanların disipline edilmesi ve amaçlara ulaşılması açısından önemlidir. Bunun için gerekli işlevler aşağıdaki şekilde sıralanabilir; 1. Program: Örgütün etkinliklerinin belirlenmesi ve bölümlendirilmesidir. 2. Yapılandırma ve Bakım: Bu işlev genellikle “parklar”, “planlama ve geliştirme” ya da “inşa ve bakım” olarak tanımlanmaktadır. 3. Özel Servisler (Hizmetler): Özel alanların belirlenerek, niteliklere ayrılması işlemidir. Örneğin; kamplar, marinalar, golf kursları, su servisleri, stadyumlar, müzeler, hayvanat bahçeleri vb. 4. Finans ve Muhasebe: Finansal kayıtların tutulması ve organizasyonun farklı birimlerinin bütçelerinin hesaplanması için gereklidir. 5. Personel: Bu işlev çalışmaların etkili ve verimli olarak yürütülmesi için birimlerde çalışacak personelin niteliklerinin, sayısının ve yapacakları işlerin belirlenmesidir. Bu bilgilerin ışığında doğru cevap “A” şıkkıdır.

Sağlıklı bir denetim fonksiyonun sahip olması gereken özellikler şu şekildedir; • Anlaşılabilirlik, • Esnek Denetim, • Örgütsel Uygunluk, • Ekonomiklik, • Tarafsızlık, • Bütünsellik, • Stratejik Noktaların Denetimi. Bu kapsamda doğru cevap “E” şıkkıdır.

Eşgüdüm, çalışanların karar verme sürecine katılımlarının sağlanmasıyla en üst düzeyde başarıya ulaşır. Rekreasyon sistemleri için ileri sürülen eşgüdüm yöntemleri şunlardır; • Etkili Eşgüdüm • Gönüllü Eşgüdüm • Personel Bağlantıları • Komitelerin Kullanımı • Personel Toplantıları. Bu bilgiler ışığında doğru cevap “E” şıkkıdır.

Etkin bir yöneltme sisteminin kurulabilmesi için ise bazı şartların yerine getirilmesi gerekmektedir. Bu şartlar şunlardır; 1. Takım ruhunu gerçekleştirmek gerekmektedir. 2. Personeli iyi tanımak. 3. Görev kişiliği gelişmemiş kişileri örgütten uzaklaştırılmalı. 4. Personel ile kurum arasındaki ilişkileri yakından tanımak. 5. Yönetici çevresine iyi bir örnek teşkil etmelidir. 6. Personeli devamlı teftiş ve denetim altında tutmalıdır. 7. Yönetimde danışma sisteminin kurulması. 8. Yönetici ayrıntı içinde boğulmamaya dikkat etmelidir. Bu bilgiler ışığında doğru cevap “D” şıkkıdır.

Yönetim; "Belirli amaçlara ulaşmak için başta insan kaynakları olmak üzere, parasal kaynakları, donanımı, demirbaşları, hammaddeleri, yardımcı malzemeleri ve zamanı, birbiriyle uyumlu, verimli ve etkin kullanabilecek şekilde kararlar alma ve uygulatma süreçleri toplamıdır." şeklinde tanımlanmaktadır.

Yönetim sürecinin özellikleri;

Yönetim, zamanın ekonomik ve dikkatli şekilde kullanılmasını gerektirir.

Yönetim, amaçları gerçekleştirmeye yönelik, rasyonel bir süreçtir.

Yönetim, beşeri ve maddi kaynakları serbestçe kullanma yetkisini gerektirir.

Yönetim, yönetici ve yönetilenler arasında ahenk, uyum ve haberleşmeyi gerektirir.

Yönetim, sosyal ve grupsal bir süreçtir.